Μετά από πολλές περιπέτειες, μπαίνει στην τελική ευθεία το έργο διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου κατόπιν έγκρισης της συμφωνίας από το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου χθες, όπου ξεπεράστηκαν τα ακανθώδη ζητήματα.
Στη συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με τον Έλληνα πρωθυπουργό αναμένεται να γίνει μια γενικότερη αξιολόγηση του έργου που θα συνδέσει τις δύο χώρες και με το Ισραήλ.
Η έγκριση των (περισσότερων) παραμέτρων ανοίγει τον δρόμο για το έργο με προϋπολογισμό 1,9 δισ. ευρώ μετά από μήνες σκληρής διαπραγμάτευσης όπου συχνά φαινόταν ότι το πρότζεκτ προορίζεται για ναυάγιο. Νέα ώθηση στη συμφωνία ίσως έδωσε και το πρόσφατο ενδιαφέρον που έδειξαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για το έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με 657 εκατ ευρώ.
Ειδικότερα, το Υπουργικό Συμβούλιο άναψε το πράσινο φως ως προς την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ συνολικού ποσού 125 εκατ. ευρώ (25 εκατ ευρώ ανά έτος) για τα 5 έτη της κατασκευής, από την 1/1/2025 ως τις 31/12/2029, όπως δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου.
Κυπριακά μέσα, επίσης, αναφέρουν ότι λήφθηκαν αποφάσεις για δύο ακόμα κρίσιμα ζητήματα: για την απόδοση του έργου και το πολυσυζητημένο γεωπολιτικό ρίσκο:
- Αναφορικά με το premium WACC, που είχε αποφασιστεί από τη ΡΑΕΚ να καθοριστεί συνολικά στο 8.3% και να ισχύσει για 12 χρόνια, θα ισχύσει για 17 χρόνια, ώστε να καλύψει και την 5ετή περίοδο της κατασκευής της διασύνδεσης.
- Ακόμα, το Υπουργικό ενέκρινε τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σε υπουργικό επίπεδο για την κατανομή του κόστους από το γεωπολιτικό ρίσκο μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας (50%-50%). Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, το συνολικό κόστος επιμεριζόταν κατά 63% στην Κύπρο που είναι η καταρχήν ωφελούμενη από το έργο και 37% στην Ελλάδα. Με βάση τη νέα συμφωνία, αν υπάρξουν επιβαρύνσεις, για παράδειγμα εξαιτίας ενεργειών της Τουρκίας που θα καθυστερούσαν το έργο, το ήμισυ του κόστους θα επιβαρύνει τους Έλληνες καταναλωτές ρεύματος.
Παραμένει μια εκκρεμότητα που θα εξεταστεί προς το τέλος της χρονιάς και αφορά τη συμμετοχή της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector (GSI), αφού ολοκληρωθούν διάφορες μελέτες και υπό προϋποθέσεις και όρους.
Μετά την ολοκλήρωση του υπουργικού συμβουλίου, ο κ. Παπαναστασίου δήλωσε ότι «το αμέσως επόμενο διάστημα, και στη βάση του οδικού χάρτη που έχει καταρτιστεί, θα βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία τόσο με την ελληνική πλευρά όσο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περαιτέρω πρόοδο της υλοποίησης του έργου αλλά και με μέρη που έχουν ήδη επιδείξει πραγματικό ενδιαφέρον συμμετοχής στο έργο».
Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου είναι, σύμφωνα με τον υπουργό, το επιστέγασμα πολλών διαβουλεύσεων με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και των διευκρινίσεων που έχουν δοθεί, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να έχει ενώπιόν της πραγματικά δεδομένα αναφορικά με τις οικονομικές, τεχνικές και νομικές πτυχές του έργου.
«Ως κυβέρνηση επιδείξαμε την απαραίτητη υπευθυνότητα και δέουσα επιμέλεια που πρέπει να χαρακτηρίζει τη λήψη αποφάσεων που αφορούν έργα τέτοιου βεληνεκούς, με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κυπριακού λαού στον οποίο είμαστε υπόλογοι», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Παπαναστασίου.
Ο κ. Χριστοδουλίδης φθάνει στην Αθήνα σήμερα και θα συναντηθεί αύριο με τον κ. Μητσοτάκη, στις 11 το πρωί.
Για τον ΑΔΜΗΕ, που έχει την ευθύνη υλοποίησης του project, η συμφωνία Αθήνας - Λευκωσίας αποτελεί επισφράγιση της οικονομικής βιωσιμότητας της διασύνδεσης, δεδομένου ότι προβλέπονται πληρωμές πριν την έναρξη λειτουργίας, όπως είχε ζητηθεί από τον ΑΔΜΗΕ, ενώ επεκτείνεται κατά πέντε χρόνια η περίοδος απόδοσης του έργου και ρυθμίζεται οριστικά ο τρόπος κάλυψης ενδεχόμενων επιβαρύνσεων από απρόβλεπτους κινδύνους, όπως οι γεωπολιτικοί.
Με βάση τα νέα δεδομένα, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ μπορεί πλέον να αναζητήσει εταίρους για το project, διερευνώντας σοβαρά πλέον το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί από αρκετές πλευρές, μεταξύ άλλων από την αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα DFC και από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.