Αντίστροφα κινούνται πλέον οι τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) σε σύγκριση με την εποχή της καραντίνας, με τις αυξητικές τάσεις να στέλνουν μηνύματα ισχυρής ανάκαμψης για την παγκόσμια οικονομία κατά το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο.
Από τα χαμηλά επίπεδα των 5,8 ευρώ η μεγαβατώρα στα οποία έκλεισαν οι τιμές LNG για τα συμβόλαια του μηνός Ιουλίου στοn μεγαλύτερο ευρωπαϊκό κόμβο αγοραπωλησιών, τον ολλανδικό TTF, τα συμβόλαια για το δ' τρίμηνο του έτους κάνουν πράξεις σε επίπεδα σχεδόν διπλάσια, δηλαδή στα 10,85 ευρώ.
Δείγμα, μαζί με άλλα, ότι η παγκόσμια αγορά ενεργειακών προϊόντων, τα οποία αποτελούν και έναν από τους «σηματωρούς» για την πορεία της οικονομίας προς τα πάνω ή προς τα κάτω, στέλνει μηνύματα εξόδου από την κρίση μετά το φθινόπωρο. Τάσεις που με την σειρά τους δημιουργούν νέα δεδομένα για τους εμπλεκόμενους στο χώρο. Στο τρίμηνο Φεβρουαρίου-Απριλίου, οι πάντες, μεταξύ των οποίων φυσικά και οι ελληνικές εταιρείες, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την κατάρρευση των τιμών, αγοράζοντας φθηνά και ενισχύοντας τις θέσεις τους, όπως είχε δείξει και ο διπλασιασμός των φορτίων που κατέφτασαν το διάστημα εκείνο στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στην Ρεβυθούσα.
Η ακτινογραφία της αγοράς
Ήταν η εποχή όπου η τιμή στην spot αγορά είχε καταρρεύσει αρκετά κάτω από το ψυχολογικό όριο των 10 ευρώ –και πολύ κάτω από τα περυσινά μεσοσταθμικά επίπεδα των 21 ευρώ / μεγαβατώρα– σημάδι τόσο θετικό, όσο και αρνητικό. Κατάρρευση των ενεργειακών τιμών σημαίνει ότι επίκειται γερή πτώση του ρυθμού της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο στην οικονομία και τις διεθνείς αγορές. Οι πράξεις ωστόσο που γίνονται πλέον στις μεγάλες ευρωπαικές αγορές καταδεικνύουν αντιστροφή της τάσης, δημιουργώντας ταυτόχρονα νέα δεδομένα για τον ανταγωνισμό, τις επενδύσεις, ακόμη και για τις ιδιωτικοποιήσεις.
Τα τελευταία στοιχεία από τις μεγάλες διεθνείς αγορές ενεργειακών προϊόντων, όπως η ολλανδική, δείχνουν ότι η «ψαλίδα» τιμών μεταξύ LNG και αερίου αγωγών, αρχίζει και κλείνει και ότι έως τα τέλη του έτους ίσως και να έχει πάψει να υφίσταται. Εφόσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις όσων σπεύδουν από τώρα να κλείσουν μελλοντικά συμβόλαια LNG για τα τέλη του έτους στα επίπεδα των 10,85 ευρώ/μεγαβατώρα, είναι πιθανό μέσα στο επόμενο εξάμηνο το υγροποιημένο αέριο να έχει χάσει κάθε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι στο αέριο των αγωγών.
Άλλωστε, οι τιμές στις οποίες πωλούν σήμερα το τελευταίο οι μεγάλοι παγκόσμιοι προμηθευτές, όπως οι Ρώσοι της Gazprom, κινούνται στα επίπεδα των 12 ευρώ/μεγαβατώρα, άρα γιατί ένας αγοραστής να μην προτιμήσει την ασφάλεια που προσφέρουν τα μακροχρόνια συμβόλαια της τελευταίας αντί για την spot αγορά.
«Πριμ» στην ΔΕΠΑ
Εκτός των θετικών νέων που συνεπάγονται τα παραπάνω για κολοσσούς, όπως οι Gazprom (Ρωσία), Sonatrach (Αλγερία), Socar (Αζερμπαϊτζάν) και Βοtas (Τουρκία), στους ωφελημένους είναι και όσοι αγοράζουν αέριο αγωγών από τους παραπάνω, όπως η ΔΕΠΑ. Καθώς ο διαγωνισμός για την πώληση του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας εισέρχεται στην τελική του ευθεία, με συνολικά οκτώ σχήματα να έχουν περάσει στην δεύτερη και τελική φάση, οι διεθνείς εξελίξεις στην αγορά φυσικού αερίου αναβαθμίζουν τα περιουσιακά στοιχεία της υπό ιδιωτικοποίηση εταιρείας.
Στην «προίκα» της συγκαταλέγονται τα μεγάλα της διεθνή συμβόλαια για αέριο αγωγών με τους παραπάνω ξένους προμηθευτές, τα οποία μέχρι πριν από μερικούς μήνες θεωρούνταν «προβληματικά», λόγω του πολύ πιο ανταγωνιστικού από πλευράς τιμής LNG. Τα δεδομένα αλλάζουν, το λεγόμενο pipeline gas ξαναγίνεται ανταγωνιστικό, και η κούρσα για την διεκδίκηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας αποκτά νέο ενδιαφέρον. Στον αγώνα για την διεκδίκηση της εταιρείας παραμένουν όλοι οι μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι της χώρας, με κορυφαίο asset της υπό αποκρατικοποίηση ΔΕΠΑ να θεωρείται η Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας (πρώην ΕΠΑ Αττικής), η οποία διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο με πάνω από 350.000 νοικοκυριά και 9.000 επαγγελματίες.
Έντονο επίσης ενδιαφέρον αποκτά πλέον και η χονδρεμπορική δραστηριότητα της ΔΕΠΑ, πολλώ δε μάλλον όταν η απολιγνιτοποίηση δίνει μεγαλύτερο χώρο στην ηλεκτροπαραγωγή με καύσιμο το φυσικό αέριο, οι νέοι αγωγοί TAP και IGB, αλλά και το FSRU Αλεξανδρούπολης δημιουργούν νέες προοπτικές, αλλά και η αντιστροφή των τιμολογιακών τάσεων σε βάρος του LNG μπορεί και να έχει συνέχεια.
Εικόνα που δεν έχει την παραμικρή σχέση με εκείνη που επικρατούσε στην παγκόσμια αλλά και ελληνική αγορά κατά το πρώτο 5μηνο του έτους, όταν και η κυριαρχία του LNG ήταν απόλυτη:
- Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία για την πορεία της εγχώριας αγοράς, κατά το πρώτο 5μηνο εισήχθησαν στην Ελλάδα συνολικά 29 τεραβατώρες φυσικού αερίου. Εξ αυτών, το 54%, ήτοι 15,8 τεραβατώρες αφορούσαν LNG και μόλις το 46% αέριο αγωγών, αναλογία που πριν από μερικά χρόνια ήταν όχι μόνο αντιστρόφως ανάλογη, αλλά και η παρουσία του υγροποιημένου αερίου κινούνταν σε πολύ χαμηλά ποσοστά. Σε επίπεδο προέλευσης του αερίου αγωγών, οι 11,59 τεραβατωρες ήταν ρωσικής προέλευσης, δηλαδή εισήλθαν στην Ελλάδα από το Σιδηροκαστρο (40%), ενώ οι 1,82 τεραβατωρες είχαν προέλευση την Τουρκία (6%).