Το 2023 αναμένεται να είναι μία χρονιά ρεκόρ για τις εξαγωγές φρούτων και λαχανικών, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών, INCOFRUIT, που επικαλείται στοιχεία του 11μηνου της ΕΛΣΤΑΤ.
Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 21% σε αξία το 2023, και θα φτάσουν το 1,7 δισ. ευρώ, σε σχέση με το 1,399 δισ. ευρώ το 2022. Σε ό,τι αφορά τον όγκο των εξαγωγών, αναμένεται μεγεθυμένος κατά 8,5% το 2023, σε σχέση με προηγούμενο έτος, φτάνοντας τους 1,7 εκατ. τόνους έναντι των 1,595 εκατ. τόνων το προηγούμενο έτος.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, μέχρι το Νοέμβριο του 2023 οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών αυξήθηκαν κατά 10,2% σε όγκο και κατά 20,7% σε αξία, φτάνοντας συνολικά τους 1,537 εκατ. τόνους και τα 1,490 δισ. ευρώ αντίστοιχα, έναντι των 1,395 εκατ. τόνων και 1,234 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2022.
Οι απειλές από τους Χούθι
Ωστόσο η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα τείνει να γίνει όλο και πιο εμφανής στην οικονομία, καθώς έχουν αρχίσει ήδη να φαίνονται τα πρώτα προβλήματα στη διεθνή διακίνηση εμπορευμάτων. Ο θαλάσσιος δρόμος που οδηγεί στην Ασία και περνά από τα ανοιχτά της Υεμένης γίνεται απροσπέλαστος καθώς πολλά είναι τα πλοία γίνονται στόχος των ανταρτών Χούθι.
Σε Ελλάδα, Κύπρο και Ιταλία, τα φορτία πρέπει να εγκαταλείψουν τη Μεσόγειο προς τα δυτικά για να κάνουν τον μακρύ δρόμο προς τη Μέση Ανατολή και την Ασία, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος για αγαθά αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε πολλές περιπτώσεις, η διάρκεια ζωής των φρέσκων προϊόντων δεν επιτρέπει την επιμήκυνση του ταξιδιού κατά 15 έως 20 ημέρες.
Ο τεράστιος όγκος φρούτων που αποστέλλονταν από την Αίγυπτο σε άλλες ηπείρους και πιο συγκεκριμένα στην Ασία όπου έφτανε το 20% της παραγωγής της χώρας θα καταλήξουν να ανακατευθυνθούν στην Ευρώπη. Κάτι που θα έχει άμεση επίπτωση στα ευρωπαϊκά προϊόντα και πιο συγκεκριμένα στα ελληνικά, καθώς θα κληθούν να τα αντιμετωπίσουν στις ευρωπαϊκές αγορές και ειδικά στο επίπεδο της τιμής.
Πιο συγκεκριμένα όπως αναφέρει Γιώργος Πολυχρονάκης ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων - Λαχανικών και Χυμών – INCOFRUIT «εκτιμάται ότι η αποφυγή της διαδρομής Ερυθράς θάλασσας μέσω Σουέζ έχει επιβαρύνει τις εξαγωγές ακτινιδίων μας προς την Ασία, με αύξηση του κόστους μεταφοράς και του χρόνου παράδοσης με επί πλέον 10-12 ημέρες αλλά και το κόστος μεταφοράς προς άλλους υπερπόντιους προορισμούς».
Οι εξαγωγές ακτινιδίων από 1/9/2023 έως και 2/2/2024 ανέρχονται σε 127.854 τόνους +1,9% έναντι 125.417 τ. το αντίστοιχο διάστημα 2022/23. Εντύπωση προκαλεί η συνέχιση εισαγωγής ακτινιδίων από 1/9/23 έως 2/2/24 να έχουν εισαχθεί 1.698 τόνοι προέλευσης Ιράν και 496 τόνοι από Τουρκία.
Το ίδιο διάστημα συνεχίστηκαν οι φορτώσεις ακτινιδίων με προορισμό την Βραζιλία ανερχόμενες σε 7.161 τόνους αλλά επαληθεύεται η πρόβλεψη για μηδενισμό των εξαγωγών μας μετά την είσοδο του Ιράν στην Ινδία καταγράφοντας τις σε 3.040 τόνους - εκ των οποίων οι 2.241 τόνοι από Πέλλα - έναντι 14.363 πέρσι.
Οι υπόλοιπες εξαγωγές φρούτων
Συνεχίζονται με χαμηλούς ρυθμούς οι εξαγωγές μήλων και από 1/9/23 έως 2/2/24 η εξαγωγή τους ανέρχεται σε 20.853 έναντι 41.406 τόνων την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Αυτή η μειωμένη ροή των εξαγωγών σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αυξημένες εισαγωγές μήλων με το ίδιο χρονικό διάστημα που ανήλθαν σε 13.898 τόνους έναντι 3.688 πέρσι εκ των οποίων 7.792 από Βόρεια Μακεδονία,1.944 από Σερβία & 2.008 από Πολωνία δημιουργεί ερωτήματα για την διάθεση τους και σε τυχόν περιπτώσεις εξαγωγής των εισαγομένων μήλων εφιστάται αφενός να αναγράφεται η χώρα καταγωγής τους και να συνοδεύονται από αναλύσεις τους για υπολείμματα φυτοφαρμάκων.
Παράλληλα η εξαγωγή πορτοκαλιών είναι μειωμένη κατά 8,7% με 146.074 τόνους έναντι 159.952 τ. και μανταρινιών με 116.642 τόνους μειωμένη κατά 15,2% έναντι 137.609 τ. την περίοδο 2022/23. Εντύπωση προκαλεί η εισαγωγή πορτοκαλιών που από 1/1/24 καθώς έχουν εισαχθεί 472 τόνοι εκ των οποίων οι 411 από Αίγυπτο.
Ντομάτες made in Turkey
Όσον αφορά την αγαπημένη των Ελλήνων και απαραίτητη για την ελληνική χωριάτικη σαλάτα, την ντομάτα, αυξήθηκαν οι εισαγωγές της στην χώρα μας σύμφωνα με τα στοιχεία της Incofruit. Ενδεικτικά: Από 1/9/23 έως 2/2/24 οι εισαγωγές ανήλθαν σε 10.775 τόνους έναντι 4.790 τόνων το 2022, εκ των οποίων από Τουρκία 7.212 τόνοι έναντι 3.140 τόνοι πέρσι. Δηλαδή πάνω σχεδόν το 70% της εισαγόμενης ντομάτας έρχεται από την γειτονική Τουρκία, κάνοντας την χωριάτικη σαλάτα να μην μοιάζει και πολύ… ελληνική.
Πανάκριβα πληρώνει η ελληνική οικονομία την καθυστέρηση στην ανάπτυξη του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα, που κρατά χαμηλά την παραγωγικότητά του και διατηρεί τη μεγάλη εξάρτηση από εισαγωγές τροφίμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο για τις εισαγωγές των τριών βασικών υλικών της... ελληνικότατης χωριάτικης σαλάτας (ντομάτα, αγγούρι, κρεμμύδι) πληρώσαμε το 2022 περί τα 370 εκατ. ευρώ.