Είχαν προηγηθεί κάποιες διαδηλώσεις στην Τιμισόαρα. Μάλιστα, οι διαδηλωτές έλεγχαν το κέντρο της πόλης για αρκετές ώρες, κάτι χωρίς προηγούμενο στη σοσιαλιστική Ρουμανία. Την αρχική αμηχανία που προκάλεσαν οι διαδηλώσεις αυτές διαδέχθηκε η σκληρή καταστολή, μετά την οργισμένη αντίδραση Τσαουσέσκου. Περίπου 60 πολίτες σκοτώθηκαν εκείνη τη νύχτα στην Τιμισοάρα. Ακολούθησε όμως ένα μοιραίο λάθος του Νικολάε Τσαουσέσκου, ο οποίος παρέμενε υπό την επήρεια της αυταπάτης ότι ο ρουμανικός λαός τον λάτρευε και ότι παρέμενε ακλόνητος στον «θρόνο» του. Ο Ρουμάνος δικτάτορας έδωσε εντολή να οργανωθεί ένα γιγαντιαίο συλλαλητήριο για να μιλήσει στον «λαό του». Δεν διανοούνταν πόσο απεχθής ήταν στον λαό. Λίγες ημέρες μετά, με τη συνηθισμένη κομματική κινητοποίηση, συγκεντρώθηκε ένα πλήθος άνω των 100.000 ανθρώπων στο Βουκουρέστι, με ισχυρή φυσικά την παρουσία της Σεκιουριτάτε. Στην αρχή τα πάντα κύλησαν όπως συνήθως: το πλήθος επευφημούσε τον Τσαουσέσκου και ρυθμικά χειροκροτήματα ακολουθούσαν τις κοινοτοπίες του περί σοσιαλισμού. Ωστόσο, 8 λεπτά μετά την έναρξη της ομιλίας συνέβη κάτι ανήκουστο: από κάποια σημεία μέσα στο πλήθος ακούστηκαν γιουχαΐσματα και μετά το σύνθημα ΤΙ-ΜΙ-ΣΟ-Α-ΡΑ. Το σύνθημα αρχικά ακούστηκε χαμηλόφωνα και μετά έγινε πιο δυνατό. Η ρουμανική τηλεόραση είχε εντολή να μεταδίδει απευθείας το συλλαλητήριο. Ο δικτάτορας φάνηκε να μένει ατάραχος και συνέχισε να διαβάζει το χειρόγραφό του για «φασίστες αγκιτάτορες που θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο τον σοσιαλισμό». Όμως, οι αποδοκιμασίες και τα σφυρίγματα συνεχίστηκαν και ο μεγάλος ηγέτης πάγωσε: ήταν η στιγμή της μοιραίας αδυναμίας, την οποία το πλήθος και όσοι παρακολουθούσαν τη μετάδοση του συλλαλητηρίου την ένιωσαν. Οι άνθρωποι άρχισαν να φωνάζουν «Τσαουσέσκου, ο λαός είμαστε εμείς», «κάτω ο φονιάς». Ο δικτάτορας αμήχανος, με βλέμμα που πρόδιδε πλήρη σύγχυση, ψέλλισε κάποιες υποσχέσεις για οικονομικές παροχές, ωστόσο τα γιουχαΐσματα εντάθηκαν. Τότε, ο Τσαουσέσκου ξέμεινε από λέξεις και οι τηλεοπτικές οθόνες έμειναν κενές, διακόπτοντας την μετάδοση. Λίγες ημέρες μετά, ο δικτάτορας με τη γυναίκα του συνελήφθησαν, δικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και εκτελέστηκαν.
-- Η παραπάνω, ξεχασμένη στις μέρες μας, ιστορία υπενθυμίζει ότι αρκούν στιγμές αδυναμίας, μικρές ρωγμές στην πανοπλία της εξουσίας, ώστε φαινομενικά πανίσχυρα απολυταρχικά καθεστώτα να απολέσουν γρήγορα τη στήριξη των μηχανισμών εξουσίας και να καταρρεύσουν ταχύτατα. Βέβαια, οι διαδρομές της ιστορίας είναι απρόβλεπτες και χαοτικές: ο σύντροφος Νικολάε θα μπορούσε εκείνη την ημέρα, με τη βοήθεια πιστών στο καθεστώς στρατιωτικών, να προχωρήσει μια… «ειδική ειρηνευτική επιχείρηση προστασίας του σοσιαλισμού» και να καταπνίξει στο αίμα τις διαδηλώσεις. Αλλά δεν μπόρεσε να το επιβάλει. Το αν η ιστορία επαναληφθεί με τις αντιδράσεις που πυροδοτεί η «μερική επιστράτευση» στη Ρωσία ή με τον τόσο άδικο θάνατο στο Ιράν για μια ακάλυπτη τούφα μαλλιών μένει να το διαπιστώσουμε.
-- Παρά τον πολύ θόρυβο που επικρατεί για την κατάσταση στην Attica Bank και τις έριδες των μετόχων και των εμπλεκομένων πλευρών, η πραγματικότητα φαίνεται πως είναι λιγότερο δραματική. Ίσως για πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε εξέλιξη μια αρμονική και παραγωγική συζήτηση μεταξύ ΤΧΣ, λοιπών μετόχων και διοίκησης της τράπεζας κάτι που δημιουργεί συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η υπόθεση βρίσκεται πιο κοντά σε θετική παρά σε αρνητική κατάληξη. Σε αυτή τη σύγκλιση συνέβαλε η νέα διευθύνουσα σύμβουλος της Attica Bank, Ελένη Βρεττού και κυρίως η αναθεώρηση της στάσης του ΤΧΣ αναφορικά με το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών της τράπεζας και την προσγείωσή του σε πιο λογικά επίπεδα. Όπως και να έχει, θα χρειαστεί χρόνος, καθώς για να φτάσουμε σε αίσιο τέλος θα απαιτηθεί αμερικανική εμπλοκή από τα υψηλά κλιμάκια της Ellington, που μέχρι τώρα έχουν αποφύγει κάθε ενεργή συμμετοχή στην υπόθεση. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερη πίεση χρόνου, καθώς η σχετικές προθεσμίες της ΤτΕ στόχευαν να προκαλέσουν αυτό ακριβώς που συνέβη: την κινητοποίηση των εμπλεκομένων μερών και τον συντονισμό τους για την εξεύρεση μιας βιώσιμης και ρεαλιστικής λύσης.
-- Με τον πλανήτη σε περιδίνηση και τις οικονομίες σε επικίνδυνα σκοτεινά νερά (υψηλό γεωπολιτικό ρίσκο, απειλές χρήσης πυρηνικού οπλοστασίου, ενεργειακή κρίση, αύξηση επιτοκίων, το φάσμα της ύφεσης, πληθωρισμός, απόσυρση κρατικών προγραμμάτων ενίσχυσης κ.α.) δύσκολα θα δούμε καλύτερες ημέρες για τις αγορές, εκτός και αν έχουμε κάποιες θεαματικές θετικές εξελίξεις. Επιπλέον, με χορηγό τις κεντρικές τράπεζες και την άπλετη ρευστότητα με κάθε αφορμή, οι αγορές τα τελευταία 12 χρόνια είχαν αναρριχηθεί και παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ο S&P 500, για παράδειγμα, βρίσκεται σήμερα, και παρά τη «βουτιά» που έχει σημειωθεί, στα επίπεδα των 3.700 μονάδων, έναντι 3.300 μονάδων που βρισκόταν πριν το ξέσπασμα της πανδημίας το 2020. Και πριν την πανδημία είχε προηγηθεί ένα υπερδεκαετές ράλι που ξεκίνησε στα μέσα του 2009, με τον S&P 500 να βρίσκεται στις 850 μονάδες, και να ξεπερνά τις 3.300 μονάδες, δέκα και κάτι χρόνια μετά. Οι μετοχές, όπως και η αγορά ακινήτων, έχουν επωφεληθεί αδιανόητα από τη large νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών και η τρέχουσα σύσφιξη θα έχει μεγάλες επιπτώσεις .
-- Στην Ελλάδα μάλιστα, το Χρηματιστήριο Αθηνών, έχει έναν ακόμα ειδικό κίνδυνο: το πολιτικό ρίσκο της χώρας, το οποίο επισήμανε με έμφαση και η Moody’s στην πρόσφατη αξιολόγηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας μας, ρίσκο που μας κράτησε… πιστοληπτικά στάσιμους. Με μια τόσο μεγάλη αβεβαιότητα μπροστά μας και δεδομένων των δυσκολιών στο διεθνές περιβάλλον που αναφέραμε παραπάνω, τι μπορούμε να περιμένουμε από τη μικρή μας αγορά; Μάλλον όχι πολλά. Ωστόσο, το ΧΑ έχει ένα πολύ ιδιαίτερο στοιχείο που λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας στην πτώση: ότι τα τελευταία 10 χρόνια που έξω γινόταν πάρτι, εδώ κλαίγαμε με.. μαύρο δάκρυ. Οι τιμές στην εγχώρια αγορά και οι αποτιμήσεις, βρίσκονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Πού να πάνε οι τράπεζες που παραμένουν καθηλωμένες σε τιμές χαμηλότερες των αυξήσεων κεφαλαίου τόσο του 2015 όσο και των πρόσφατων; Πόσο ακόμα να πέσει η Coca Cola HBC; Ή ο Τιτάνας; Ή η ΔΕΗ;
-- Ναι μεν δύσκολα θα δούμε καλύτερες ημέρες, δύσκολα όμως θα δούμε και πολύ χειρότερες.
-- Παρένθεση. Διαβάζοντας τον κυριακάτικο τύπο εντοπίσαμε πολλούς αρθρογράφους να αναφέρουν ότι μπαίνουμε στην τελική ευθεία των εκλογών. Συγγνώμη, αλλά πώς γίνεται να βρισκόμαστε στην τελική ευθεία, στα τέλη Σεπτεμβρίου 2022, όταν εκλογές θα έχουμε πιθανότατα την άνοιξη του 2023; Τι σόι τελική ευθεία είναι αυτή; Αλίμονο αν η χώρα παγιδευτεί σε μια έξι μηνών και πλέον προεκλογική ακινησία…
-- O OΠΑΠ θα φέρει το δημοφιλές παιχνίδι Eurojackpot στην Ελλάδα και εξασφάλισε με νόμο δεκαετή άδεια. Η ισχύς της άδειας θα αρχίσει από την πρώτη κλήρωση του παιχνιδιού που εκτιμάται ότι θα γίνει στις αρχές του 2023. Άρα, η λήξη της άδειας θα έλθει το 2033. Εδώ υπάρχει όμως ένα μικρό πρόβλημα: Ο ΟΠΑΠ έχει το μονοπώλιο για τα επίγεια αριθμοπαιχνίδια (τζόκερ, λόττο, πρότο κ.α.), όπως είναι και το Eurojackpot, έως το 2030.
-- Το 2018, η MIG και η Τράπεζα Πειραιώς, που είναι ο βασικός μέτοχος με 31% και πιστωτής της πρώτης, είχαν δεχθεί σοβαρές οικονομικές προτάσεις για την πώληση της θυγατρικής της MIG, Attica Συμμετοχών. Τότε, τα EBITDA του ακτοπλοϊκού ομίλου ήταν 57 εκατ. ευρώ. Η απάντηση ήταν αρνητική με την αιτιολογία ότι ο όμιλος που είχε αποκτήσει και τη Hellenic Seaways είχε σοβαρή προοπτική για ετήσια EBITDA 100 εκατ. ευρώ και η πώληση θα γινόταν τότε, όταν λογικά και το τίμημα θα ήταν μεγαλύτερο. Πράγματι, το 2019 τα EBITDA έφτασαν τα 78 εκατ. ευρώ και όλα έδειχναν να πηγαίνουν σύμφωνα με τα σχέδια της διοίκησης. Ακολούθησαν όμως δύο χρονιές με covid που έπληξαν την επιβατική κίνηση στα πλοία και η ενεργειακή κρίση φέτος που εκτόξευσε το κόστος των καυσίμων. Το πρώτο εξάμηνο του 2022, η εταιρεία εμφάνισε αρνητικά EBITDA 9,6 εκατ. ευρώ. Σε αυτή τη δυσμενή συγκυρία ανακοινώθηκε η απορρόφηση της προβληματικής ΑΝΕΚ. Η Attica Συμμετοχών (Superfast, Blue Star Ferries, Hellenic Seaways) το πρώτο εξάμηνο του 2022 είχε καθαρό δανεισμό (σύνολο δανείων 467 εκατ. μείον 68 εκατ. ευρώ διαθέσιμα) 399 εκατ. ευρώ. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν 80 εκατ. ευρώ δάνεια της ΑΝΕΚ, και επιπλέον ένα ποσό που ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ και το οποίο θα πρέπει να διατεθεί στους προμηθευτές της ΑΝΕΚ. Η ΑΝΕΚ δεν έχει δημοσιοποιήσει εξάμηνο, αλλά θεωρείται σίγουρο ότι θα έχει και αυτή αρνητικά EBITDA.
-- Έχουμε λοιπόν έναν όμιλο με καθαρό δανεισμό 480 εκατ. ευρώ, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ άλλες υποχρεώσεις και με αρνητικά EBITDA. Τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου λόγω τουρισμού είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά και στο τέλος τη χρήσης αναμένεται βελτίωση των λειτουργικών κερδών. Όταν επέλθει και μια κανονικότητα στις τιμές των καυσίμων, ο νέος όμιλος με κυρίαρχη θέση στην Ελλάδα και σημαντική παρουσία στις γραμμές της Αδριατική, με τζίρο περίπου 600 εκατ. ευρώ, και 41 σύγχρονα στην πλειοψηφία τους πλοία (εδώ ο δανεισμός έχει πιάσει τόπο) ενδεχομένως να είναι σε θέση να εξυπηρετεί το δανεισμό του και να αφήνει και καθαρά κέρδη.
-- Μέχρι τότε, η Πειραιώς ως βασικός πιστωτής βάζει πλάτη. Οι τόκοι το πρώτο εξάμηνο για τα υψηλά δάνεια της Attica Συμμετοχών ήταν 9,6 εκατ. ευρώ. Επίσης, η Attica έχει θετικές λειτουργικές ροές και επαρκή διαθέσιμα για κεφάλαια κίνησης.
-- Είναι εμφανές ότι η Πειραιώς, ή καλύτερα η Blantyre που διαχειρίζεται τις συμμετοχές της, ευελπιστεί με τη διάσωση της ΑΝΕΚ (η Πειραιώς κατείχε το 28% της ΑΝΕΚ) μέσα από τη συγχώνευση με την Attica, βοηθούντος και του τουρισμού, να δημιουργήσει ένα ωραίο αμπαλάζ και να πουλήσει τον ακτοπλοϊκό κολοσσό. Βασικός στόχος της Πειραιώς είναι η ανάκτηση δανείων 424 εκατ. ευρώ από τη MIG, η οποία ως γνωστόν ως holding δεν έχει έσοδα, κάτι που μπορεί να γίνει μόνο με την πώληση της θυγατρικής «νέας» Attica Group.
Αποποίηση Ευθύνης: Το περιεχόμενο και οι πληροφορίες της στήλης παρέχονται αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εκληφθούν ως συμβουλή, πρόταση, προσφορά για αγορά ή πώληση κινητών αξιών, ούτε ως προτροπή για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε μορφής επένδυσης. Δεν υφίσταται ουδεμία ευθύνη της ιστοσελίδας για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
