Αρρύθμιστα χρέη 103 δισ. στην εφορία, τα 26 δισ. θεωρούνται ήδη χαμένα

Αμφίβολη, αν όχι αδύνατη είναι η είσπραξη των περισσότερων ληξιπρόθεσμων χρεών στην Εφορία, καθώς μόνο τα 3,7 δισ. ευρώ βρίσκονται σε ρύθμιση. Για ένα «βουνό» χρεών, ύψους 103,57 δισ., που μειώνεται στα 81 δισ. αν αφαιρεθούν τα ανεπίδεκτα είσπραξης, η ΑΑΔΕ θα πρέπει -θεωρητικά, τουλάχιστον- να επιδιώξει την είσπραξη με αναγκαστικά μέτρα, όπως κατασχέσεις και πλειστηριασμοί.

Η εικόνα των ληξιπρόθεσμων χρεών δεν είναι καθόλου ευχάριστη για το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και την ΑΑΔΕ, καθώς, τα χρέη αυξήθηκαν τον Ιούλιο σε 107,3 δισ. ευρώ. Οφειλέτες να εμφανίζονται οι μισοί φορολογούμενοι (3.820.044 ΑΦΜ), εκ των οποίων οι 1.536.443 είναι ήδη σε αναγκαστικά μέτρα και ετοιμάζονται να επιβληθούν σε άλλους 587.881.

Παρόλα αυτά, σε ρυθμίσεις είναι ένα ελάχιστο ποσό χρεών, μόλις 3,7 δισ. ευρώ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των χρεών είναι στα χέρια «λίγων». Από το συνολικό ποσό των 107,3 δισ. ευρώ, τα 82,6 δισ. τα χρωστάνε 9.487 ΑΦΜ και τα υπόλοιπα 24,7 δισ. όλοι οι υπόλοιποι οφειλέτες.

Μεγαλύτεροι οφειλέτες, με τα περισσότερα χρέη αναδεικνύονται οι Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ), η πολυπληθέστερη ομάδα των οφειλετών είναι οι Ομόρρυθμες Εταιρείες (ΟΕ), ενώ αυξάνονται οι ΙΚΕ που έχουν οφειλές.

Ανεπίδεκτα είσπραξης

Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, έχει χαρακτηριστεί ανεπίδεκτο είσπραξης ποσό ύψους 26,33 δισ. ευρώ, περιορίζοντας το θεωρητικά εισπράξιμο ποσό σε 80,94 δισ. ευρώ.

Όμως, εξετάζοντας την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου (80,94 δισ.) διαπιστώνεται ότι το 59,4% αυτού, που αντιστοιχεί σε 48,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές. Το υπόλοιπο των πραγ­ματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.

Σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,3 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,6 δισ. ευρώ.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 13,1 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,2 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων.

Με άλλα λόγια, σημειώνει το ΓΠΚΒ, το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 32,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ή, αντίστροφα, τα δύο τρίτα των ληξιπρόθεσμων χρεών έχουν σχεδόν μηδενική απόδοση.

Κυριαρχεί ο ΦΠΑ

Αναλύοντας περαιτέρω τις φορολογικές οφειλές που περιλαμβάνονται στο πραγματικό ληξιπρόθεσμο υπ­όλοιπο (48,1 δισ. ευρώ) διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (47,3%) αφορά τον ΦΠΑ, καθώς οι οφειλές αγγίζουν τα 22,7 δισ. ευρώ. Ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με ποσοστό 41,7%, ενώ οι φόροι στην περιουσία καταγράφουν χαμηλό ποσοστό 5,8%, αφού περιλαμβάνουν οφειλές ύψους 2,8 δισ. ευρώ.

Εξετάζοντας την κατανομή των οφειλετών και του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαπιστώνεται ότι το σύνολο σχεδόν των οφειλών (96,5%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ. Ειδικότερα, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 77% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών.

Από το συνολικό ποσό των χρεών ύψους 107,3 δισ. ευρώ, το 38,4% ή 41,2 δισ. ευρώ, προέρχεται από φυσικά πρόσωπα και το 61,6% ή 66,1 δισ. ευρώ από νομικά πρόσωπα.

9.487 ΑΦΜ χρωστάνε 82,6 δισ. ευρώ

Ένας ελάχιστος αριθμός οφειλετών, ήτοι 9.487 χρωστούν στο Δημόσιο το ποσό των 82,56 δισ. ευρώ ή το 76,99% των συνολικών χρεών. Ο μέσος όρος των χρεών των μεγαλοοφειλετών ανέρχεται σε 8,7 εκατ. ευρώ. Είναι σαφές ότι τόσο υψηλά χρέη τα οποία προέρχονται από τις περασμένες δεκαετίες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εισπραχθούν ποτέ. Οι υπόλοιποι, 3.820.044 οφειλέτες χρωστάνε συνολικά το ποσό των 24,69 δισ. ευρώ.

Προκύπτει επίσης πως:

• Τα νομικά πρόσωπα άνω του 1 εκατ. ευρώ (82,56 δισ. ευρώ) τα νομικά πρόσωπα με οφειλές πάνω από 1 εκατ. ευρώ έκαστο ήταν 5.806 ΑΦΜ και συμμετέχουν στις οφειλές με ποσοστό 69,3%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να ανέρχεται στο τέλος του Ιουλίου του 2024 σε 57,2 δισ. ευρώ.
• Ο μέσος όρος της οφειλής των νομικών προσώπων ανά ΑΦΜ ανέρχεται σε 9,85 εκατ. ευρώ.
• Τα φυσικά πρόσωπα με οφειλές πάνω από 1 εκατ. ευρώ έκαστο ήταν 3.681 και οφείλουν συνολικά το ποσό των 25,38 δισ. ευρώ.
• Ο μέσος όρος της οφειλής των φυσικών προσώπων ανά ΑΦΜ ανέρχεται σε 6,9 εκατ. ευρώ.

Τι χρωστάνε οι εταιρείες

Από την ανάλυση των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών των νομικών προσώπων (66,1 δισ. ευρώ) ανά εταιρική μορφή διαπιστώνονται τα ακόλουθα:

• Το μεγαλύτερο μέρος τους και συγκεκριμένα το 59,2%, αποτελεί οφειλές των Α.Ε., οι οποίες έχουν συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο ύψους 39,1 δισ. ευρώ, εκ του οποίου το 93% του οποίου ανήκει στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ.
• Οι ΕΠΕ έχουν συνολικές οφειλές 13 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στο 19,7%).
• Οι υπόλοιπες νομικές μορφές καταγράφουν μικρότερα ποσά ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Με βάση το πλήθος των νομικών προσώπων με ληξιπρόθεσμες οφειλές ανά εταιρική μορφή, προκύπτει πως:

• Οι ΟΕ παρουσιάζουν τον υψηλότερο αριθμό οφειλετών με 203.768 ΑΦΜ, που αντιστοιχεί στο 41,9% του συνόλου.
• Ακολουθούν οι ΕΕ με ποσοστό 13,6%.
• Οι ΕΠΕ, με ποσοστό 11,1%.
• Οι ΑΕ με 8,9% ή με 43,235 ΑΦΜ στη λίστα με ληξιπρόθεσμα χρέη.

Το ΓΠΚΒ επισημαίνει, ότι η μεγαλύτερη αύξηση της επιβάρυνσης τόσο σε όρους ληξιπρόθεσμων οφειλών, όσο και πλήθους νομικών προσώπων προκύπτει από τις ΙΚΕ.

Συγκεκριμένα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΙΚΕ αυξήθηκαν σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 799,6 εκατ. ευρώ, με τις ΑΕ να ακολουθούν, καταγράφοντας αύξηση στις οφειλές τους κατά 290,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023.

Το πλήθος των ΙΚΕ αντίστοιχα σημείωσε αύξηση κατά 8.068 οφειλέτες σε ετήσια βάση, ενώ οι ΕΕ ακολουθούν, καθώς οι οφειλέτες αυξήθηκαν κατά 4.546 πρόσωπα.

Ελάχιστες οι ρυθμίσεις

Αναφορικά με τη ρύθμιση των οφειλών, σημειώνεται ότι μόλις το 3,5% του συνολικού ύψους των ληξιπρόθεσμων χρεών ή το 4,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση.

Πρόκειται για ένα ποσό ύψους μόλις 3,7 δισ. ευρώ ενώ ποσό ύψους 103,57 δισ. ευρώ, είναι εκτός ρυθμίσεων και η ΑΑΔΕ διεκδικεί την είσπραξή του με αναγκαστικά μέτρα, όπως κατασχέσεις και πλειστηριασμοί.

Εξάλλου, σε ρυθμίσεις βρίσκονται οφειλέτες με χαμηλά χρέη, ενώ λιγοστεύουν όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών. Αναλυτικότερα:

• Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (19,1%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ.
• Το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 21,1% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
• Το υψηλότερο ποσοστό ρυθμι­σμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (19,1%) και αγγίζει το 21,4% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
• Τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (24,5%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
• Το ποσοστό φτάνει στο 28,3% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ.
• Τα ποσοστά ρύθμισης οφειλών είναι ελάχιστα για οφειλές φυσικών προσώπων άνω των 20.000 ευρώ και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα.