Ιδιαίτερα διαδεδομένες είναι οι πληρωμές με κάρτα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς οι κάρτες αυξάνουν την διείσδυσή τους και γίνονται περισσότερο συστηματικές στην καθημερινότητα των Ελλήνων καταναλωτών. Εκρηκτική η άνοδος των digital wallet την ίδια στιγμή που οι ηλεκτρονικές πληρωμές ετοιμάζονται να ξεπεράσουν τα μετρητά.
Όπως σημείωσε η καθηγήτρια Οικονομικής Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ Βάλια Αρανίτου, στην παρουσίαση της έρευνας που διεξήχθη από το INEMY – EΣΕΕ για λογαριασμό της Visa, με θέμα τη διείσδυση των ψηφιακών πληρωμών στην Ελλάδα και τις καταναλωτικές συνήθειες, «ένα αρκετά ικανοποιητικό για τον κόσμο που εκπροσωπεί το εμπόριο είναι το ποσοστό που καταγράφεται στις πληρωμές με κάρτα στις μικρές επιχειρήσεις». Σημειώνοντας πως οι μικρές επιχειρήσεις αποδέχονται όλο και περισσότερο τις πληρωμές με ψηφιακές κάρτες και τόνισε την πολύ μεγάλη προτίμηση που υπάρχει από το καταναλωτικό κοινό στις πληρωμές με κάρτα.
Οι Έλληνες δείχνουν να υιοθετούν τις νέες τάσεις, και πληρώνουν ψηφιακά κυρίως σε σούπερ μάρκετ, εμπορικά καταστήματα, πρατήρια καυσίμων, παρόχους τηλεπικοινωνιών, καθώς και τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό καταναλωτών χρησιμοποιεί τις κάρτες για πληρωμές σε εστιατόρια και καφέ, με τον ελληνικό μέσο όρο να πλησιάζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο Ωστόσο παραμένουν πολύ χαμηλά ποσοστά στις πληρωμές ελεύθερων επαγγελματιών όπως ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, baby sitter, ή υπηρεσίες καθαριότητες.
Παράλληλα, όπως επισήμανε ο Country Manager της Visa στην Ελλάδα, Νίκος Πετράκης, η μέση αξία των συναλλαγών με κάρτα στο φυσικό κόσμο είναι 25 ευρώ και 35 ευρώ στις ηλεκτρονικές αγορές, δείχνοντας μια αυξημένη διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών, ενώ η Ελλάδα πλησιάζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των ηλεκτρονικών συναλλαγών που είναι κοντά στο 40% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ και της ΕΕ.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες καταναλωτές τείνουν να χρησιμοποιούν λιγότερο τα μετρητά και παρότι αποτέλεσαν την κύρια μέθοδο πληρωμής μέχρι και πριν την πανδημία, αυτό έχει αλλάξει σημαντικά. Συγκεκριμένα, το 48% πλήρωνε με μετρητά «πολύ» και «πάρα πολύ» πριν την πανδημία, ποσοστό που ανέρχεται πλέον σε 30%. Η χαμηλή αξία της συναλλαγής αποτελεί το βασικό λόγο πληρωμής με μετρητά για τους 4 στους 10. Οι συμμετέχοντες που έδωσαν αυτή την απάντηση δήλωσαν ότι διστάζουν να πληρώσουν μικρά ποσά με κάρτα, καθώς αυτό τους κάνει «να αισθάνονται άβολα».
Όπως τόνισε ο κ. Πετράκης, «το τοπίο των πληρωμών έχει αλλάξει ριζικά τα τελευταία χρόνια. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα πως οι ψηφιακές πληρωμές ταυτίζονται με την ευκολία και την ασφάλεια για τους περισσότερους καταναλωτές. Είναι εξίσου ενθαρρυντικό να παρατηρούμε ότι οι Έλληνες δηλώνουν ανοιχτοί στο να υιοθετήσουν τις νέες τάσεις πληρωμών, αρκεί αυτές να απλοποιούν και να αναβαθμίζουν τις εμπειρίες πληρωμών. Η Visa παρέχει τις πιο αξιόπιστες λύσεις πληρωμών. Αναμένουμε περαιτέρω ενίσχυση των ψηφιακών πληρωμών μέσα στον επόμενο χρόνο, εν τω μεταξύ όμως θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε μαζί με τους συνεργάτες μας, την κυβέρνηση και κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για να εξασφαλίσουμε πως όλοι θα μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα μεγάλα οφέλη που φέρνουν οι ψηφιακές πληρωμές στην οικονομία και την κοινωνία».
Αυξάνεται η χρήση των ψηφιακών πορτοφολιών και πληρωμών
Τα μετρητά έχουν αρχίσει να περιορίζονται καθώς η ψηφιοποίηση της οικονομίας έχει φέρει μια νέα εμπειρία πληρωμών όπου προσφέρονται ολοένα και περισσότερες καινοτόμες λύσεις. Οι κάρτες και τα ψηφιακά πορτοφόλια αυξάνουν συνεχώς τη διείσδυση τους στην ελληνική αγορά και περισσότεροι από το 80% των καταναλωτών επιλέγουν να πάρουν μαζί τους κάρτες ή και το ψηφιακό πορτοφόλι όταν φεύγουν από το σπίτι τους, ενώ 1 στους 3 επιλέγει να έχει μαζί του αποκλειστικά κάρτες ή ψηφιακό πορτοφόλι.
Τα digital wallet αν και καταγράφουν φαινομενικά χαμηλό ποσοστό, καθώς το 23% των καταναλωτών τα χρησιμοποιεί σε «κάποιο βαθμό» σύμφωνα με την έρευνα, όταν πραγματοποιεί συναλλαγές είτε σε φυσικά καταστήματα είτε online, έχουν σημειώσει αλματώδη πρόοδο στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα όσα σχολίασε στο BD η Sevi Vassileva, Γενική Διευθύντρια Ελλάδας, Κύπρου, Μάλτας και Ισραήλ για τη Visa, με το ποσοστό τους σχεδόν να διπλασιάζεται από χρόνο σε χρόνο.
Ωστόσο, το εύρος της χρήσης των ψηφιακών πορτοφολιών διαφέρει ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα. Οι νεότεροι, ηλικίας 18-34, χρησιμοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό 33%, με τους 35-54 να ακολουθούν με 25% και τους 55+ να χρησιμοποιούν τα ψηφιακά πορτοφόλια σε ποσοστό 13%.
Πλέον οι ψηφιακές πληρωμές καταγράφουν μεγάλη αύξηση στην καθημερινότητα των Ελλήνων καταναλωτών με το 65% να χρησιμοποιούν κάρτες σε «υψηλό» και «πολύ υψηλό» βαθμό κατά τις καθημερινές τους συναλλαγές, ενώ το 46% επιλέγει να έχει μαζί του τόσο μετρητά όσο και κάρτες κάθε φορά που φεύγει από το σπίτι. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό στηρίζεται αποκλειστικά στις κάρτες (24%), ξεπερνώντας εκείνους που επιλέγουν αποκλειστικά μετρητά (18%). Ταυτόχρονα, το 12% επιλέγει να έχει μαζί του ψηφιακό πορτοφόλι ως το κύριο μέσο πληρωμής.
Όπως σημειώνεται στην έρευνα, οι ψηφιακές πληρωμές συνδέονται με την άνεση και την ασφάλεια, ωστόσο επισημαίνεται ότι ενώ οι καταναλωτές υιοθετούν τις αλλαγές και τις νέες τάσεις πληρωμών υπάρχει ακόμα περιθώριο για εκπαίδευση και υιοθέτηση νέων λύσεων.
Ανοδικά κινούνται οι αγορές μέσω διαδικτύου
Όσον αφορά το online shopping, το 43% των καταναλωτών, πραγματοποιεί αγορές από το διαδίκτυο τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, με την πληρωμή με κάρτα να αποτελεί το 71% του συνόλου των πληρωμών και 1 στους 4 πραγματοποιεί αγορές μέσω των social media σποραδικά.
Συγκεκριμένα, το 42% επιλέγει την πληρωμή με κάρτα κατά την ολοκλήρωση της παραγγελίας και το 21% επιλέγει πληρωμή με κάρτα κατά την παράδοση, ενώ ψηφιακά πορτοφόλια και άλλοι μέθοδοι πληρωμής αγγίζουν το 8%. Η αντικαταβολή με μετρητά επιλέγεται από το 25%, με τις τραπεζικές καταθέσεις να αντιπροσωπεύουν ένα ιδιαίτερα χαμηλό 3%.
Μεταξύ εκείνων που βρίσκονται στην ηλικιακή ομάδα των 18-34, το 57% ψωνίζει online τουλάχιστον μια φορά τον μήνα, και ακολουθούν οι 35-53 με ποσοστό 51% και οι 55+ με ποσοστό 26% αντίστοιχα. Σε σχέση με τις αγορές που γίνονται μέσω των social media, 20% των ατόμων ηλικίας 18-34 πραγματοποιούν αγορές κάθε μήνα. Όσοι ανήκουν στο ηλικιακό γκρουπ 35-45 αγοράζουν σε μηνιαία βάση από τα social media σε ένα ποσοστό 13% ενώ το ίδιο ισχύει μόλις για 5% των ατόμων άνω των 55 ετών.
Γιατί κερδίζουν έδαφος οι ηλεκτρονικές πληρωμές
Όσον αφορά τη χρήση της κάρτας, το φύλο δεν φαίνεται να αποτελεί σημαντικό παράγοντα διαφοροποίησης – σε αντίθεση με τα ηλικιακά γκρουπ που εμφανίζουν σημαντικές διαφορές. Παρότι ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 29% δήλωσε πως τα μετρητά θα είναι πάντα η προτιμώμενη μέθοδος πληρωμής για τους Έλληνες, ένα 47% παρουσιάζεται ανοιχτό σε νέες λύσεις, εφόσον απλοποιούν την εμπειρία πληρωμής, ενώ το 37% υποστηρίζει πως υπάρχει ανάγκη περαιτέρω εκπαίδευσης στις ψηφιακές πληρωμές.
Επιπλέον, 3 στους 10 καταναλωτές αποθηκεύουν τα στοιχεία της κάρτας τους στο διαδίκτυο. Το 33% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών τείνουν να αποθηκεύουν τα στοιχεία της κάρτας τους online, με το ποσοστό να πέφτει στο 25% στα άτομα ηλικίας 35-54 ετών.
Η κα Βάλια Αρανίτου δήλωσε πως «η έρευνα αποκαλύπτει ότι συντελείται ένας σημαντικός μετασχηματισμός στον τρόπο συναλλαγών σήμερα σε σύγκριση με την προ-πανδημίας περίοδο. Πλέον οι κάρτες και το ψηφιακό πορτοφόλι αποτελούν τον κυρίαρχο τρόπο πληρωμών για τους Έλληνες καταναλωτές. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι τα μετρητά έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική κοινωνία. Υπάρχουν τρεις βασικοί προσδιοριστικοί παράγοντες που εμφανίζουν καταλυτική επίδραση στη χρήση ή όχι πλαστικού χρήματος: η ηλικία, το εισόδημα και το μορφωτικό επίπεδο. Οι νεότεροι, εκείνοι που έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και εκείνοι που ανήκουν στις υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες επιλέγουν εμφανώς λιγότερο τα μετρητά. Αναφορικά το φύλο, φαίνεται ότι δεν καταγράφονται σημαντικές διαφοροποιήσεις. Εξαίρεση αποτελεί το ψηφιακό πορτοφόλι που φαίνεται να χρησιμοποιείται περισσότερο από τους άντρες σε σχέση με τις γυναίκες».