Με στόχο πάνω από τις μισές μετακινήσεις στη Θεσσαλονίκη να γίνονται με δημόσια μέσα μεταφοράς ως το 2040, από μόλις 15% σήμερα, το μετρό βάζει πλώρη προς τα δυτικά. Η αρχή θα γίνει, μετά από αναμονή 18 ετών, με τη λειτουργία της βασικής γραμμής τον Νοέμβριο, με εισιτήριο χαμηλότερο από το 1,20 ευρώ της Αθήνας, όμως η αναζήτηση χρηματοδότησης για να τροχοδρομήσουν οι επόμενες επεκτάσεις ξεκινά από τώρα.
Οι τέσσερις προτεραιότητες που χάραξε η νέα Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜΘ), όπως παρουσιάστηκε, εχθές, εικοσιπέντε χρόνια από την προηγούμενη, αποτελούν τα βασικά όπλα στη φαρέτρα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της Ελληνικό Μετρό ώστε να διεκδικήσουν τους απαραίτητους πόρους. Θέτοντας στην πρώτη γραμμή την επέκταση προς τις βορειοδυτικές συνοικίες, αναπτύσσοντας και δεύτερη γραμμή μετρό, η σύνδεση με το αεροδρόμιο μένει για το τέλος της δεκαπενταετίας.
Εφόσον ο σχεδιασμός επαληθευτεί, η Θεσσαλονίκη το 2040 θα διαθέτει δύο γραμμές μετρό, μήκους χλμ. και 44 σταθμούς. Η βασική γραμμή και η επέκτασή της προς Καλαμαριά, συνολικού μήκους 13,86 χλμ., που αναμένεται να παραδοθεί σε κυκλοφορία εντός του 2025, θα εξυπηρετούν 286.000 επιβάτες ημερησίως. Σε αυτούς οι σχεδιαζόμενες επεκτάσεις εκτιμάται πως θα προσθέσουν 392.000 επιβάτες ημερησίως, φτάνοντας συνολικά τους 678.000 επιβάτες τη μέρα.
Βεβαίως, οι προϋποθέσεις δεν είναι αμελητέες. Πρώτον, θα πρέπει να εξασφαλισθούν οι πόροι. Απορρίπτοντας οποιαδήποτε εξαγγελία, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, τόνισε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης πως «προτεραιοποιούμε τα έργα που είναι απαραίτητα και θα δουλέψουμε για τη χρηματοδότησή τους», σημειώνοντας πως η Κομισιόν για να πεισθεί απαιτεί νούμερα και τεκμηρίωση.
Αντίστοιχα, τους άξονες της επιτυχίας προσδιόρισε εκ των μελετητών, ο επικεφαλής της AVARIS, Γεώργιος Νέλλας, θέτοντας ψηλά στην ατζέντα την αναδιαμόρφωση των δημόσιων συγκοινωνιών, ώστε οι λεωφορειακές γραμμές να συνδυάζονται με τους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς, καθώς και τη δημιουργία ενιαίου συστήματος εισιτηρίων. Επίσης, τόνισε την ανάγκη μόνιμου και κοπιώδους ελέγχου της παράνομης στάθμευσης και ενθάρρυνσης της αποφυγής των ΙΧ στο κέντροτης πόλης. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης, σήμερα από τις 1,6 εκατ. μετακινήσεις που γίνονται ημερησίως στη Θεσσαλονίκη, το 51% είναι με ΙΧ.
Νέες και παλιές προτάσεις στο σχέδιο της ΜΑΜΘ
Η ανάγκη να συνδεθούν με το δίκτυο του μετρό μέχρι σήμερα απομονωμένες και πολυπληθείς συνοικίες της πόλης, οι οποίες όμως κατά τη ΜΑΜΘ δείχνουν αναπτυξιακή δυναμική, έφερε στο προσκήνιο την επέκταση προς τα βορειοδυτικά. Οποιαδήποτε επέκταση με κυκλική γραμμή απορρίφθηκε από τα δεδομένα της μελέτης κι έτσι οδηγούμαστε στη δημιουργία δεύτερης γραμμής μετρό.
Σε πρώτο πλάνο, λοιπόν, βρίσκεται το πρώτο τμήμα της νέας «πράσινης» Γραμμής 2, που αρχικώς θα λειτουργήσει ως κλάδος της βασικής Γραμμής 1, ξεκινώντας από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό προς Άνω Εύοσμο και ΚΤΕΛ «Μακεδονία». Πρόκειται για γραμμή μήκους 10,75 χλμ. που θα εξυπηρετεί 110.000 επιβάτες/ημέρα. Η επέκταση θα προχωρήσει με την κατασκευή «δίδυμου» σταθμού δίπλα στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Σε δεύτερη φάση, θα προχωρήσει η επέκταση του βασικού έργου προς τη Σταυρούπολη και τα Νοσοκομεία, μήκους 7,29 χλμ. με 6 σταθμούς. Εκτιμάται πως θα εξυπηρετεί 98.000 επιβάτες/ημέρα. Η εν λόγω επέκταση συνοδεύει τη βασική γραμμή από τον σχεδιασμό της. Στην πλήρη ανάπτυξή της, η κόκκινη γραμμή θα είναι 29,87 χλμ. με 29 σταθμούς.
Τρίτη σε σειρά προτεραιότητας, έχει τεθεί η επέκταση της Γραμμής 2 με τον κλάδο προς Πυλαία. Αυτή θα περνά από κέντρο της πόλης, εν συνεχεία από Τούμπα, παρότι δεν ήταν εντός του αρχικού σχεδιασμού, και Χαριλάου, και θα έχει μήκος 7,65 χλμ. με 9 σταθμούς. Εκτιμάται πως θα εξυπηρετεί περίπου 146.000 επιβάτες/ημέρα.
Εδώ, εντοπίζεται και ένα από τα «αγκάθια» του σχεδιασμού, καθώς η διέλευση από το κέντρο, ειδικά από την Αριστοτέλους, εγείρει τον κίνδυνο των αρχαιοτήτων, που έχει ταλαιπωρήσει υπέρμετρα το εν εξελίξει έργο. Όπως εξήγησε ο κ. Ταχιάος, δεν δεσμεύεται η συγκεκριμένη θέση του σταθμού διότι πρέπει να συζητηθεί με την αρχαιολογική υπηρεσία. «Κανένας δεν θέλει να δει να επαναλαμβάνονται όσα είδαμε στη Βενιζέλου και την Αγία Σοφία», σημείωσε με νόημα.
Η τέταρτη φάση, θα φτάσει πια ως το αεροδρόμιο «Μακεδονία», το οποίο αν και σήμερα σηκώνει το 49,7% των συνολικά 8.700 αφίξεων ημερησίως στην πόλη, δεν τίθεται σε προτεραιότητα. Η γραμμή θα έχει μήκος 8,72 χλμ., συμπεριλαμβανομένων των αναμονών, δηλαδή ραμπών-κλάδων, προς Θέρμη με 5 σταθμούς, που θα προχωρήσει όμως σε ύστερο χρόνο. Υπολογίζεται πως θα εξυπηρετεί 41.000 επιβάτες/ημέρα.