Στην προτελευταία θέση της Ευρώπης βρίσκεται η Ελλάδα στη χρηματοδότηση των νεοφυών επιχειρήσεων, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Angular Ventures, δείχνοντας την ανάγκη για μεγαλύτερες και πιο τολμηρές αλλαγές ώστε να πάρει θέση η χώρα στον ευρωπαϊκό χάρτη των startup.
Περνώντας μόνο την Αλβανία, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 31η θέση μιας κατάταξης 32 χωρών που δείχνει τις επενδύσεις κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) σε start-up επιχειρήσεις της Ευρώπης και του Ισραήλ για το 2020.
Συγκεκριμένα, οι κατά κεφαλήν επενδύσεις Venture Capital (VC) που πραγματοποιήθηκαν το 2020 στην Ελλάδα ανήλθαν στα $2,28, ενώ στο Ισραήλ (που είναι στην πρώτη θέση) το ποσό ανήλθε στα $1.113,03. Δεύτερη στη λίστα είναι η Εσθονία ($532,52) και μετά ακολουθούν η Σουηδία ($389,13) και η Φινλανδία ($205,30).
Στον νότο της Ευρώπης οδηγεί την κούρσα η Κύπρος, που βρίσκεται στην 20η θέση με ($30,32). Μετά ακολουθούν η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα VC funds συνήθως επενδύουν σε προχωρημένες νεοφυείς εταιρείες και τις βοηθούν οικονομικά να επεκταθούν (scale up), αναλαμβάνοντας το σχετικό ρίσκο. Τα κεφάλαια των VC Funds προέρχονται από μεγάλες εταιρίες, θυγατρικές επενδυτικών τραπεζών, συνταξιοδοτικών ταμείων και ασφαλιστικών εταιριών, αποτελώντας κύρια πηγή χρηματοδότησης για τα start up.
Στον αντίποδα είναι ο Angel Investor (Επενδυτικός Άγγελος) που επίσης επενδύει σε νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά συνήθως πρόκειται για έναν έμπειρο επενδυτή που τοποθετεί τα δικά του κεφάλαια, ως επί το πλείστον μικροποσά, σε έργα που βρίσκονται ακόμα σε αρχική φάση.
Τα στοιχεία της Angular Ventures δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη στην VC χρηματοδότηση των νεοφυών επιχειρήσεων διεθνώς παρά τις δηλώσεις διάφορων κυβερνητικών στελεχών, που υποστηρίζουν το αντίθετο.
Αν και υπάρχουν παραδείγματα νέων επιχειρήσεων στην Ελλάδα που παρουσιάζουν εξαιρετικά αποτελέσματα, εντός και εκτός χώρας, η ανάπτυξη της χρηματοδότησης παραμένει απελπιστικά στάσιμη καθώς οι μεγάλοι επενδυτές στο χώρο ακόμα «αδιαφορούν» για την ελληνική αγορά.
Η διάθεση και υποστήριξη να αναλάβει ένας επιχειρηματίας το ρίσκο που απαιτεί μια νεοφυής επιχείρηση είναι σημαντικά χαμηλότερη στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλες χώρες. Πολλοί είναι αυτοί, επίσης, που πιστεύουν ότι οι λύσεις δεν κρύβονται απλά σε φορολογικά κίνητρα αλλά και σε βαθύτερες τομές του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε να ενθαρρύνει την καλλιέργεια σκέψης που υποστηρίζει πρωτοποριακές κινήσεις στην οικονομία.
Από το 2017, η ανάπτυξη επενδύσεων των VC στην Ελλάδα (ως κατά κεφαλή ποσοστό του ΑΕΠ) ανήλθε στο 0,1%, όπως συνέβη και στην Αλβανία και την Σλοβενία. Στις άλλες χώρες κυμαίνεται κυρίως από 0,16% εως 2,64%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, ακόμα, οι καινούργιες τάσεις στον χώρο των start up. Υποχωρεί το ενδιαφέρον για έργα που εστιάζουν στον καταναλωτή και αυξάνονται οι νεοφυείς επιχειρήσεις που δρουν στην υψηλή τεχνολογία και την επιχειρηματικότητα.
Το 2020, πραγματοποιήθηκαν 250 «γύροι» χρηματοδότησης deep tech και enterprise από εταιρείες VC στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στην Ελλάδα έγιναν μόνο 2, σύμφωνα με την έκθεση.
Νέο κίνητρο για Angel Investors
Στο κομμάτι των Angel Investor έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα στην Ελλάδα πρόσφατα. Πέρυσι ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ένα μέτρο που θα βοηθήσει στην αύξηση της χρηματοδότησης των νεοφυών επιχειρήσεων.
Αναγνωρίζεται πλέον το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα των Angel Investors για επενδύσεις νεοφυών επιχειρήσεων που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων (elevategreece.gov.gr).
Ο Επενδυτικός Άγγελος έχει το δικαίωμα έκπτωσης από το φορολογητέο εισόδημα που ισούται με το 50% του ποσού της εισφοράς κεφαλαίου που διέθεσε στην επένδυση του.
Εκπίπτει αναλογικά ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η εισφορά. Δύναται να επενδύσει ποσό έως 100.000 ευρώ ανά νεοφυή επιχείρηση του Elevate Greece και έως τρεις ανά έτος, δηλαδή έως 300.000 ευρώ ανά έτος.