Σε συνθήκες «τέλειας καταιγίδας» έχει εισέλθει η βιομηχανία ένδυσης

Σε πτώση παρέμειναν όλοι οι οικονομικοί δείκτες της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας και κατά το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς οι τάσεις συρρίκνωσης της κατανάλωσης που καθόρισαν το 2023 πανευρωπαϊκά διατηρήθηκαν και τους πρώτους μήνες του 2024.

Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι βρισκόμαστε σε σημείο καμπής, όπου η άνοδος του κόστους διαβίωσης και ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος διεθνώς, συναντούν την αναστάτωση που έχει δημιουργηθεί στην διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα, ανασυνθέτοντας εν πολλοίς την γενικότερη εικόνα για την παραγωγή ενδυμάτων. Οι διαρκείς αναταραχές στο Μπανγκλαντές, χώρα ηγέτης στην κατασκευή ενδυμάτων με ετήσιες εξαγωγές που αγγίζουν τα 55 δισ δολάρια ετησίως, έχουν αναπόδραστες συνέπειες για τις μεγάλες εταιρείες της βιομηχανίας ένδυσης, αρκετές εκ των οποίων έχουν  ήδη φύγει αναζητώντας νέους παραγωγούς σε χώρες όπως το Βιετνάμ αλλά και η κοντινή μας Τουρκία, η οποία φαίνεται να κερδίζει περιορισμένα μερίδια αγοράς, κυρίως χάριν των συνεχών υποτιμήσεων της λίρας. Το κενό ωστόσο παραμένει μεγάλο, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι οι εξαγωγές του Μπανγκλαντές θα είναι φέτος μειωμένες σε ποσοστό έως και 20%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μία σειρά θέσεων εργασίας εντός κι εκτός της χώρας.

Η εικόνα είναι δυσμενής και για την εγχώρια αλυσίδα ένδυσης/κλωστοϋφαντουργίας, η οποία φαίνεται ότι δεν δύναται να αποκομίσει οφέλη από την επαναχάραξη του χάρτη παραγωγής ενδυμάτων και κλωστοϋφαντουργικών ειδών, τόσο λόγω της διακοπής της δραστηριότητας αρκετών επιχειρήσεων, με τελευταίο παράδειγμα την Fieratex, όσο και εξαιτίας της αύξησης του λειτουργικού κόστους, που στρέφει κάποιες από αυτές σε άλλους κλάδους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Επίλεκτο που έχει επενδύσει στα φωτοβολταϊκά. Κάπως έτσι, οι ελληνικές εξαγωγές ενδυμάτων και κλωστοϋφαντουργίας εμφάνισαν κάμψη κατά 21,4% το πρώτο τρίμηνο φέτος συγκριτικά με πέρσι, στον απόηχο της μείωσης της κατανάλωσης στις ευρωπαϊκές αγορές, τους βασικότερους πελάτες της ελληνικής παραγωγής. Πτώση κατέγραψε και ο κύκλος εργασιών στην Ελλάδα το υπό εξέταση διάστημα, υποχωρώντας κατά 7,4% στην ένδυση και κατά 9,5% στην κλωστοϋφαντουργία.

Ακτίνα αισιοδοξίας αποτέλεσε η αύξηση των ελληνικών εξαγωγών ενδυμάτων κατά 7,7% τον περασμένο Απρίλιο, συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του 2023, αλλά και η ενίσχυση της αξίας των εγχώριων λιανικών πωλήσεων ενδυμάτων κατά 5,3%, τάσεις ωστόσο που δεν αντέστρεψαν την γενικότερη εικόνα, με την πτώση των εξαγωγών στο τετράμηνο να αγγίζει το 16%. Σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες του BD, η πτώση στην κατανάλωση εξακολούθησε και τους καλοκαιρινούς μήνες, δίνοντας το στίγμα για την αρνητική εξέλιξη των σχετικών δεικτών και το επόμενο διάστημα.

Σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Euratex, η παραγωγή υποχώρησε κατά 4,7% στην ένδυση το φετινό τρίμηνο σε σχέση με πέρσι, ενώ η αντίστοιχη πτώση για την κλωστοϋφαντουργία ανήλθε σε 8,1%. Στο ίδιο μοτίβο, ο κύκλος εργασιών κινήθηκε πτωτικά σε ποσοστό 6,7% στην κλωστοϋφαντουργία και 5,4% στην ένδυση, ενώ περαιτέρω υποχώρηση καταγράφηκε και στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, κατά 4% στην ένδυση και κατά 5,9% στην κλωστοϋφαντουργία. Ο πληθωρισμός κι η οικονομική αβεβαιότητα λόγω των γενικότερων γεωπολιτικών εξελίξεων, σε συνδυασμό με την μειωμένη ζήτηση σε αγορές εκτός ευρωπαϊκής ηπείρου αποτελούν τους βασικούς λόγους για την παρατηρούμενη κάμψη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, μην αφήνοντας πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για την εξέλιξη των εν λόγω μεγεθών τους επόμενους μήνες.

Να σημειωθεί ότι η μείωση της κατανάλωσης στην Ευρώπη είχε συνέπεια την πτώση και των εισαγωγών, κατά 13,1% στα ενδύματα και 11% στην κλωστοϋφαντουργία, την στιγμή μάλιστα που το κόστος παραγωγής στην γηραιά ήπειρο συνέχισε να αυξάνεται, σε ποσοστό 3,1% στην ένδυση και 0,6% στην κλωστοϋφαντουργία. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία για την εξέλιξη της κατανάλωσης και στη Μεγάλη Βρετανία. Σε πρόσφατη έρευνα, το 85% των εμπόρων δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε μεγαλύτερες προσφορές την φετινή εορταστική περίοδο, προκειμένου να δελεάσει τους διστακτικούς Βρετανούς καταναλωτές, ποσοστό εντυπωσιακά αυξημένο από το 54% που ήταν πέρσι. Το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης έχει επηρεάσει και την βρετανική οικονομία, με μόλις το 23% των ερωτηθέντων Βρετανών να αναφέρει ότι θα αυξήσει τις εορταστικές του δαπάνες φέτος και το ένα τρίτο αυτών να στρέφεται σε αγορές value for money.

Κατόπιν αυτών, αναλυτές εκτιμούν ότι οδεύουμε προς μείωση της παραγωγής ενδυμάτων διεθνώς, συνέπεια τόσο της οικονομικής αβεβαιότητας ολοένα και ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, όσο και της ολοένα αυξανόμενης ανισότητας. Ρόλο-κλειδί στην επαναχάραξη του χάρτη της βιομηχανίας ένδυσης διαδραματίζει τέλος και η ανάδυση των πρακτικών βιωσιμότητας, γεγονός που πιστοποιείται και από την αύξηση του τζίρου της δευτερογενούς αγοράς (second hand) παγκοσμίως, θέτοντας τις μεγάλες βιομηχανίες προ των ευθυνών τους για τον περιορισμό του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.