Στο Λουξεμβούργο είναι σήμερα στραμμένα τα βλέμματα, καθώς συνεδριάζει το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, με τη συμμετοχή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, και του Υφυπουργού, Νίκου Τσάφου. Στόχος της συνεδρίασης, μεταξύ άλλων, είναι ο καθορισμός του οριστικού «οδικού χάρτη» για την απεξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Το σχέδιο που καλούνται να εγκρίνουν οι 27 υπουργοί Ενέργειας είναι προϊόν επίπονων διαπραγματεύσεων των επιτροπών Ενέργειας (ITRE) και Εμπορίου (INTA) του Ευρωκοινοβουλίου.
Πρόκειται για μια τολμηρότερη εκδοχή της πρότασης της Κομισιόν, η οποία προβλέπει πλήρη απαγόρευση του ρωσικού αερίου έως την 1η Ιανουαρίου 2028.
Έτσι, η αναθεωρημένη πρόταση, επισπεύδει τις ημερομηνίες και περιλαμβάνει τρεις διακριτές φάσεις:
- Από 1/1/2026: Απαγορεύεται η σύναψη νέων συμβολαίων με ρωσικούς προμηθευτές.
- Από 17/6/2026: Τερματίζονται τα υφιστάμενα βραχυπρόθεσμα συμβόλαια.
- Από 1/1/2027: Ακυρώνονται όλα τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια ρωσικού αερίου μέσω αγωγών.
Αν επιτευχθεί συμφωνία, η ΕΕ θα κάνει ένα τεράστιο βήμα ενεργειακής απεξάρτησης, περιορίζοντας δραστικά την επιρροή της Ρωσίας στο ενεργειακό της μείγμα.
Η στάση της Ελλάδας και το «αγκάθι» του κόστους
Η στάση της χώρας έως τώρα ήταν πιο επιφυλακτική, αφού το αμερικανικό LNG εξακολουθεί να είναι ακριβότερο από το ρωσικό αέριο, λόγω του υψηλότερου κόστους μεταφοράς αλλά και της διαδικασίας υγροποίησης και η χρήση του ενδέχεται να προκαλέσει αυξήσεις στην εγχώρια αγορά.
Ωστόσο, πλέον εμφανίζεται πιο αποφασισμένη να προχωρήσει στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Βέβαια, η αλλαγή αυτή συνδέεται άμεσα με τη συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ για τους δασμούς, που άνοιξε τον δρόμο για μεγαλύτερες εξαγωγές αμερικανικού LNG προς την Ευρώπη.
Θυμίζουμε ότι περί τα τέλη Ιουλίου-μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και απειλές για μέτρα και αντίμετρα- ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατέληξαν στη Σκωτία σε μία συμφωνία, η οποία προβλέπει εισαγωγές ενέργειας από τις ΗΠΑ στην ΕΕ, οι οποίες επί του παρόντος είναι κυρίως αργό πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), ύψους 250 δισ. δολαρίων ετησίως για τρία χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αμερικανική κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον λεγόμενο «Κάθετο Διάδρομο», που συνδέει τη Μεσόγειο με την Κεντρική Ευρώπη μέσω Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας.
Πάντως, Γαλλία και Ισπανία, που είναι οι δύο μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικού LNG στην ΕΕ, επιμένουν να υπάρχει «ευελιξία» ως προς τον έλεγχο της προέλευσης του καυσίμου, ζητώντας οι διαδικασίες να γίνονται εκ των υστέρων. Ωστόσο, η στάση τους θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό αν θα επιτευχθεί ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, καθώς Σλοβακία και Ουγγαρία έχουν ήδη προαναγγείλει ότι δεν θα υπερψηφίσουν το σχέδιο.
Ο εξηλεκτρισμός της βιομηχανίας και το «καμπανάκι»
Παράλληλα, με το ρωσικό αέριο, στην ατζέντα του Συμβουλίου βρίσκεται και το θέμα του εξηλεκτρισμού της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, που θεωρείται ένα στρατηγικό στοίχημα για την ανταγωνιστικότητα της ηπείρου.
Ο Σύνδεσμος Eurelectric έχει ήδη προτείνει τη δημιουργία τραπεζών απανθρακοποίησης και την ενεργοποίηση δημόσιων δανείων για έργα εξηλεκτρισμού.
Όσον αφορά στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει δεσμευθεί για μέτρα ενίσχυσης της βιομηχανίας, ενώ ο πρόεδρος της Eurometaux, Ευάγγελος Μυτιληναίος, έχει επισημάνει το «εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον» που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή μεταλλουργία, ζητώντας τη σύναψη ειδικού συμφώνου για την ενεργειακή ανταγωνιστικότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Συμβούλιο θα εξετάσει και το ενεργειακό πρόβλημα της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Η ΕΕ έχει ήδη διαθέσει πάνω από 2 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση των ουκρανικών υποδομών που πλήττονται από τις ρωσικές επιθέσεις, ενώ στη Μολδαβία έχει εγκριθεί πακέτο 250 εκατ. ευρώ για το 2025.
Στόχος είναι η πλήρης ενσωμάτωση των δύο χωρών στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα, τόσο για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού όσο και για γεωπολιτικούς λόγους.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
