Τα πάνω - κάτω στην ελληνική αγορά ενέργειας φέρνει το 2020, καθώς μέσα σε μερικούς μόνο μήνες πρόκειται να δρομολογηθούν,όλα όσα δεν συνέβησαν κατά την τελευταία εικοσαετία.
Τον Ιανουάριο ξεκινά η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας για την οποία το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, ενώ «τρέχει» ήδη ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ Υποδομών.
Τη νέα χρονιά, κόβει η ΔΕΗ τον ομφάλιο λώρο με το εθνικό μας καύσιμο, το λιγνίτη, που στήριξε τον εξηλεκτρισμό της χώρας για πάνω από μισόν αιώνα, σβήνοντας τα πρώτα της εργοστάσια, αυτά του Αμυνταίου και της Καρδιάς.
Επίσης στο πρώτο τρίμηνο θα ληφθούν οι αποφάσεις για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του δικτύου μεταφοράς, δηλαδή του ΑΔΜΗΕ, ενω μέχρι το καλοκαίρι θα έχουν «κλειδώσει» οι αποφάσεις για την πώληση του 49% του μήκους 239.000 χλμ δικτύου διανομής, δηλαδή του ΔΕΔΔΗΕ.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2020 αναμένεται να πάρει μπροστά η ηλεκτροκίνηση, μέσα από σειρά μέτρων, όπως επιδοτήσεις αγοράς, φοροαπαλλαγές, εκπτώσεις στα διόδια και ελεύθερη στάθμευση σε επιλεγμένα σημεία στο κέντρο των πόλεων.
Στο ίδιο εξάμηνο θα κάνουν την εμφάνισή τους νέα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης ιδιωτικών αλλά και δημόσιων κτιρίων, καθώς το σχέδιο για το κλίμα θέτει ως ετήσιο στόχο 60.000 ανακαινίσεις το χρόνο, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2020, ξεκινά επιτέλους την λειτουργία του το περίφημο χρηματιστήριο ενέργειας. Ένα εντελώς νέο μοντέλο ενεργειακής αγοράς, με στόχο να εισάγει μεγαλύτερη διαφάνεια στις συναλλαγές, να άρει σημερινές στρεβλώσεις, και κυρίως να επιτρέψει τη σύζευξη με την κοινή ευρωπαϊκή αγορά, αρχής γενομένης από αυτήν της ΝΑ Ευρώπης.
Τα παραπάνω είναι κάποια από τα βασικά κομμάτια του παζλ που συνθέτουν το ενεργειακό «αφήγημα» του 2020, μιας χρονιάς όπου ο πήχης έχει πράγματι μπει πολύ ψηλά, ωστόσο και τα μισά απ' αυτά να γίνουν, η ελληνική αγορά δεν θα μοιάζει σε τίποτα με τη σημερινή.
Από το λιγνίτη στη πράσινη ενέργεια
Το πόσο ψηλά έχει μπει ο πήχης φαίνεται από το γεγονός ότι το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ, προβλέπει μείωση του χρόνου αδειοδότησης, από τα 7 και πλέον χρόνια σήμερα, στα 2, δηλαδή όσο ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.
Το δείχνει, επίσης, το γεγονός ότι το 2020 θα είναι έτος ορόσημο για τα πρώτα μεγάλα αιολικά και φωτοβολταικά από τη ΔΕΗ, αλλά και για την τοποθέτηση των πρώτων από τους 1.000 σταθμούς φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων που αυτή έχει εξαγγείλει. Σταθμοί, που μαζί με γενναία κίνητρα για αγορά και χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων, φιλοδοξούν να εκτοξεύσουν ήδη από του χρόνου τις νέες ταξινομήσεις ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε 1.200-1.300, έναντι μόλις 400 - 500 φέτος.
Το πώς όλα αυτά θα γίνουν πράξη και θα «κουμπώσουν» με το γηρασμένο δίκτυο της χώρας, αποτελεί ένα από τα πολλά μεγάλα στοιχήματα του 2020. Όπως επίσης μεγάλο είναι το στοίχημα για την έναρξη λειτουργίας του χρηματιστηρίου ενέργειας, τη σύζευξή του με τις γύρω αγορές, και συγκεκριμένα με αυτές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Ιταλίας, έργο που έχει αναλάβει να συντονίσει το Περιφερειακό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας (RSC) της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με έδρα της Θεσσαλονίκη.
Τα νέα προϊόντα
Τα πρώτα απτά δείγματα από τα παραπάνω θα αρχίσουν να γίνονται αισθητά στους καταναλωτές μέσα από δύο κανάλια. Το πρώτο αφορά στη νέα εμπορική πολιτική όλων των ενεργειακών παρόχων, ρεύματος και φυσικού αερίου.
Το 2020 φέρνει το τέλος στα παραδοσιακά ενεργειακά προϊόντα, καθώς στη θέση τους θα δούμε σύνθετα πακέτα, που θα δεσμεύουν για παράδειγμα τους καταναλωτές με συμβόλαια ορισμένου χρόνου, όπως στην κινητή τηλεφωνία ή θα συνοδεύονται από παροχές για το σπίτι, όπως εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης, έως ασφαλιστικές καλύψεις των οικιακών συσκευών.
Το δεύτερο κανάλι θα είναι η ιδιωτικοποίηση των δικτύων, που ναι μεν ξεκινά το 2020, αλλά θα ολοκληρωθεί την επόμενη χρονιά, και θα αρχίσει να αποδίδει καρπούς σε βάθος 3ετίας - 4ετίας. Τα δίκτυα σταδιακά θα αρχίσουν να ψηφιοποιούνται και να αξιοποιούν νέες τεχνολογίες, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες που παρέχουν οι χρήστες τους προς τους καταναλωτές.
Τέτοιες τεχνολογίες είναι οι οπτικές ίνες πάνω στο δίκτυο 239.000 χλμ του ΔΕΔΔΗΕ, οι πομποδέκτες σε κολώνες και η δυνατότητα να παντρευτούν τα δίκτυα 5G με τα καλώδια της ΔΕΗ, ανοίγοντας το δρόμο στους παρόχους να προσφέρουν νέα σύνθετα ενεργειακά και τηλεπικοινωνικά προϊόντα στους καταναλωτές.
Το κεφάλαιο ιδιωτικοποίηση του δικτύου διανομής είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους καταναλωτές και επειδή θα φέρει επιτέλους και στην Ελλάδα, τους έξυπνους μετρητές, που θα αντικαταστήσουν τους 7 εκατομμύρια υφιστάμενους συμβατικούς. Εξέλιξη που με τη σειρά της, θα επιτρέψει την καθιέρωση από τους παρόχους πολλαπλών ζωνών τιμολόγησης στη διάρκεια του 24ωρου, έναντι μόνο του ημερήσιου και του νυχτερινού ρεύματος, όπως σήμερα.
Αν επιχειρούσε κανείς να συνοψίσει σε λίγες λέξεις το ενεργειακό αφήγημα του 2020, θα έλεγε ότι έρχεται μια «χρονιά κοσμογονικών αλλαγών». Την ανάγκη των αλλαγών αυτών υπαγορεύει το απλό γεγονός ότι σε ένα κόσμο που βιώνει ήδη την 4η πράσινη βιομηχανική επανάσταση, η Ελλάδα δεν έχει τη πολυτέλεια, να χάσει και άλλα τρένα, σαν εκείνα των δεκαετιών του 1990, του 2000, και του 2010, όπου ενώ οι άλλες χώρες μετασχηματίζονταν ραγδαία, εμείς εδώ δίναμε ακόμη μάχες οπισθοφυλακών, βλέποντας τα ενεργειακά πράγματα υπό το πρίσμα της προστασίας των κρατικών μονοπωλίων.