Η κωλυσιεργία των αναδόχων, οι διαχρονικές αδυναμίες και η χρόνια απαξίωση ναρκοθετούν την αναβάθμιση του ηλεκτρικού. Ο σιδηρόδρομος που ενώνει τον Πειραιά με την Κηφισιά, μετά από πάνω από 12 χρόνια αποεπένδυσης λόγω της κρίσης, διάγει τις πιο δύσκολες ημέρες του. Η ανάσα που ανέμενε την άνοιξη του 2025, με τη σταδιακή ανακαίνιση 14 γηρασμένων συρμών, μετατίθεται στο τέλος της επόμενης χρονιάς και αυτό με αστερίσκο.
Η Γραμμή 1, όπως ονομάζεται σήμερα ο παλιός ΗΣΑΠ, πάσχει από έλλειψη συρμών, αλλά και πολλές βλάβες, που μπορεί να βγάλουν ένα τρένο εκτός λειτουργίας ρίχνοντας έξω όλο το πρόγραμμα. Σήμερα, χρειάζονται 24 συρμοί για να βγουν τα δρομολόγια, υπάρχουν όμως διαθέσιμοι μόνο 21. Κι αυτό συμβαίνει μάλιστα για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αφού η ΣΤΑΣΥ κατάφερε να προσαρμόσει και να ρίξει στη μάχη τέσσερις συρμούς της πρώτης γενιάς του μετρό.
Δεδομένου, όμως, ότι πρόκειται για αυτούς που δεν διαθέτουν κλιματισμό, με τις υψηλές θερμοκρασίες, αναγκαστικά βγαίνουν εκτός κυκλοφορίας, πλην των πρωινών δρομολογίων εφόσον δεν έχει καύσωνα. Γεγονός που συμπιέζει έτι περαιτέρω τις συχνότητες και φτάνει το σύστημα στα όριά του.
Αν και ευτυχώς την Πέμπτη αποφεύχθηκαν τα χειρότερα, στο περιστατικό με την παράσυρση επιβάτη από συρμό για αρκετά μέτρα στην αποβάθρα, καθώς πιάστηκε το πόδι του στην πόρτα προτού προλάβει να επιβιβαστεί, το «καμπανάκι» είναι ηχηρό. Σε αυτή την περίπτωση, διερευνάται από την εταιρεία γιατί το αυτόματο σύστημα του τρένου δεν ειδοποίησε τον οδηγό ότι παραμένει πόρτα ανοιχτή.
Σε αδιέξοδο η ανακαίνιση των συρμών
Πάντως, η αναβάθμιση των 14 συρμών, ηλικίας 40 ετών, της 8ης παραλαβής του ηλεκτρικού πάει από καθυστέρηση σε καθυστέρηση. Η εργολαβία έκανε στραβό ξεκίνημα. Ο ανάδοχος της σύμβασης, ύψους 70 εκατ. ευρώ, η ισπανική Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF), ξεκίνησε με καθυστέρηση από τα αποδυτήρια, λόγω αδυναμίας συνεννόησης με τον ντόπιο υπεργολάβο, στο εργοστάσιο του οποίου στον Βόλο θα γίνονταν οι απαραίτητες εργασίες.
Μέχρι να βγει λευκός καπνός και να προχωρήσει σε άλλη συνεργασία, η εταιρεία άρχισε να ζητά αναθεωρήσεις προϋπολογισμού και χρονοδιαγραμμάτων. Όμως το Ελεγκτικό Συνέδριο έβαλε «φρένο» στην επικαιροποιημένη σύμβαση, με το αυξημένο αντάλλαγμα κατά 6,2 εκατ. ευρώ, που απέστειλε η ΣΤΑΣΥ. Μετά από αρκετά μπρος-πίσω, αναμένεται εκ νέου απόφαση του Ελεγκτικού, η οποία και θα καθορίσει το μέλλον της συμφωνίας.
Πάντως, η ηγεσία το υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών δεν αποκλείει ακόμα και τη λύση της υφιστάμενης σύμβασης, καθώς αναμένει την απόφαση του δικαστηρίου. Εάν αυτό δώσει το πράσινο φως, τότε ο πρώτος ανακαινισμένος συρμός αναμένεται να είναι έτοιμος τον Δεκέμβριο του 2025.
Ενδεικτικό της καθυστέρησης είναι το γεγονός ότι, βάσει της σύμβασης, η παράδοση του πρώτου πλήρως αναβαθμισμένου συρμού αναμενόταν τον Φεβρουάριο του 2025, αυτή μετατέθηκε αρχικώς την άνοιξη, και τώρα πια ορατό είναι το τέλος της επόμενης χρονιάς. Υπενθυμίζεται ότι ο ανάδοχος θα πρέπει να παρουσιάσει πρώτα ένα πρότυπο βαγόνι, που θα αξιολογηθεί από τη ΣΤΑΣΥ, ώστε να γίνουν τυχόν απαραίτητες αλλαγές.
Ένα ακόμη καλοκαίρι χωρίς κλιματισμό
Όποιες ενδιάμεσες λύσεις κι αν αναζητηθούν πάντως για τη βελτίωση των συνθηκών στα υφιστάμενα μέσα, τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς τον… ξενοδόχο, που δεν είναι άλλος από τους διαθέσιμους πόρους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η έλλειψη κλιματισμού, που τα τελευταία χρόνια δημιουργεί συνθήκες ασφυξίας.
Επί του παρόντος, έχει ζητηθεί από τον υφυπουργό Μεταφορών, Βασίλη Οικονόμου, μέσω επιστολής προς τους συγκοινωνιακούς φορείς, η χαρτογράφηση των αναγκών, καθώς υπάρχουν και οδικά μέσα που δεν διαθέτουν κλιματισμό. Οι εκτιμήσεις φέρνουν το κόστος για την εγκατάσταση συστήματος κλιματισμού στους 28 συρμούς της σειράς 1 του μετρό, που κυκλοφόρησαν το 2000, πάω από 30 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο των αναγκών μπορεί αυτό να φτάσει και τα 60 εκατ. Όμως, ακόμα και αν οι πόροι βρεθούν αύριο, οι απαραίτητες εργασίες θα χρειαστούν 12-18 μήνες.