Ποια είναι τα μεγάλα έργα των 4,5 δισ. που αλλάζουν τη Βόρεια Ελλάδα

Έργα υποδομών συνολικού ύψους 4,53 δισ. ευρώ συνθέτουν την ατζέντα του μέλλοντος για τη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα. Μεταξύ αυτών φιγουράρουν μεγάλα οδικά έργα, που θα αναμορφώσουν τον χάρτη των logistics, αλλά και εμβληματικές υποδομές, όπως το παροιμιώδες μετρό Θεσσαλονίκης που δίνει επιτέλους ραντεβού με τους επιβάτες στις 30 Νοεμβρίου για το πρώτο του δρομολόγιο.

Πέρα από τις μεγάλες υποδομές, οδικές και σιδηροδρομικές, τη βεντάλια των έργων που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη είτε σε διαγωνιστική διαδικασία συμπληρώνουν αντιπλημμυρικά και κτηριακά έργα. Σε αυτά αναμένεται να εστιάσει στην αποψινή ομιλία του στα εγκαίνια της 88^ης ΔΕΘ και ο Πρωθυπουργός, μιας και η Βόρεια Ελλάδα επί δεκαετίες έμενε αποκλεισμένη από μεγάλα έργα υποδομών.

Επί του παρόντος, τα υπό υλοποίηση έργα, που βρίσκονται σε διάφορα στάδια, αθροίζουν έναν προϋπολογισμό που ξεπερνά τα 2,85 δισ. ευρώ, με τη μερίδα του λέοντος φυσικά να κατέχει το μετρό, όπου βασική γραμμή και επέκταση Καλαμαριάς ανέρχονται σε 2,21 δισ. ευρώ. Έχοντας στην τελική ευθεία τα δοκιμαστικά δρομολόγια για τους 13 σταθμούς της γραμμής από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό ως τη Νέα Ελβετία, μήκους 9,6 χλμ., η Ελληνικό Μετρό προχωρά για την παράδοση της πρώτης επέκτασης το δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Επί του παρόντος, η πρόοδος υλοποίησης του έργου που θα προσθέσει στο αρχικό δίκτυο 4,8 χλμ. και επιπλέον 5 σταθμούς ως τη Μίκρα, βρίσκεται στο 89,4%. Η ολοκλήρωσή του προβλέπεται περί τους οκτώ μήνες μετά την παράδοση της βασικής γραμμής και μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν αποκλείσεις από το χρονοδιάγραμμα.

Βεβαίως, αυτή την περίοδο, στη Θεσσαλονίκη είναι σε εξέλιξη και οι εργασίες του πολυσυζητημένου Flyover, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2027. Οι εργασίες στα υφιστάμενα εργοτάξια προχωρούν.

Ακολουθούν έργα 1,5 δισ.

Παράλληλα, όμως, δρομολογούνται και μία σειρά νέων έργων ύψους 1,68 δισ. ευρώ και είτε βρίσκονται σε κάποια φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας, είτε έχουν εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και βρίσκονται προ της προκήρυξης. Μεταξύ αυτών και ένα εμβληματικό έργο που συζητά η πόλη – και όλοι οι φορείς – εδώ και πολλά χρόνια, που δεν είναι άλλο από την ανάπλαση της ΔΕΘ.

Μετά από τρία περίπου χρόνια που είχαν κολλήσει οι διαπραγματεύσεις για το μοντέλο ανάπτυξης και το χρηματοδοτικό μείγμα της επένδυσης, που εκτιμάται πως θα φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ, η ωρίμανση του έργου έχει μπει σε ράγες από το ΤΑΙΠΕΔ. Ο διαγωνισμός αναμένεται μέσα στο 2025, ώστε η κατασκευή να ξεκινήσει το 2026. Η συμμετοχή του δημοσίου στο έργο θα φτάσει ως τα 120 εκατ. ευρώ.

Εντωμεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται ο ανταγωνιστικός διάλογος για δύο μεγάλα οδικά ΣΔΙΤ που θα αναβαθμίσουν κρίσιμους άξονες της Βόρειας Ελλάδας. Οι δύο διαγωνισμοί που προχωρούν χέρι – χέρι, είναι στην αναμονή για τον δεύτερο κύκλο διαλόγου, αφού τον Ιούλιο ολοκληρώθηκε ο πρώτος. Πρόκειται για το έργο του οδικού άξονα Θεσσαλονίκη – Έδεσσα, προϋπολογισμού 411 εκατ. ευρώ και το Δράμα – Αμφίπολη, ύψους 199,8 εκατ. ευρώ. Οι δεσμευτικές προσφορές αναμένεται να ζητηθούν από τους συμμετέχοντες (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Metlen και Άβαξ) τον Νοέμβριο για να έχουν ανάδοχο το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Υπό εκτέλεση είναι πάντως η ολοκλήρωση της σύνδεσης του ΠΑΘΕ και της Εγνατίας Οδού με τον 6^οπροβλήτα του ΟΛΘ, που αναμένεται να ολοκληρωθεί ως τις αρχές του 2025 και και το οδικό δίκτυο της περιοχής Καλοχωρίου.

Ανάταξη για τον σιδηρόδρομο

Παρότι σε όρους προϋπολογισμού τα σιδηροδρομικά έργα δεν κυριαρχούν, καθότι η εξασφάλιση χρηματοδότησης έχει αποδειχθεί μεγάλος πονοκέφαλος για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, είναι σίγουρα ιδιαίτερα κρίσιμα, αφού το δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας έχει απαξιωθεί ελλείψει βαριάς συντήρησης. Ξεκίνησε, μετά από πολλές φουρτούνες, με χρηματοδότηση 212 εκατ. ευρώ από το CEFII, ο διαγωνισμός για το τμήμα «Τοξότες – Νέα Καρβάλη», που τρέχει η ΕΡΓΟΣΕ, συγκεντρώνοντας σημαντικό ενδιαφέρον.

Παράλληλα, βάσει σχεδιασμού, βαδίζει για συμβασιοποίηση εντός του 2025 η σιδηροδρομική σύνδεση του 6^ου προβλήτα του ΟΛΘ και ο προαστιακός Δυτικής Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα ενιαίο έργου, ύψους 66,34 εκατ. ευρώ, που έχει προκηρυχθεί από το 2021 με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου και θα προχωρήσει με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Ακόμη, εξασφαλίσθηκαν επιπλέον 299 εκατ. ευρώ από τη νεότερη πρόσκληση του CEF II για τη συγχρηματοδότηση σιδηροδρομικών έργων, που θα υλοποιηθούν στην επόμενη τετραετία. Αφορούν την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής στα τμήματα Θεσσαλονίκη - Προμαχώνας και Πύθιο – Ορμένιο.

Όλα τα υπόλοιπα εν εξελίξει έργα ή όσα βρίσκονται προ των πυλών αφορούν την ανακαίνιση ή συντήρηση γραμμών και συστημάτων σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης. Για παράδειγμα, δημοπρατήθηκε τον Ιούνιο το έργο της συντήρησης της γραμμής Πλατύ – Έδεσσα – Φλώρινα, προϋπολογισμού 3,27 εκατ. ευρώ, αναμένεται ως τα τέλη του έτους η συμβασιοποίηση για την ανακαίνιση των γραμμών μεταξύ των σιδηροδρομικών σταθμών Καστανούσας – Ροδόπολης καιΠολυκάστρου – Ειδομένης και τμήματος 8 χλμ. της γραμμής του βασικού άξονα, συνολικού ύψους 26,78 εκατ. ευρώ.