Σχεδόν τεσσεράμισι χρόνια και τρία «καμπανάκια» για ανησυχητικές φθορές χρειάστηκαν, ώστε να παραμεριστεί το γαϊτανάκι των ευθυνών για την τύχη της υφιστάμενης, επικίνδυνης -ως φαίνεται- μεταλλικής πεζογέφυρας που περνά πάνω από την εθνική οδό στην περιοχή Κάστρου Βοιωτίας. Αφού περιφέρεια και δήμος δήλωσαν αναρμόδιοι και προκειμένου να διαφυλαχθεί η ασφάλεια των χρηστών, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ζήτησε την καθαίρεση της πεζογέφυρας, προκειμένου να φτιαχτεί νέα κλειστού τύπου.
Σε μια περίοδο που η ασφάλεια των μετακινήσεων αποτελεί προτεραιότητα, όχι μόνο για την πολιτεία, αλλά και για τους ίδιους τους πολίτες που έχουν κλονιστεί μετά το δυστύχημα των Τεμπών και τις καταστροφές στη Θεσσαλία, η ελληνική πραγματικότητα είναι αποκαρδιωτική. Δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι σε πρόσφατη έρευνα, μεταξύ των κατοίκων σε 32 ευρωπαϊκών πόλεων, την οποία έχει παρουσιάσει το BD, οι Αθηναίοι ήταν οι τέταρτοι πιο ανήσυχοι για την ασφάλεια των υφιστάμενων υποδομών.
Ειδικότερα, ποσοστό 41% των συμμετεχόντων εξέφρασαν την ανησυχία για την κατάρρευση μίας γέφυρας ή οδογέφυρας, καθώς οδηγούν ή περπατούν από κάτω ή τη διασχίζουν, ενώ αντίστοιχα δεν δήλωσαν σίγουροι ότι οι δρόμοι αντέχουν στις έντονες βροχοπτώσεις. Σημειώνεται ότι οι περισσότερες γέφυρες στην επικράτεια είναι «γερασμένες», εξαιτίας της χρήσης, των καιρικών συνθηκών και της έλλειψης βαριάς συντήρησης, που είναι απαραίτητη αφού κατασκευάστηκαν κατά τις δεκαετίες 1950 ως 1980.
Ιστορία παραλόγου
Η αλληλουχία των γεγονότων που έφεραν την τωρινή εξέλιξη, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να αναλαμβάνει τελικά δράση, παρότι η συντήρηση της πεζογέφυρας που περνά πάνω από τον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης δεν του ανήκει, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2019. Με έγγραφό της, η Νέα Οδός, που διαχειρίζεται τον αυτοκινητόδρομο, ενημέρωσε ότι παρατηρούνται φθορές – οξειδώσεις του φέροντα οργανισμού τεσσάρων πεζογεφυρών άνωθεν του ΠΑΘΕ, οι οποίες και δεν ανήκουν στο έργο παραχώρησης.
Αφού μεσολάβησε ένα διάστημα δυόμισι ετών, ο παραχωρησιούχος τον Φεβρουάριο του 2022, απέστειλε και πάλι αντίστοιχο έγγραφο, ζητώντας αυτή τη φορά ενέργειες περαιτέρω αξιολόγησης. Όμως, ενάμισι μήνα αργότερα, το τμήμα Συγκοινωνιακών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, ενημέρωσε με έγγραφό του το αστυνομικό τμήμα Ορχομενού για «τη μη αρμοδιότητα της συντήρησής της».
Αυτό παρότι, όπως αναφέρεται σε σχετική υπουργική απόφαση, βάσει της γνωμοδότησης (78/2020) του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, «…σε εφαρμογή του ν.3481/2006, των αποφάσεων του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ και των γενικών γραμματέων των Περιφερειών και της διάταξη του άρ.186 του ν.3852/2010 “Καλλικράτης”, ο κατά νόμο αρμόδιος φορέας για τη συντήρηση των οδών και γενικότερα των συγκοινωνιακών έργων, ήτοι οι Περιφέρειες, μεταξύ αυτών και η Περιφέρεια Αττικής, έχουν την αρμοδιότητα για τη συντήρηση των τεχνικών και λοιπών συνοδών έργων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι γέφυρες που βρίσκονται στις οδούς των οποίων έχουν την υποχρέωση συντήρησης».
Ακολούθησε, τον Αύγουστο του 2022, νέο έγγραφο της Νέας Οδού, σχετικά με τα συμπεράσματα οπτικής επιθεώρησης με ταυτόχρονη διενέργεια μη καταστροφικών ελέγχων επί της μεταλλικής διάβασης πεζών. Αυτή έδειξε πως η μεταλλική κατασκευή «αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα διάβρωσης τα οποία έχουν οδηγήσει στην απομείωση της διατομής των μελών της και συνεπώς καθίσταται επιβεβλημένη άμεσα, είτε η αποκατάσταση των φθορών-βλαβών κατόπιν σχετικών μελετών είτε η πλήρης αντικατάσταση του φορέα και των κλιμάκων, προκειμένου να καταστεί ασφαλής η διέλευση τόσο των χρηστών της όσο και των διερχόμενων αυτοκινήτων κάτωθεν αυτής, δηλαδή στον αυτοκινητόδρομο».
Το έγγραφο που απέστειλε, στις 11 Ιανουαρίου 2023, η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στον Δήμο Ορχομενού, καλώντας τον να προχωρήσει άμεσα στην ενίσχυσή της εν λόγω πεζογέφυρας, είχε την τύχη και των προηγούμενων. Ο δήμος δήλωσε ότι «..ουδεμία ευθύνη φέρει για την συντήρηση της μεταλλικής γέφυρας διάβασης πεζών που βρίσκεται άνωθεν του Αυτοκινητοδρόμου ΠΑΘΕ στην περιοχή του Κάστρου Βοιωτίας».
Μεταφορά ευθύνης
Το κείμενο της υπουργικής απόφασης σε αυτό το σημείο αναδεικνύει μία ακόμη πάγια τακτική στο πεδίο της συντήρησης των υφιστάμενων υποδομών, που έχει έρθει στην επιφάνεια με αφορμή το Εθνικό Μητρώο Υποδομών. Το κρίσιμο εγχείρημα να αποκτήσει η χώρα μας μία χαρτογράφηση των υφιστάμενων έργων υποδομής, της «ταυτότητάς» τους, εάν έχουν και πότε συντηρηθεί/επισκευαστεί κλπ., κολλάει στην απροθυμία των τοπικών αρχών, κυρίως των δήμων, να καταχωρήσουν υποδομές που βρίσκονται εντός των ορίων τους.
Όπως έχει επανειλημμένως εξηγήσει ο Γιώργος Στασινός, πρόεδρος του ΤΕΕ, που υλοποιεί το έργο, αποφεύγουν να καταγράψουν τις υποδομές, διότι αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει και να τις συντηρήσουν, αλλά δεν διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους.
Το γεγονός, λοιπόν, ότι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έχοντας αναγνωρίσει με ΥΑ την προαναφερθείσα γνωμοδότηση του ΝΣΚ, θα αναλάμβανε σε κάθε περίπτωση για λόγους ασφάλειας των χρηστών να προχωρήσει στην ενίσχυση της φθαρμένης πεζογέφυρας, «έλυσε τα χέρια» των υπολοίπων. Στη σχετική απόφαση, αφήνεται μάλιστα και αιχμή από το υπουργείο, που σημειώνει σχετικά με τη γνωμοδότηση ότι είναι «υποχρεωτικά εφαρμοστέα και δεσμευτική από το σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης (άρα και από το Δήμο Ορχομενού)».
Μετά από τα παραπάνω μπρος-πίσω, στα τέλη του 2023, το υπουργείο κάλεσε τη Νέα Οδό να εκπονήσει οικονομοτεχνικές μελέτες για την πλέον δόκιμη λύση από τεχνικής και οικονομικής πλευράς, και για τις τέσσερις πεζογέφυρες που περνούν πάνω από τον ΠΑΘΕ. Οι άλλες τρεις βρίσκονται στους δήμους Μεταμόρφωσης, Κηφισιάς και Λοκρών. Όπως φάνηκε από την τεχνοοικονομική μελέτη του καθηγητή ΕΜΠ, Χάρη Γαντέ, «η υφιστάμενη πεζογέφυρα είναι ανασφαλής και προκρίνεται η λύση της αντικατάστασης της με νέα πεζογέφυρα».
Δεδομένου, επιπλέον, ότι, βάσει της σύμβασης παραχώρησης, το Δημόσιο υποχρεούται να εξασφαλίζει στον παραχωρησιούχο την αδιατάρακτη άσκηση του αποκλειστικού δικαιώματος εκμετάλλευσης του έργου. Την ίδια στιγμή οι αναγκαίες συμπληρωματικές εργασίες δεν μπορούν να υλοποιηθούν από άλλο ανάδοχο, καθώς αυτές θα επηρεάσουν τη λειτουργία της παραχώρησης, οπότε τόσο οι μελέτες, όσο και το έργο πηγαίνουν στη Νέα Οδό.
Μέχρι σήμερα, έχει εγκριθεί η μελέτη της καθαίρεσης, την εντολή για την οποία και έδωσε το υπουργείο στην παραχωρησιούχο. Έχει εγκριθεί, ακόμα, η μελέτη σήμανσης – ασφάλισης για τη διαμόρφωση προσωρινού κυκλικού κόμβου στο Κάστρο Βοιωτίας για μεταφορά της στάσης του ΚΤΕΛ σε νέα θέση. Μετά τα αποτελέσματα της οικονομοτεχνικής μελέτης για τη νέα πεζογέφυρα, στην οποία εξετάσθηκαν δύο διαφορετικές λύσεις, ζητήθηκε η οριστική μελέτη για κλειστού τύπου μεταλλική πεζογέφυρα με ελαφρύτερο φορέα, με τη δυνατότητα να προστεθεί και στέγαση για προστασία των πεζών από τη βροχή.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
