Ο Ντόναλντ Τραμπ από τον Ιανουάριο του 2025 θα είναι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και η Ευρώπη ανησυχεί εάν βρίσκεται προ των πυλών ενός νέου εμπορικού πολέμου. Ο Τραμπ έχει εξαγγείλει ότι θα επιβάλει δασμούς από 10%-20% στα προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ από την Ευρώπη και 60% στα προϊόντα από την Κίνα σε μια προσπάθεια να τονωθεί η εγχώρια παραγωγή και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και παράλληλα να ενισχυθούν τα δημόσια ταμεία, ώστε να υλοποιήσει τις φορολογικές ελαφρύνσεις που επίσης έχει υποσχεθεί.
Το 25% των εσόδων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων προέρχονται από τις ΗΠΑ και οι δασμοί της τάξης του 20% θα επηρεάσουν δραστικά την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων στην αγορά της Αμερικής. Δεν έχει αποφασιστεί αν η επιβολή των δασμών θα είναι οριζόντια ή θα υπάρξουν εξαιρέσεις, όπως και στην πρώτη του θητεία Τραμπ, όταν το κύριο βάρος του προστατευτισμού έπεσε στις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα. Σίγουρα «κινδυνεύει» η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία και οι εταιρείες παραγωγής βιομηχανικού εξοπλισμού.
Η Ελλάδα δεν διαθέτει τέτοια προϊόντα, παρά μόνο προϊόντα από τον ευρύτερο κλάδο των τροφίμων, τα οποία εκτιμάται ότι αν δεν είναι οριζόντια η επιβολή δασμών θα τη «γλιτώσουν», όπως και στην πρώτη θητεία Τραμπ, ενώ εξάγει και καύσιμα, τα οποία όμως αντιπροσωπεύουν μικρό ποσοστό τζίρου στις εταιρείες που τα προμηθεύουν με αποτέλεσμα οι δασμοί να μη «χαλάσουν» τον ισολογισμό τους.
Εξαγωγές 2,11 δισ, ευρώ στις ΗΠΑ το 2023
Οι ΗΠΑ το 2023 ήταν η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά της Ελλάδος στις εξαγωγές πίσω από Ιταλία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Κύπρο. Οι εξαγωγές μας στις ΗΠΑ ανήλθαν σε 2,11 δισ. ευρώ και αντιπροσώπευαν το 4,2% των συνολικών εξαγωγών.
Η Ελλάδα εξάγει στις ΗΠΑ παράγωγα ορυκτών καυσίμων – ασφαλτώδεις ύλες αξίας 400 εκατ. ευρώ, παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων 280 εκατ. ευρώ, λίπη και έλαια (π.χ. ελαιόλαδο) αξίας 77 εκατ. ευρώ, γαλακτοκομικά (φέτα, γιαούρτι αξίας 68 εκατ. ευρώ) κ.α
Από τα 400 εκατ. ευρώ των εισαγωγών καυσίμων στις ΗΠΑ, τα 330 εκατ. ευρώ προήλθαν από τη Motor Oil αλλά το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 2,5% του ετήσιου τζίρου της ελληνικής εταιρείας, οπότε δεν υπάρχει σοβαρή ανησυχία για τις επιπτώσεις που θα έχει μια επιβολή δασμού.
Επίσης, οι Έλληνες εξαγωγείς θεωρούν πως τα τρόφιμα που εξάγονται στις ΗΠΑ -αν δεν είναι οριζόντια η επιβολή δασμών- θα τύχουν ευνοϊκής αντιμετώπισης, όπως στην πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου, όταν είχαν εξαιρεθεί το ελαιόλαδο και η φέτα.
«Η Ελλάδα έχει άριστες σχέσεις με τις ΗΠΑ και έχει αναπτυχθεί μια σχέση εμπιστοσύνης μέσα από τις μεγάλες αμυντικές συμφωνίες που έχουν υπογραφεί και είναι σίγουρο πως, με την κατάλληλη διαπραγμάτευση, τα προϊόντα της, ιδίως τα τρόφιμα που δεν είναι ανταγωνιστικά εγχώριων παραγωγών, θα τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης», υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς που μίλησαν στο BD.
Ποιες ελληνικές εταιρείες θα ωφεληθούν από τυχόν φορολογικές ελαφρύνσεις
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ελληνικές εταιρείες με παραγωγικές εγκαταστάσεις στις ΗΠΑ που αναμένεται να ωφεληθούν από τις εξαγγελίες Τραμπ για μείωση φορολογικών συντελεστών. Για παράδειγμα ο Τιτάν και η ΦΑΓΕ. Ο Τιτάν μέσω της Titan Αmerica έχει δύο εργοστάσια παραγωγής σε Φλόριντα και Βιρτζίνια και το 2023 η εταιρεία εμφάνισε τζίρο 1,45 δισ. ευρώ και 300 εκατ. ευρώ κέρδη EBITDA.
Η ΦΑΓΕ δραστηριοποιείται από το 2008 στις ΗΠΑ και ειδικότερα στη Νέα Υόρκη με μονάδα παραγωγής γιαουρτιού δυναμικότητας 160.000 τόνων. Η FAGE Intrnational είχε το 2023 έσοδα 629 εκατ. δολάρια και καθαρά κέρδη 82,7 εκατ. ευρώ.
Κερδισμένες θα είναι και δύο ελληνικές εταιρείες που έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν στην κατασκευή εργοστασίου στις ΗΠΑ. Πρόκειται για τη Cenergy η οποία ανεγείρει εργοστάσιο παραγωγής χερσαίων καλωδίων στη Βαλτιμόρη το οποίο θα λειτουργήσει από το 2028. Η επένδυση θα ανέλθει στα 200 εκατ. ευρώ.
Η άλλη εταιρεία είναι η Flexopack που διαθέτει θυγατρική στις ΗΠΑ με εμπορική δραστηριότητα αλλά τώρα θα προχωρήσει και σε παραγωγική επένδυση. Ειδικότερα, απέκτησε έκταση 80 στρεμμάτων στην Πενσυλβάνια για να ανεγείρει βιομηχανική εγκατάσταση σε μια επένδυση που θα ανέλθει στα 33 εκατ. ευρώ.
Οι επιπτώσεις μιας ειρηνικής κατάληξης στην Ουκρανία
Επίσης, υπάρχουν και εταιρείες που θα επηρεαστούν θετικά αν ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ καταφέρει να πείσει τις αντιμαχόμενες πλευρές στο μέτωπο της Ουκρανίας να τερματίσουν τον πόλεμο. Σε μια τέτοια περίπτωση μεγάλη κερδισμένη θα είναι η Coca-Cola HBC, που από το 2022 υποχρεώθηκε να σταματήσει να πουλάει τα αναψυκτικά της The Coca Cola Company και περιορίστηκε στην παραγωγή νερού και χυμών με ρωσικά σήματα από τα εργοστάσιά της που διαθέτει στη Ρωσία, ενώ πουλάει και ένα υποκατάστατο σήματος Cola, την Dobry Cola.
Βέβαια, αν τερματιστεί ο πόλεμος με την Ουκρανία δεν θα ωφεληθεί μόνο η Coca Cola HBC αλλά θα αυξηθούν οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Ρωσία και θα επιστρέψουν και οι Ρώσοι τουρίστες στην Ελλάδα.
Θα πρέπει να επισημανθεί επίσης -χωρίς να σημαίνει και κάτι για τη συμπεριφορά των μετοχών- ότι ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής Tζον Πόλσον που ελέγχει το 18% της Πειραιώς, το 5% της Alpha Bank και το 10% της ΕΥΔΑΠ προαλείφεται για υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Τραμπ.