Ενώ ο EastMed βρίσκεται σε πολύ αρχική φάση σχεδιασμού, με τους ειδικούς στην ενέργεια να παραμένουν επιφυλακτικοί για την δυνατότητα υλοποίησής του, στην Ουάσιγκτον έχουν άλλους πονοκεφάλους, όπως έδειξε και η πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση Ντ. Τραμπ για κυρώσεις σε εταιρείες που κατασκευάζουν ή προμηθεύουν εξοπλισμό για τους ρωσικούς αγωγούς NorthStream II και TurkStream. Αλλά η νομοθεσία East Med Act, που εγκρίθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου από τον Aμερικανό πρόεδρο στην ουσία άνοιξε το δρόμο για την υπογραφή της συμφωνίας, την Πέμπτη 2 Ιανουαρίου.
Στο πόκερ των αγωγών φυσικού αερίου, τις δικές της κινήσεις κάνει και η Ρωσία, όπως η πρόσφατη επίθεση του Ρώσου Προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν κατά της Βουλγαρίας, η οποία καθυστερεί την ολοκλήρωση του τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου TurkStream, που μέσω της Σερβίας φτάνει στην Ουγγαρία και τελικά στην Αυστρία. Στις 8 Ιανουαρίου, ο Βλ. Πούτιν και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν θα εγκαινιάσουν τον TurkStream. Ο τελευταίος αποτελείται από δύο παράλληλους αγωγούς, συνολικής δυναμικότητας 31,5 δισεκατ. κυβικών μέτρων (bcm), με την Τουρκία να απορροφά τα 15,75 bcm και τα υπόλοιπα να αναζητούν πελάτες στην Νοτιοανατολική και Δυτική Ευρώπη.
Ενδεικτικό του αναβρασμού που επικρατεί είναι το γεγονός πως, ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνουν ό,τι μπορούν για να αποτρέψουν την περαιτέρω ισχυροποίηση της Ρωσίας ως προμηθευτή φυσικού αερίου της Ευρώπης, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μάρος Σέφκοβιτς, πανηγύρισε προ ημερών τη συμφωνία Μόσχας – Κιέβου μέσω της οποίας η Ουκρανία θα συνεχίσει να αποτελεί διάδρομο της Gazprom προς την Ε.Ε. Η Ρωσία παραμένει ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καλύπτοντας σχεδόν το 40% των αναγκών της, και μια νέα κρίση με την Ουκρανία θα προκαλούσε σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού μέσα στον χειμώνα.
Αυτές τις ημέρες θα υπάρχουν εξελίξεις και σε ένα άλλο μέτωπο που παρακολουθούν στενότατα οι ΗΠΑ: την επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου Trans Adriatic Pipeline (TAP), που διέρχεται από ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα και μέσω Αλβανίας καταλήγει στην Ιταλία, με την κατασκευή του Ionian Adriatic Pipeline (IAP), που θα συνδέει το Φιέρι της Αλβανίας με την Κροατία μέσω Μαυροβουνίου. Στις 13 Ιανουαρίου αναμένεται να ολοκληρωθούν οι προμελέτες για το κόστος αναβάθμισης της χωρητικότητας του TAP από τα αρχικά 10 bcm σε επίπεδα άνω των 20 bcm και συγκεκριμένα κοντά στα 24 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.
Οι Αμερικανοί φοβούνται πως ένας από τους προμηθευτές που συμμετείχε στο market test (στη διερεύνηση των προμηθευτών ή αγοραστών να χρησιμοποιήσουν τον αγωγό) είναι η ρωσική Gasprom η οποία θέλει να έχει εναλλακτικές οδούς προς την Δυτική Ευρώπη. Τα ονόματα όσων συμμετείχαν στο πρόσφατο market test για την επέκταση του TAP, που έληξε στις 28 Οκτωβρίου, δεν έχουν γνωστοποιηθεί. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού η ανησυχία είναι έκδηλη πως οι Ρώσοι ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους την κοινοτική νομοθεσία για άνοιγμα των αγωγών στον ανταγωνισμό.
Η έναρξη λειτουργίας των αγωγών TurkStream και Nord Stream II (παρά τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν από ΗΠΑ και Ε.Ε.) προσθέτει στο οπλοστάσιο της Μόσχας δυναμικότητα άνω των 87 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως στους υφιστάμενους αγωγούς των 240 bcm ετησίως που την συνδέουν με την Ευρώπη (τα 120 bcm ετησίως μέσω Ουκρανίας).
Δεν είναι τυχαίο πως ακριβώς τις ίδιες ημέρες που οι Ρώσοι θα εγκαινιάζουν τον TurkStream δρομολογούνται σειρά πρωτοβουλιών που έχουν εμφανώς τη σφραγίδα της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών, όπως η συμφωνία για τον EastMed, αλλά και η επισημοποίηση της συμμετοχής της ΔΕΠΑ, με 20%, στον πλωτό τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της Αλεξανδρούπολης που προωθεί η Gastrade του ομίλου Κοπελούζου.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν την κατασκευή του FSRU της Αλεξανδρούπολης ως μια νέα πύλη εισόδου του φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αλλά και πιο μακριά όπως η Ουκρανία. Ο πλωτός τερματικός σταθμός, στον οποίο εκτός από την Gastrade και την Gaslog (του εφοπλιστή Πήτερ Λιβανού) θα συμμετέχουν η ΔΕΠΑ και η κρατική βουλγαρική εταιρεία φυσικού αερίου καθώς και (πιθανότατα) η αντίστοιχη ρουμανική, θα έχει δυναμικότητα 8,3 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Το FSRU λειτουργεί στην ουσία συμπληρωματικά στον ελληνοβουλγαρικό αγωγό φυσικού αερίου (IGB).
Όσο για τον EastMed, η υλοποίηση του σχεδίου, εκτός από την ανάγκη κάλυψης του κόστους κατασκευής ενός αγωγού 2.000 χιλιομέτρων, που στο μεγαλύτερο τμήμα του θα είναι υποθαλάσσιος, αντιμετωπίζει και άλλα εμπόδια. Προϋποθέτει τη συνεργασία αρκετών χωρών (Ελλάδας, Ισραήλ, Κύπρου και Ιταλίας) και πλήθους εταιρειών που έχουν υπογράψει συμφωνίες για έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Προϋποθέτει, επίσης, πως θα αντιμετωπιστεί η επιθετικότητα της Αγκυρας η οποία δεν είναι διατεθειμένη να μείνει εκτός παιχνιδιού.
Οι εμπνευστές του σχεδίου για τον EastMed θεωρούν πως είναι πιθανή και η συμμετοχή της Αιγύπτου, στην περίπτωση που βελτιωθούν περαιτέρω οι σχέσεις με το Ισραήλ. Όμως η απουσία της Ιταλίας από την υπογραφή της συμφωνίας της Πέμπτης δείχνει πως η υπόθεση δεν είναι εύκολη. Η ιταλική κυβέρνηση δεν θέλει σε καμία περίπτωση να εμφανιστεί πως στηρίζει έναν ακόμα αγωγό, όταν οι σοβαρότατες αντιδράσεις στοίχησαν τουλάχιστον ένα χρόνο καθυστέρηση στη λειτουργία του TAP, με πολλές πληγές να παραμένουν ανοικτές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
