Επί σχεδόν δέκα χρόνια ωριμάζει ο θεσμός των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), αλλά απανωτές κυβερνήσεις δεν έχουν καταφέρει να πείσουν κρατικούς φορείς και δημάρχους να τον αξιοποιήσουν.
Τους τελευταίους μήνες, από το υπουργείο Οικονομικών στέλνουν στη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ αρκετούς δημοτικούς άρχοντες και προέδρους κρατικών οργανισμών. Τους προτείνουν, αντί να ψάχνουν χρήματα από το άδειο κρατικό ταμείο, να εξετάσουν μήπως κάποια από τα έργα που προγραμματίζουν μπορούν να γίνουν με ΣΔΙΤ, ώστε να κερδίσουν και σε χρήμα και σε ποιότητα, όπως αποδεικνύεται από τα έργα που παραδόθηκαν μέχρι σήμερα με αυτή τη μέθοδο.
Τους δείχνουν τα παραδείγματα των πανεπιστημίων Κρήτης, Θράκης και Θεσσαλίας που αποφάσισαν να προχωρήσουν στην αναβάθμιση των κτιριακών τους υποδομών κατασκευάζοντας φοιτητικές κατοικίες, κ.α. με αξιοποίηση των ΣΔΙΤ όπου ο ιδιώτης βάζει ένα ποσό της χρηματοδότησης και αναλαμβάνει τη διαχείριση για κάποια χρόνια.
Όμως, όπως δείχνουν όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στην περιφέρεια Ηπείρου και τους τελευταίους μήνες σε πολλά έργα απορριμμάτων ανά την Ελλάδα, οι τοπικοί άρχοντες δεν θέλουν «να χάσουν την κουτάλα». Δεν τους αρέσει «ο στενός κορσές» του υπουργείου Ανάπτυξης και του θεσμικού πλαισίου για τα ΣΔΙΤ. Έτσι ψάχνουν χίλιες δικαιολογίες ώστε να μην προχωρήσουν έργα με αυτή τη μέθοδο.
Στον τομέα του οδοφωτισμού, επί τρία χρόνια η χώρα είχε γεμίσει με διαγωνισμούς από τους οποίους προέκυπτε πάντα ο ίδιος ανάδοχος! Ο ανταγωνισμός ήταν σχεδόν μηδενικός. Όταν η Περιφέρεια Ηπείρου προκήρυξε διαγωνισμό για τον περιφερειακό οδοφωτισμό με ΣΔΙΤ εμφανίστηκαν έξι ισχυροί όμιλοι, ορισμένοι με ξένους συνεργάτες. Όμως τώρα ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλ. Καχριμάνης υποστηρίζει πως ο δεύτερος διαγωνισμός για τον οδοφωτισμό στην περιοχή, που αφορά το οδικό δίκτυο της πόλης των Ιωαννίνων, δεν πρέπει να γίνει με ΣΔΙΤ! Και ας φωτογραφιζόταν ο ίδιος πριν από σχεδόν δύο χρόνια έξω από το εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων της περιφέρειας Ηπείρου που ολοκληρώθηκε σε χρόνο - ρεκόρ με σύμβαση ΣΔΙΤ!
Οι μοναδικές που λειτουργούν σε ολόκληρη τη χώρα είναι αυτές που κατασκευάστηκαν μέσω συμβάσεων ΣΔΙΤ σε Δυτική Μακεδονία, Σέρρες και Ηπειρο. Οι εργασίες για τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων του νομού Ηλείας προχωρούν και το ίδιο συμβαίνει και με τις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων. Αντίστοιχα έργα της Αλεξανδρούπολης ξεκίνησαν σχεδόν ταυτόχρονα. Όμως, η μονάδα της Ηλείας, που κατασκευάζεται με ΣΔΙΤ, θα έχει ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες, ενώ στην Αλεξανδρούπολη που το έργο ανατέθηκε ως κλασικό δημόσιο έργο είναι άγνωστη η ημερομηνία παράδοσης. Και τα δύο έργα κατασκευάζονται από κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει η ίδια εταιρεία.
Το «ασφυκτικό πλαίσιο»
Μπορεί να υπάρχουν αρκετά παραδείγματα επιτυχιών στα ΣΔΙΤ, αλλά οι τοπικοί άρχοντες επιμένουν να αποφεύγουν τον θεσμό γιατί «θέλουν αυτοί να προχωρούν τους διαγωνισμούς, χωρίς το ασφυκτικό πλαίσιο του υπουργείου Ανάπτυξης» λένε στην αγορά κατασκευών. Γι’ αυτό το λόγο, η Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν έχει καταφέρει να πείσει πολλούς δημάρχους να προχωρήσουν με ΣΔΙΤ τις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων. Και ας υπάρχουν τα θετικά παραδείγματα των Σερρών, της Δυτικής Μακεδονίας και της Ηπείρου. Και ας πληρώνουμε ημερήσια πρόστιμα στην Ε.Ε για τις παράνομες χωματερές.
Στο μεταξύ, η χώρα κινδυνεύει να χάσει περίπου 700 εκατ. ευρώ, που προορίζονταν για έργα επεξεργασίας απορριμμάτων αλλά οι τοπικοί άρχοντες επιμένουν να σχεδιάζουν διαγωνισμούς για μονάδες που γνωρίζουμε από την αρχή πως θα καθυστερήσουν ή δεν θα ολοκληρωθούν ποτέ. Μόνο και μόνο για να κρατήσουν «την κουτάλα»!