Όλα τα μέτρα ελάφρυνσης της οικονομίας από την υπερφολόγηση, καθώς και στοχευμένες πολιτικές κοινωνικού χαρακτήρα περιλαμβάνει το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020. Ταυτόχρονα, όμως, για να διασφαλισθεί ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν θα πέσει χαμηλότερα από το 3,5%, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει και σημαντικά «αντίβαρα» συγκράτησης των δαπανών και περιορισμού της φοροδιαφυγής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για όλα τα μέτρα που έχουν ήδη περιληφθεί στο προσχέδιο η διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς των δανειστών παραμένει ανοικτή και θα συνεχισθεί εντατικά τις επόμενες ημέρες, ενώ την επόμενη Δευτέρα το προσχέδιο θα πρέπει να κατατεθεί επίσημα στην Κομισιόν για τον προβλεπόμενο έλεγχο («ευρωπαϊκό εξάμηνο»).
Μέχρι την ψήφιση του προϋπολογισμού στην τελική μορφή του, τον Δεκέμβριο, δεν θα πρέπει να αποκλείονται αλλαγές στα μέτρα πολιτικής του 2020, καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν αποκλίσεις στις εκτιμήσεις των δύο πλευρών για το προβλεπόμενο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2020, με την κυβέρνηση να εκτιμά ότι θα εκπληρωθεί με ευκολία ο στόχος του 3,5% και τους Θεσμούς των δανειστών να φοβούνται ότι θα υπάρξει δημοσιονομικό κενό.
Πάντως, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, «οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το έτος 2020 στοχεύουν στην επιτάχυνση της αναπτυξιακής πορείας της Ελληνικής Οικονομίας, μέσω ενός ολοκληρωμένου σχεδίου μεταρρυθμίσεων που αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας. Οι παρεμβάσεις αυτές διακρίνονται σε δύο άξονες: α) αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις, β) παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Σχετικά με τις αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις, ο προϋπολογισμός αναφέρει τα ακόλουθα μέτρα:
Οικογένεια και Υπογεννητικότητα: Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν το 90% των οικογενειών.
Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας.
Φυσικά Πρόσωπα: Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης.
Επιχειρήσεις: Μείωση του φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση του 2019.
Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%.
Οικοδομική Δραστηριότητα: Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία (3) έτη και του φόρου υπεραξίας ακινήτων. Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον Προϋπολογισμό του 2020.
Τα «αντίμετρα»
Για την εξισορρόπηση του δημοσιονομικού κόστους των «θετικών» μέτρων, το ύψος του οποίου υπολογίζεται σε 1,2 δισ. ευρώ, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει σημαντικές παρεμβάσεις βελτίωσης δημοσιονομικού αποτελέσματος, που επικεντρώνονται στον καλύτερο έλεγχο των δημοσίων δαπανών. Ειδικότερα, τα μέτρα αυτά διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
Αποτελεσματικό και λιγότερο δαπανηρό κράτος:
- Δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό της υποεκτέλεσης που παρουσιάστηκε τα προηγούμενα έτη και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την ελάφρυνση του φορολογικού βάρους των πολιτών.
- Θεσμοθέτηση νέου Ειδικού Αποθεματικού για την εξυπηρέτηση των δαπανών αυξημένης αβεβαιότητας που αφορούν, κυρίως τους τομείς παιδείας, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας, άμυνας και ασφάλειας των πολιτών. Το Ειδικό Αποθεματικό θα χρησιμοποιείται για τη συστηματική ενίσχυση των Υπουργείων σε όλη τη διάρκεια του έτους.
- Επισκόπηση δαπανών και εσόδων με σκοπό οι υπηρεσίες που παρέχουν οι φορείς της Γε-νικής Κυβέρνησης να έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα για τους πολίτες. Ειδικότερα, η επισκόπηση δαπανών και εσόδων καλύπτει περισσότερες από 20 ειδικές δράσεις που αφορούν τομείς όπως η εισιτηριοδιαφυγή, η βελτιστοποίηση μεθόδων είσπραξης δημοτικών εσόδων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, η αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων κ.α. Επίσης βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των δαπανών και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.
Αναδιαμόρφωση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
- Μεταφορά 250 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος στο συγχρηματοδοτούμενο, ενισχύοντας τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη, λόγω του υψηλότερου πολλαπλασιαστή του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, δημιουργώντας δημοσιονομικό όφελος περί τα 170 εκατ. ευρώ.
Καταπολέμηση φοροδιαφυγής
- Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Για αυτό το σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Αναπροσαρμογή αντικειμενικών αξιών ακινήτων
- Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες, θα συμβάλλει στην αύξηση της εισπραξιμότητας σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας.
- Ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (πχ. AirBnB).
Επιτάχυνση επίλυσης εκκρεμών φορολογικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια
- Η ταχύτερη εκκαθάριση των φορολογικών εκκρεμοτήτων των πολιτών θα συμβάλλει στην αύξηση των εσόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού καθώς και στην αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων.