Εξετάζει η Κομισιόν τη λύση του Green Pool για την ενεργοβόρο βιομηχανία

Τις μεγάλες προκλήσεις της πράσινης μετάβασης της ενεργοβόρου βιομηχανίας συζήτησαν χθες κορυφαίοι εκπρόσωποι του τομέα με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον αντιπρόεδρο Μάρος Σέφκοβιτς. Ο πρόεδρος της Euromeaux, Ευάγγελος Μυτιληναίος, επανέφερε στη συζήτηση με τους κορυφαίους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για το Green Pool, μέσω της οποίας θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές οι ενεργοβόρες βιομηχανίες.

Στη συζήτηση συμμετείχαν συνολικά 28 εκπρόσωποι επιχειρηματικών ομίλων και φορέων και κορυφαίοι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας. Όπως ανέφερε ο κ. Σέφκοβιτς, κλήθηκαν εκπρόσωποι των βασικών στρατηγικών ενεργοβόρων τομέων, συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων, των λιπασμάτων, των κεραμικών, του τσιμέντου, των διυλιστηρίων, των χημικών προϊόντων, του γυαλιού, του ασβέστη, των αποβλήτων, του χαρτοπολτού και του χαρτιού, καθώς και των παραγωγών καθαρής ενέργειας και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ανώτατα στελέχη της ArcelorMittal, της European Aluminium, της Repsol, της H2 Green Steel, της BASF και ο πρόεδρος του συνδέσμου παραγωγών ενέργειας Eurelectric.

Κομισιόν: Τρεις προτεραιότητες

Σε μια περίοδο όπου η ενεργοβόρος βιομηχανία της Ευρώπης δοκιμάζεται σκληρά από τις αυξημένες τιμές της ενέργειας και πολλές βιομηχανίες επιλέγουν τη μετεγκατάσταση σε περιοχές με φθηνότερη ενέργεια, η συζήτηση για την πράσινη μετάβαση του τομέα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Όπως τόνισε στην εισαγωγική της τοποθέτηση η πρόεδρος της Κομισιόν, οι τρεις προτεραιότητες είναι η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, η μείωση των τιμών ενέργειας και η αντιμετώπιση του ανταγωνισμού στην παγκόσμια αγορά.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπογράμμισε ότι η ενεργοβόρος βιομηχανία έχει πληγεί σκληρά από πρόσφατες προκλήσεις, όπως η πανδημία Covid-19 και στη συνέχεια ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η επακόλουθη ενεργειακή κρίση. Για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων που είχαν αυτές οι προκλήσεις στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, η Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή μια σειρά μέτρων, όπως:

• Μέτρα έκτακτης ανάγκης για την κατοχύρωση της ασφάλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια και τον περιορισμό της αστάθειας των τιμών.
• Το προσωρινό πλαίσιο για την κρίση και τη μετάβαση, το οποίο βοήθησε τα κράτη μέλη να στηρίξουν τις επιχειρήσεις που πλήττονται από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και εκείνες που καταβάλλουν προσπάθειες για τη μετάβαση σε καθαρότερες πηγές ενέργειας.
• Δέσμευση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την παροχή βοήθειας σε ενεργοβόρους τομείς, για παράδειγμα μέσω του Ταμείου Καινοτομίας.

Ο κ. Σέφκοβιτς αναγνώρισε, πάντως, ότι οι σημερινές τιμές του φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι διπλάσιες σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα και ο αντίκτυπος που έχουν στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικός. «Πρέπει να δεχτούμε ότι οι τιμές της ενέργειας είναι πιθανό να παραμείνουν πάνω από τα ιστορικά επίπεδα στο άμεσο μέλλον», υπογράμμισε, και πρόσθεσε ότι μαγική λύση δεν υπάρχει, αλλά απαιτείται επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης.

Τα τέσσερα θέματα της ατζέντας

Στη συζήτηση που ακολούθησε και κράτησε περισσότερες από έξι ώρες, όλα τα μείζονα θέματα τέθηκαν επί τάπητος και οι εκπρόσωποι της Επιτροπής έτειναν ευήκοα ώτα στις προτάσεις της βιομηχανίας. Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε τέσσερις ενότητες: ενεργειακές τιμές, συνδέσεις δικτύων, υπερβολική ρύθμιση της αγοράς και Green Pool. Ειδικότερα,

1. Για τις τιμές του ρεύματος, η πρόεδρος της Κομισιόν υποστήριξε ότι οι αγορές της Ευρώπης επιστρέφουν στην κανονικότητα, όμως από την πλευρά των εκπροσώπων της βιομηχανίας τονίστηκε ότι οι τιμές παραμένουν σχεδόν τρεις φορές υψηλότερες σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.
2. Σχετικά με τα δίκτυα, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο βασικό ερώτημα: ποιοι θα αναλάβουν τις αναγκαίες επενδύσεις και πόσα κεφάλαια θα απαιτηθούν. Το ζήτημα του κόστους παραγωγής από τις ΑΠΕ έχει πλέον λυθεί, επισήμαναν συμμετέχοντες, όμως όχι και το θέμα των δικτύων, καθώς τα κόστη για τα δίκτυα και το backup είναι πολλαπλάσιο από αυτό των ΑΠΕ και θα απαιτήσει πολύ χρόνο η κατασκευή τους. Από την πλευρά τους, οι αξιωματούχοι της Κομισιόν αναγνώρισαν ότι δεν έχουν άμεσες λύσεις και δεσμεύτηκαν ότι θα δοθεί προτεραιότητα στο ζήτημα των δικτύων.
3. Με έντονο τρόπο επισημάνθηκαν από τους εκπροσώπους της βιομηχανίας τα προβλήματα που δημιουργεί η υπερβολική ρυθμιστική παρέμβαση των Βρυξελλών και ζήτησαν βελτίωση της ευρωπαϊκής πολιτικής. Είναι χιλιάδες, όπως τονίστηκε, οι κανονιστικές ρυθμίσεις, με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται οι επιχειρήσεις. Έγινε λόγος, μάλιστα, για 14.500 έγγραφα που αφορούν τη ρύθμιση των αγορών, τα οποία οι επιχειρήσεις πρέπει να διαχειρίζονται κάθε χρόνο -και αυτό δεν είναι βιώσιμο, όπως υπογράμμισαν εκπρόσωποι των επιχειρήσεων. Οι εκπρόσωποι της Κομισιόν δεσμεύθηκαν να εξετάσουν σοβαρά αυτά τα ζητήματα, αν και θα χρειαστεί χρόνος για να ολοκληρωθούν σχετικές παρεμβάσεις και αυτό αναμένεται να γίνει στη θητεία της επόμενης Επιτροπής.

Το Green Pool

Το τέταρτο θέμα στις συζητήσεις ήταν το Green Pool και αναδείχτηκε από τον Ευ. Μυτιληναίο, παρά το γεγονός ότι πρόσφατα η Κομισιόν δεν είχε κάνει δεκτή τη σχετική πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, που είχε συγκεντρώσει το ενδιαφέρον και άλλων εθνικών κυβερνήσεων. Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο για το Green Pool προβλέπει κοινές αγορές ενέργειας από ΑΠΕ από ενεργοβόρες βιομηχανίες, με κρατικές ενισχύσεις για τη μείωση του κόστους.

Ο κ. Μυτιληναίος, αφού αναφέρθηκε στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή βιομηχανία, επεσήμανε ως λύση το Green Pool και τόνισε την άμεση ανάγκη υιοθέτησής του. Σύμφωνα με πληροφορίες, εκδηλώθηκε υποστήριξη της πρότασης και από άλλες πλευρές, ενώ οι εκπρόσωποι της Επιτροπής ανέφεραν ότι η πρόταση εξετάζεται και παραμένει στο τραπέζι. Ο κ. Μυτιληναίος ανέδειξε τη συμβολή της ελληνικής κυβέρνησης που έχει φέρει στο τραπέζι τη λύση, την οποία μάλιστα περιμένουν πολλές άλλες κυβερνήσεις και επιχειρήσεις προς υιοθέτηση και υλοποίηση.

Ακριβή η πράσινη μετάβαση

Στην ευρύτερη συζήτηση για τον πράσινη μετάβαση, εκπρόσωποι της Επιτροπής ανέφεραν ότι πρόκειται για πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη επένδυση και σημείωσαν ότι ως το 2050 θα έχει τριπλασιαστεί η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Όλοι συμφώνησαν ότι αυτή τη στιγμή κατευθύνονται πάρα πολλά κεφάλαια σε αυτή την προσπάθεια, αλλά το κόστος των επενδύσεων είναι τεράστιο και θα πάρει αρκετό χρόνο η διαδικασία της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια.

Στο τέλος της διαδρομής μπορεί να είναι καλύτερα τα πράγματα, ωστόσο επισημάνθηκε ότι η βιομηχανία θα πρέπει να έχει επαρκή χρόνο και στήριξη για να μπορέσει να ανταποκριθεί και να επιβιώσει στις δεκαετίες που θα μεσολαβήσουν μέχρι να υπάρχει επαρκής και φθηνή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Το κόστος των κλειστών εργοστασίων θα ήταν πολύ μεγαλύτερο, τόνισαν εκπρόσωποι της βιομηχανίας (με την ανεργία και τα επιδόματα για την αντιμετώπιση της, αλλά και την ύφεση που θα προκληθεί ως αποτέλεσμα) από το να χρηματοδοτηθούν λύσεις που θα συμβάλουν στην επιβίωση των βιομηχανιών και στην ανάπτυξή τους. Σε αυτή την κατεύθυνση, επιχειρηματικοί φορείς εκδήλωσαν χθες την πρόθεσή τους να πραγματοποιήσουν οικονομικές μελέτες κόστους - οφέλους για να επιβεβαιωθεί ότι η υποστήριξη της βιομηχανίας σε αυτή τη μεταβατική φάση θα έχει σημαντική οικονομική και κοινωνική απόδοση.