«Τρέχει» αλλά… δεν φτάνει η ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Ουραγοί έναντι των ευρωπαίων ομολόγων τους παραμένουν οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Παρά τις δράσεις που έχουν τρέξει μέχρι σήμερα, το ψηφιακό επίπεδο των μικρομεσαίων παραμένει χαμηλό, βάζοντας ουσιαστικά «τρικλοποδιά» στην ανάπτυξη τους αλλά και την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας.

Παρά την πρόοδο που έχει καταγράψει η χώρα σε δημόσιο επίπεδο, οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν σχετικά μέτριο επίπεδο καινοτομίας και χαμηλό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας. Βάσει των κριτηρίων του δείκτη DESI, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι σε χαμηλά επίπεδα, καθώς η χρήση τεχνολογιών αιχμής από τις ελληνικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους είναι περιορισμένη. Ωστόσο, το δυναμικό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων παραμένει θετικό σημάδι ενός ψηφιακού οικοσυστήματος ανάπτυξης.

Όπως αναφέρει η έκθεση, το 2023, μόνο το 43,3% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχαν τουλάχιστον ένα βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης, αρκετά χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι στο 57,7%. Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν επίσης χαμηλό επίπεδο υιοθέτησης προηγμένων τεχνολογιών, με το 33,5% των επιχειρήσεων να έχουν υιοθετήσει AI, cloud ή ανάλυση δεδομένων το 2023, υστερώντας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 54,6%.

Η Κομισιόν προτείνει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ενίσχυσης των συνθηκών-πλαισίων ώστε να μπορέσουν οι λιγότερο ψηφιακά ώριμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις να υιοθετήσουν την ψηφιακή μετάβαση· και όλες οι επιχειρήσεις να επωφεληθούν από την οικονομία των δεδομένων υιοθετώντας προηγμένη τεχνολογία (AI, cloud, data analytics) και αποκτώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Εντούτοις παρά την όποια πρόοδο σημειώσει η Ελλάδα, θα απέχει σημαντικά από τους ευρωπαϊκούς στόχους που έχουν τεθεί για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέχρι το 2030, καθώς όπως σημειώνει η Κομισιόν «στον οδικό της χάρτη, η Ελλάδα έχει ως στόχο το 79,7% των μικρών και μεσαίων εταιρειών να έχουν τουλάχιστον το βασικό επίπεδο ψηφιακής έντασης έως τα τέλη της δεκαετίας, κάτω από τον στόχο του 90% που έχει θέσει η ΕΕ».

Ραγδαία ανάπτυξη αλλά παραμένουν ουραγοί

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το 2021, το 38% των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων είχε υιοθετήσει έστω και βασικές ψηφιακές τεχνολογίες, έναντι 55% στην ΕΕ, ενώ το 15% όλων των επιχειρήσεων εκμεταλλεύονταν την τεχνολογία του υπολογιστικού νέφους όταν στην ΕΕ ο μέσος όρος είναι στο 34% και μόλις το 3% τις δυνατότητες που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη έναντι 8% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Δύο χρόνια μετά, η απόσταση παρέμενε, τόσο στην ψηφιοποίηση των μικρομεσαίων με το ποσοστό να έχει ανέβει μόλις στο 43% έναντι 58% στην ΕΕ, ενώ οι ελληνικές εταιρείες έχουν κάνει μικρή πρόοδο όσον αφορά τις προηγμένες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, το cloud και η ανάλυση δεδομένων (data analytics).

Ειδικότερα, το χάσμα έχει μεγαλώσει στη χρήση υπολογιστικού νέφους καθώς είναι στο 18% έναντι 39%, με τον ρυθμό αύξησης ετησίως να είναι στο 9,1%, με την έκθεση να σημειώνει ότι ο εθνικός στόχος της Ελλάδας για το 2030 είναι το 56% των επιχειρήσεων να έχουν υιοθετήσει υπηρεσίες cloud, λιγότερες από τον φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για 75%.

Στη χρήση data analytics οι ελληνικές επιχειρήσεις υστερούν έναντι των ευρωπαίων ομολόγων τους καθώς βρίσκονται στο 25% έναντι 33,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με την έκθεση να σημειώνει πως ο εθνικός στόχος της Ελλάδας για το 2030 είναι το 40% των επιχειρήσεων να κάνει χρήση data analytics, το οποίο είναι κάτω από τον στόχο της ΕΕ για 75%.

Στην Τεχνητή Νοημοσύνη η απόσταση παραμένει σταθερή καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στο 4% έναντι 8% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με την Ελλάδα να έχει θέσει ως εθνικό στόχο για το 2030 το 32% των επιχειρήσεων να έχει υιοθετήσει την τεχνητή νοημοσύνη. Ποσοστό που υστερεί αρκετά έναντι των ευρωπαϊκών στόχων, που έχουν τεθεί στο 75% έως τα τέλη της δεκαετίας.

Η έκθεση παροτρύνει τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις ΜμΕ στην υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων (ιδίως υπολογιστικού νέφους, ανάλυσης δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης) και να διαφοροποιήσουν το οικοσύστημα των επενδύσεων σε νεοφυείς επιχειρήσεις, προκειμένου να επιταχυνθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός για τις επιχειρήσεις.

Σημαντικά οφέλη για την οικονομία

Την πρόοδο της Ελλάδας στις τηλεπικοινωνίες σημειώνει η Eurobank, αλλά χτυπάει «καμπανάκι» για την ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων στη χώρα καθώς έχουν μείνει πίσω σε σχέση με την ΕΕ. Όπως εκτιμά, η αποτελεσματικότερη χρήση των ψηφιακών υποδομών από τις επιχειρήσεις και η ενθάρρυνση της περαιτέρω ψηφιοποίησής τους θα ήταν ικανή να αυξήσει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας έως και κατά 1,5%.

Η μελέτη της Μονάδας Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας της Eurobank, με τίτλο «Πυλώνας Τηλεπικοινωνιών-Ψηφιακής Αναβάθμισης: Πρόοδος και προκλήσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της επιχειρηματικότητας, της καθημερινότητας των πολιτών και της λειτουργίας του δημόσιου τομέα», επισημαίνει ότι οι ραγδαία αναπτυσσόμενες ψηφιακές τεχνολογίες έχουν το δυναμικό να αυξήσουν κατακόρυφα την παραγωγικότητα της οικονομίας, παρέχοντας οικονομίες κλίμακας και φάσματος σε πολλές παραγωγικές δραστηριότητες, και ακολούθως να ενισχύσουν σημαντικά την οικονομική ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια και μακροπρόθεσμα.

Ειδικότερα, μια μείωση στο μισό της απόστασης που χωρίζει την Ελλάδα από το μέσο όρο της ΕΕ ως προς το επίπεδο ψηφιοποίησης βάσει του δείκτη DESI, θα ενίσχυε το ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα. Μια περαιτέρω βελτίωση της ψηφιοποίησης της χώρας μας, π.χ. στο επίπεδο της Κύπρου, θα προσέθετε ακόμα 0,7 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στην ανάπτυξη. Εμβαθύνοντας σε πτυχές της ψηφιοποίησης, η εκτίμηση έδειξε ότι το επίπεδο των ψηφιακών υποδομών, βάσει του δείκτη συνδεσιμότητας του DESI, έχει μικρή άμεση επίδραση στην οικονομική μεγέθυνση.

Αντιθέτως, κρίσιμης σημασίας είναι η εκμετάλλευση των υπαρχουσών υποδομών από τις επιχειρήσεις και η ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας στην παραγωγική τους διαδικασία.

Μια σταδιακή αύξηση των επιδόσεων στο δείκτη Ενσωμάτωσης της Ψηφιακής Τεχνολογίας στον ιδιωτικό τομέα σε επίπεδα ανάλογα με αυτά της Κύπρου ή της Τσεχίας, θα ήταν ικανή να αυξήσει τον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά περίπου 1,4 ποσοστιαία μονάδα. Συνεπώς, βασικός στόχος της όποιας εφαρμοζόμενης πολιτικής θα πρέπει να είναι η αποτελεσματικότερη χρήση των ψηφιακών υποδομών από τις επιχειρήσεις και η ενθάρρυνση της περαιτέρω ψηφιοποίησής τους.