Η απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης που θεσμοθετεί με νομοσχέδιο του υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει εκτοξεύσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στον τομέα των ΑΠΕ, δημιουργώντας όμως φόβους για φαινόμενο κερδοσκοπίας. Το ΥΠΕΝ θέλει να βάλει «φρένο» στην αθρόα εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος, που θα οδηγούσε σε πιθανή διάθεση κερδοσκοπίας με τις άδειες.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, στον τελευταίο κύκλο υποβολής αιτήσεων για έκδοση αδειών παραγωγής ΑΠΕ, τον Δεκέμβριο του 2019, όταν είχε ανακοινωθεί το πλαίσιο για την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης, υπεβλήθησαν 574 αιτήσεις για κατασκευή μονάδων συνολικής ισχύος 15.656 MW! Αρκεί να επισημανθεί ότι στους τέσσερις προηγούμενους κύκλους (οι αιτήσεις υποβάλλονται ανά τρίμηνο) οι αιτήσεις κινούνταν μεταξύ 2.000 - 3.000 μεγαβάτ.
Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν στη ΡΑΕ άνω των 1.800 αιτήσεων (περίπου 29 GW) για έκδοση «Αδειας Παραγωγής» και αξιολογούνται ακόμα αιτήσεις του 2018. Ενδεικτικό του γραφειοκρατικού κυκεώνα που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές είναι ότι - σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΕΛΕΤΑΕΝ - μόνο το 3% των αδειών παραγωγής που εκδίδονται από τη ΡΑΕ καταλήγουν σε υλοποίηση των επενδύσεων.
Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι ο λόγος που πολλοί - φυσικά και νομικά πρόσωπα - έσπευσαν να καταθέσουν αιτήσεις για άδειες είναι η ελπίδα να εξασφαλίσουν μια «Βεβαίωση Καταχώρησης» στο μητρώο (η οποία αντικαθιστά την άδεια παραγωγής της ΡΑΕ που καταργείται με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο), χωρίς ελέγχους και προϋποθέσεις, με την προοπτική να πουλήσουν αργότερα τις βεβαιώσεις σε επενδυτές, που έχουν την πραγματική δυνατότητα να κατασκευάσουν τις μονάδες. Ενισχυτικό αυτής της άποψης είναι το γεγονός πως αρκετές από τις αιτήσεις του Δεκεμβρίου αφορούν εκτάσεις που βρίσκονται δίπλα σε υφιστάμενες μονάδες ΑΠΕ.
«Η πρόταση του υπουργείου είναι εξαιρετικά γενναία και περιλαμβάνει ριζική επιτάχυνση των διαδικασιών. Πρέπει όμως να τεθούν ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε να αποφευχθούν υπερβολές και καταχρηστικές συμπεριφορές που θα επιτρέψουν την αθρόα έκδοση Βεβαιώσεων Καταχώρησης χωρίς σοβαρές πιθανότητες υλοποίησης. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε πρόβλημα στους Διαχειριστές και τις λοιπές υπηρεσίες και πιθανόν θα ήταν δυσεξήγητο στις τοπικές κοινωνίες», επισημαίνει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο Παναγιώτης Παπασταματίου, γενικός διευθυντής της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) και μέλος του ΔΣ του Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές (ΕΣΗΑΠΕ).
Στο πλαίσιο αυτό με το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ επιβάλλεται τέλος έκδοσης της «Βεβαίωσης Καταχώρησης» που ξεκινά από 3.000 ευρώ ανά μεγαβάτ (MW) για μονάδες ισχύος έως και 1MW και κλιμακώνεται ως εξής:
- 2500 ευρώ/ΜW για το τμήμα της ισχύος από 1 έως και 10 MW,
- 2000 ευρώ/ ΜW για το τμήμα της ισχύος από 10 έως και 50MW
- 1500 ευρώ/ ΜW για το τμήμα της ισχύος από 50 έως και 100 MW και
- 1000 ευρώ/ΜW για το τμήμα της ισχύος πάνω από 100 MW.
Επιπλέον τίθενται χρονικά ορόσημα για τους κατόχους της «Βεβαίωσης Καταχώρησης», ώστε όσο γρήγορα αποκτούν το δικαίωμα για παραγωγή ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ τόσο γρήγορα και να το χάνουν, αν δεν προχωρούν την ωρίμανση του έργου τους.
Η βασική στόχευση του νομοσχεδίου παραμένει πάντως η επιτάχυνση των διαδικασιών με τελικό στόχο, όπως επεσήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, το 2021 όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης, οι επενδύσεις σε ΑΠΕ να αδειοδοτούνται σε 2 χρόνια από 6 - 10 χρόνια που χρειάζονται σήμερα.