Μπορεί η ΕΧΑΕ να ανακοίνωσε σημαντικά βελτιωμένα αποτελέσματα για το 2023, που ήταν μια πολύ καλή χρονιά για το ελληνικό χρηματιστήριο, όμως υπάρχει ένα «βαρίδι» για τη μετοχή: οι υψηλές δαπάνες. Η ΕΧΑΕ ξοδεύει πολύ περισσότερα για το προσωπικό της από τη Euronext, αλλά και πολύ περισσότερα από όσα δαπανούσε το 2009, όταν είχε πολύ μεγαλύτερα έσοδα.
Σε μια εποχή όπου οι εταιρείες που διαχειρίζονται οργανωμένες αγορές κάνουν «σημαία» τον έλεγχο του κόστους λειτουργίας, η ΕΧΑΕ δεν κινείται στην ίδια κατεύθυνση. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Euronext, της εταιρείας που αποτελεί την «ομπρέλα» για μεγάλο αριθμό αγορών του ευρωπαϊκού χώρου. Στο μήνυμά του προς τους μετόχους, ο Στεφάν Μπουινά, πρόεδρος και CEO της Euronext, τόνισε ότι η «πειθαρχία στο κόστος αποτελεί σήμα κατατεθέν του ομίλου» και βασικό παράγοντα βελτίωσης των αποτελεσμάτων.
Ένα crash test μεταξύ της ΕΧΑΕ και της Euronext στο θέμα των αμοιβών προσωπικού οδηγεί σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα:
- Τα καθαρά έσοδα της ΕΧΑΕ (αφαιρουμένου του πόρου Επ. Κεφαλαιαγοράς) ήταν 45,174 εκατ. το 2023. Οι αμοιβές και τα έξοδα προσωπικού ανήλθαν στα 15,284 ευρώ, ποσό που περιλαμβάνει και διάφορα μπόνους. Δηλαδή αντιστοιχούν στο 33,8% των εσόδων. Μάλιστα, τα έξοδα προσωπικού ακολούθησαν κατά πόδας την αύξηση των εσόδων, καθώς αυξήθηκαν περίπου με τους ίδιους ρυθμούς, με αποτέλεσμα η σχέση αμοιβών και εσόδων να παραμείνει σταθερή. Το 2022, τα έσοδα της ΕΧΑΕ ήταν 36,459 και τα έξοδα προσωπικού 12,389 εκατ., δηλαδή αντιστοιχούσαν σε 34% των εσόδων (33,98%). Η αύξηση των εξόδων προσωπικού ήταν κατά 2,895 εκατ. ευρώ, ή κατά 23,4%. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 24,5%. Τα καθαρά κέρδη της ΕΧΑΕ ήταν 13,001 εκατ. ευρώ, δηλαδή αντιστοιχούν στο 28,8% των εσόδων.
Οι αμοιβές προσωπικού στην ΕΧΑΕ το 2023
- Η Euronext ήταν πολύ πιο αποτελεσματική στη διαχείριση των αμοιβών προσωπικού. Είχε κύκλο εργασιών 1,474 δισ. ευρώ το 2023, ενώ οι αμοιβές προσωπικού ήταν μόλις 332,4 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, οι αμοιβές προσωπικού αντιστοιχούν σε ποσοστό μόλις 22,5%. Η Euronext είχε κερδοφορία μετά τους φόρους ύψους 536,415 έναντι κύκλου εργασιών 1,474,707 δισ. ευρώ. Δηλαδή, τα κέρδη αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 36,4% των εσόδων, που ήταν πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο της ΕΧΑΕ.
- Το βασικό συμπέρασμα από τη σύγκριση είναι ότι οι δαπάνες προσωπικού αντιστοιχούν σε υπερβολικά υψηλό ποσοστό των εσόδων της ΕΧΑΕ, σχεδόν 34%, έναντι μόλις 22,5% για τη Euronext. Το 2023, η διοίκηση της ΕΧΑΕ, μάλιστα, εκμεταλλεύθηκε την ανοδική πορεία των εσόδων για να αυξήσει τις αμοιβές περισσότερο από 23%. Ο CEO, Γιάννος Κοντόπουλος υποσχέθηκε στους αναλυτές κατά την τακτική ενημέρωσή τους ότι το 2024 το ποσοστό της αύξησης των αμοιβών θα είναι μονοψήφιο -για σταθεροποίησή ή μείωση, βέβαια, δεν υπάρχει σχεδιασμός.
Σημειώνεται ότι υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΧΑΕ και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου έλαβαν το 2023 συνολικά 2,568 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 5,3% σε σχέση με το 2022. Ο διευθύνων σύμβουλος, Γιάννος Κοντόπουλος είχε με μεγάλη διαφορά τις υψηλότερες αποδοχές, όπως είναι εύλογο λόγω της θέσης του. Έλαβε 300.000 ευρώ και αναμένεται να εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση μπόνους που αντιστοιχεί στο 75% των ετήσιων αποδοχών του, δηλαδή επιπλέον 225.000 ευρώ. Σημειωτέον ότι το 2022, με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο κ. Κοντόπουλος είχε λάβει πριμ μεταγραφής ύψους 150.000 ευρώ.
Μεγαλύτερες δαπάνες σήμερα από το 2009
Αυτό που δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα για το μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας της ΕΧΑΕ είναι ότι η εταιρεία δείχνει διαχρονικά αδυναμία να συγκρατήσει τα κόστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2023, με πολύ μικρότερα έσοδα, η ΕΧΑΕ είχε 16% μεγαλύτερες δαπάνες προσωπικού από όσες είχε το 2009, όταν το χρηματιστήριο σε τίποτα δεν θύμιζε τη σημερινή του εικόνα: ο τζίρος ήταν πολύ μεγαλύτερος και ακόμη ουδείς μπορούσε να διανοηθεί ότι θα ερχόταν μια κρίση που θα εξαφάνιζε το 1/4 του ΑΕΠ της χώρας και θα βύθιζε πολύ χαμηλότερα τις αμοιβές των εργαζομένων.
Το 2009, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΧΑΕ (βλ. πίνακα), η εταιρεία απασχολούσε περισσότερους υπαλλήλους (270 έναντι 254 το 2023), αλλά τότε οι αμοιβές δεν ήταν τόσο... πλούσιες, με αποτέλεσμα η συνολική δαπάνη να ανέλθει στα 13,2 εκατ. ευρώ, έναντι των 15,3 εκατ. του 2023. Τότε, όμως, είχε έσοδα 74,65 εκατ. ευρώ (αφαιρουμένου του πόρου της Επ. Κεφαλαιαγοράς). Έτσι, οι δαπάνες προσωπικού αντιστοιχούσαν σε ποσοστό μόλις 17,7% των εσόδων και η εταιρεία έδειχνε πολύ πιο αποτελεσματική από την τρέχουσα περίοδο, όπου έχει ανέλθει σχεδόν σε 34%. Το 2023, δηλαδή, η ΕΧΑΕ διπλασίασε αυτό το ποσοστό. Ενώ οι ιδιωτικές επιχειρήσεις πέρασαν στη διάρκεια της κρίσης δια πυρός και σιδήρου και υποχρεώθηκαν να συγκρατήσουν ή να περικόψουν δραστικά τις δαπάνες προσωπικού, η ΕΧΑΕ έμεινε ανεπηρέαστη από τις συνθήκες κρίσης.
Οι δαπάνες προσωπικού της ΕΧΑΕ το 2009
Ερωτήματα για το επιχειρηματικό μοντέλο
Με αυτά τα δεδομένα γίνεται κατανοητό γιατί οι θεσμικοί επενδυτές δεν σπεύδουν με ενθουσιασμό να πάρουν θέσεις στη μετοχή της ΕΧΑΕ, χρησιμοποιώντας την σαν ένα «όχημα» για την αποκόμιση κερδών από την αναμενόμενη περαιτέρω βελτίωση των συνθηκών στο ελληνικό χρηματιστήριο. Η αδυναμία ελέγχου του κόστους λειτουργίας και ιδιαίτερα των δαπανών προσωπικού λειτουργεί σαν τροχοπέδη στην αύξηση της κερδοφορίας και της μερισματικής απόδοσης.
Εξάλλου, ένα ερώτημα που τίθεται όλο και πιο πιεστικά, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί με μεγάλη ένταση την Ένωση των Κεφαλαιαγορών, καθώς γίνεται αντιληπτό ότι ο κατακερματισμός τους υπονομεύει την ανταγωνιστική θέση της Ευρώπης σε διεθνές επίπεδο, είναι αν το επιχειρηματικό μοντέλο της ΕΧΑΕ μπορεί να αντέξει στις νέες συνθήκες.
Παρά τις καιρούς διεθνείς συνεργασίες, η ΕΧΑΕ ουσιαστικά παραμένει διαχειρίστρια μιας μικρής, περιφερειακής αγοράς, την ώρα που όλο και περισσότερα χρηματιστήρια τίθενται υπό την ομπρέλα της Euronext, κυρίως για να αξιοποιήσουν οικονομίες κλίμακος στην ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών και διασυνδεθούν οργανικά με άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Σε αυτό το πλαίσιο, η μικρή και ανεξάρτητη ΕΧΑΕ αρχίζει να θυμίζει όλο και περισσότερο... ανορθογραφία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
