Την είσοδο της ελληνικής ακτοπλοΐας σε μια δύσκολη περίοδο, η οποία αναμένεται να κορυφωθεί κατά τους χειμερινούς μήνες, όπου οι εταιρείες με μειωμένα έσοδα κατά περίπου 50% θα κληθούν να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες, επισημαίνει στην ετήσια έκθεσή της η XRTC Business Consultants Ltd., τονίζοντας ότι η αρωγή του κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του κλάδου.
Ειδικότερα η XRTC Business Consultants Ltd., που δραστηριοποιείται στη ναυτιλιακή χρηματοδότηση και στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, τονίζει στην έκθεση ότι ο χειμώνας του 2020 - 2021 θα είναι ιδιαιτέρως δύσκολος για τον κλάδο, καθώς τα έσοδα από το πρώτο εξάμηνο και το καλοκαίρι δεν αρκούν για να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες και ο μόνος τρόπος για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους, τόσο σε οικονομικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, είναι η άμεση κρατική ή ευρωπαϊκή επιχορήγηση για την απρόσκοπτη λειτουργία τους.
Όπως αναφέρει η έκθεση, η ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά εισέρχεται σε μια δύσκολη περίοδο με άγνωστους παράγοντες επηρεασμού της λειτουργίας της και με μεγάλη αδυναμία προσδιορισμού των σημείων στήριξης. Το ζητούμενο την περίοδο που διανύουμε δεν είναι η ευρωστία των εταιριών αλλά η διατήρησή της οικονομικής τους υπόστασης. Το γεγονός βεβαίως ότι αυτή την δυσκολία δεν την διέρχεται μόνη της, αλλά πλέει παράλληλα με όλους σχεδόν τους τομείς της οικονομίας, της δίνει την δυνατότητα να ελπίζει για την επιβίωσή της.
Δεν υπάρχει καμία περίπτωση την χρονιά που διανύουμε να υπάρξουν θετικά πρόσημα στην εκμετάλλευση του στόλου, τονίζεται στην έκθεση, παρά μόνο σε ένα μικρό αριθμό εταιριών που εξυπηρετούν αποκλειστικά γραμμές δημοσίου συμφέροντος. Είναι λοιπόν σημαντικό τόσο οι επενδυτές όσο και οι χρηματοδότες των εταιριών να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με σύνεση ώστε να αποφύγουν την άμεση κατάρρευση των εταιριών.
Σε αντίθετη περίπτωση, τα γενόμενα νέα βάρη θα είναι δυσβάσταχτα και οι ζημίες πολλές. Ο άλλος εταίρος της αγοράς, που είναι το κράτος, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι χωρίς τη στήριξή του δεν θα μπορέσει σε καμία περίπτωση να διατηρήσει το δίκτυο θαλασσιών μεταφορών της χώρας.
Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι η ακτοπλοϊκή αγορά είναι υποχρεωμένη να κινηθεί με αμεσότητα σε δύο επίπεδα:
- Το πρώτο σχετίζεται με την άμεση επιβίωσή της και το δεύτερο με τη μακροπρόθεσμη διατήρηση και βιωσιμότητα του κλάδου στο υπό διαμόρφωση αναπτυξιακό περιβάλλον μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Και στα δύο αυτά επίπεδα η κρατική αρωγή κρίνεται αναγκαία μέσω θεσμικών και οικονομικών παρεμβάσεων.
Για το μεν πρώτο χρειάζονται παρεμβάσεις που θα την κρατήσουν στη ζωή, ενώ στο δεύτερο απαιτούνται κινήσεις που θα συμβάλουν στην αναδιοργάνωση του κλάδου που θα του δώσει τη δυνατότητα να προσφέρει το νέο καινοτόμο προϊόν για την επόμενη εικοσαετία που αναμφισβήτητα θα απαιτηθεί για τη βιωσιμότητά της.
Αναφερόμενη στις επιπτώσεις της πανδημίας, η έκθεση τονίζει ότι για ολόκληρο τον παγκόσμιο χάρτη η επιστροφή στην κανονικότητα παραμένει άγνωστη. Το να συζητάμε για το ποιο θα είναι το ποσοστό μείωσης του μεταφορικού έργου των ακτοπλοϊκών εταιριών είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό είναι απλά εκτιμήσεις υψηλού ρίσκου γιατί οι εξελίξεις είναι τόσο απρόβλεπτες, ξαφνικές και βεβαίως επικίνδυνες. Η ανισορροπία στην οποία έχουμε εισέλθει λόγω της πανδημίας έχει παραμερίσει τις διαχρονικές σκοτούρες που έχουμε από την εφαρμογή των νόμων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή των γεωπολιτικών κινδύνων συμπεριλαμβανομένων και αυτών του μεταναστευτικού και προσφυγικού προβλήματος.
Σύμφωνα με την έκθεση, η πτώση της ζήτησης των ακτοπλοϊκών μεταφορών γίνεται εμφανής τόσο στις μεταφορές επιβατών όσο και σε αυτές των προϊόντων. Οι δεύτερες επηρεάζονται από την παραγωγή αγροτικών προϊόντων προς εξαγωγή αλλά και τις αφίξεις τουριστών αφού εξυπηρετούν αποκλειστικά την τροφοδοσία των καταλυμάτων και όλης της τουριστικής κατανάλωσης.
Ακόμη, υπογραμμίζεται ότι οι εταιρίες πρέπει να προχωρήσουν σε επανασχεδιασμό των προορισμών και των δρομολογίων τους αλλά και να μελετήσουν προσεκτικά τις ανάγκες των πελατών τους, όσον αφορά τα ενδεδειγμένα είδη πλοίων που θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν το κοινό τους.
Η ευκαιρία της εφοδιαστικής αλυσίδας και η ηλικία των πλοίων
Η έκθεση δεν παραλείπει να κάνει μνεία και στις ιδιαίτερες ευκαιρίες που θα πρέπει οι εταίροι της αγοράς να διαγνώσουν για να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις τους. Η παγκόσμια κοινότητα διαπίστωσε τη συμβολή της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η θέση της Ελλάδας στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, της δίνει τη δυνατότητα να μελετήσει και να σχεδιάσει το ρόλο της στα πλαίσια της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς αποτελεί σημαντικό κόμβο λόγω της ανάπτυξης του εμπορίου με την Κίνα και τη Νότια Ασία αλλά και της γειτονικής σχέσης που έχει με παραγωγικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου των οποίων τα προϊόντα είναι σε άμεση ζήτηση από τους Ευρωπαίους.
Σημειώνει δε ότι στο νέο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που στο σχεδιασμό που θα πρέπει να περιλαμβάνει την ανάπτυξη του πυλώνα που λέγεται εφοδιαστική αλυσίδα η πολιτεία από μέρους της θα πρέπει να δώσει τα κίνητρα για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας στη νησιωτική Ελλάδα η οποία με την σειρά της θα πρέπει να μπορεί να υποστηριχτεί από την ακτοπλοϊκή αγορά μέσω νέων επενδύσεων σε τύπους πλοίων που θα είναι σε θέση να εξυπηρετούν διαφορετικές εφοδιαστικές αλυσίδες απορροφώντας τους κραδασμούς που προέρχονται από εξωγενείς παράγοντες. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι σε θέση να εκμεταλλευόμενοι την υψηλή ζήτηση αλλά και να αντεπεξέρχονται σε συνθήκες χαμηλής ζήτησης με τις λιγότερες οικονομικές απώλειες.
Μία ακόμα προοπτική για την αγορά είναι η διαφαινόμενη αναγκαιότητα της ανανέωσης του στόλου ο οποίος έχει γεράσει επικίνδυνα. Το ερώτημα είναι βεβαίως ποιος θα επενδύσει και ποιος θα χρηματοδοτήσει τη συγκεκριμένη αγορά όταν αποδεδειγμένα έχει τελματώσει. Γεγονός πάντως είναι ότι υπάρχει άμεση διαθεσιμότητα πολλών εξειδικευμένων ναυπηγείων τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Κίνα και την υπόλοιπη Ασία το οποίο αποτελεί μια προοπτική.
Αναδιάταξη της αγοράς
Παράλληλα, με δεδομένη τη μετοχική δομή των μεγάλων ακτοπλοϊκών ομίλων, η έκθεση κάνει αναφορά στη δυνατότητα ή μη αναδιάταξης της ίδιας της αγοράς, σημειώνοντας ότι αντιμετωπίζουμε μιας μορφής ολιγοπώλιο στις μεγάλες γραμμές λόγω της συγκέντρωσης πολλών πλοίων από λίγους ομίλους και πολλούς μικρούς παίχτες στις μικρότερες γραμμές, ενώ παράλληλα παρατηρείται συγκέντρωση επενδυτικών κεφαλαίων από λίγους επενδυτές ή κατόχους υψηλών μεριδίων των μετοχικών συνθέσεων των εταιριών. Στην περίπτωση της κατοχής μεγάλων μετοχικών πακέτων από τις τράπεζες είναι επιτακτική η άμεση εκποίησή τους, εάν λάβουμε υπόψη τους κανονισμούς της Ε.Ε. αλλά και την οικονομική πολιτική της χώρας. Ως εκ τούτου θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι μετακινήσεις πλειοψηφικών πακέτων ή ακόμα και η είσοδος νέων παικτών στην παρούσα τελματωμένη αγορά δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Στην ανάλυση του περιβάλλοντος για την αγορά η έκθεση τονίζει ότι η ελληνική ακτοπλοΐα είναι η μεγαλύτερη στην Ε.Ε. που συνεισφέρει στη συνοχή του ελληνικού κράτους και της Ε.Ε, διαθέτει εμπειρία και υπάρχει εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ κράτους και εταιρειών στην αντιμετώπιση του πρωτοφανούς περιβάλλοντος σε καιρό πανδημίας, αλλά και συμμόρφωση του στόλου στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.
Ωστόσο στις αδυναμίες προσμετρώνται η αδυναμία προσέλκυσης παραδοσιακών μακροπρόθεσμων επενδυτών, τα επικίνδυνα επίπεδα συμμετοχής τραπεζικών ομίλων στην αγορά, η ασθενής τραπεζική και πιστωτική στήριξη , η αδιαφάνεια οικονομικών στοιχείων της πλειονότητας των εταιρειών, η ανεπαρκής στατιστική κάλυψη του κλάδου, η έλλειψη ρευστότητας και βάθους της χρηματιστηριακής αγοράς καθώς και η γήρανση του στόλου.
Στην Ελλάδα το 15% του μεταφορικού έργου της Ευρώπης
Η έκθεση κλείνει με την διαπίστωση ότι παρά την αρνητική συγκυρία, η παραπάνω εικόνα σε συνδυασμό με τη βελτίωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας της ελληνικής οικονομίας άρα και της ελάφρυνσης του «ελληνικού κινδύνου» επιτρέπουν σε νέους επενδυτές να εισέλθουν στην αγορά και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρονται από την παγκόσμια ναυτιλία στην απόκτηση φθηνών νέων πλοίων ή την κατασκευή πλοίων νέων τεχνολογιών με μηδενικούς ρύπους με πολύ καλές τιμές και ελκυστικά χρηματοδοτικά σχήματα. Η οποιαδήποτε νέα επένδυση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την υποστήριξη από το κράτος, όπως αυτό συμβαίνει σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη είτε για υπάρχοντες είτε για νεοεισερχόμενους επενδυτές.
Σημειώνεται ότι, το συνολικό θαλάσσιο μεταφορικό έργο στην Ευρώπη ξεπερνάει τους 200.000.000 επιβάτες από τους οποίους το 15% αφορά την Ελλάδα και το 16% την Ιταλία. Η Ελλάδα και η Ιταλία δηλαδή συγκεντρώνουν το 31% της ευρωπαϊκής διακίνησης επιβατών. Όπως σημειώνεται στην έκθεση, η ανάπτυξη των νησιών μας στηρίζεται αποκλειστικά στην ακτοπλοΐα. Από τα 95 νησιά που εξυπηρετούνται, μόνο τα 25 διαθέτουν αεροδρόμιο, οι ενδομεταφορές εξυπηρετούνται μόνο διά θαλάσσης, ενώ το 85% των εμπορευματικών αναγκών των νησιών και το σύνολο της τροφοδοσίας τους καλύπτονται με τα ακτοπλοϊκά πλοία. Είναι λοιπόν σημαντικό και αναγκαίο να διατηρηθεί το επίπεδο των υπηρεσιών στο σημερινό πολύ καλό επίπεδο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
