Νέες δυνάμεις αναδεικνύονται ως εξαγωγείς οπλικών συστημάτων, με ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Κίνα και Γερμανία να συνεχίζουν να αποτελούν την κορυφαία 5αδα, που πιθανώς θα αργήσει αρκετά να απειληθεί από τους καινούργιους παίκτες στην αγορά.
Σύμφωνα με εκτενή ανάλυση του Economist, οι αλλαγές στις γεωπολιτικές ισορροπίες και φυσικά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελούν δύο παράγοντες που αυξάνουν τη δραστηριότητα στους αμυντικούς εξοπλισμούς, με αρκετά μέλη του ΝΑΤΟ να σπεύδουν να αυξήσουν τις δαπάνες τους κοντά ή και υψηλότερα από το 2% του ΑΕΠ.
Μία από τις χώρες που αναρριχάται ως νέα δύναμη στις εξαγωγές είναι η Τουρκία, κυρίως χάρη στα drones. Στις 18 Ιουλίου η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία ύψους 3 δισ. δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία για την προμήθεια του μη επανδρωμένου αεροσκάφους μάχης Akinci. Κατασκευάστηκε από την Baykar, η οποία παράγει επίσης το Bayraktar TB2, ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που έχει χρησιμοποιηθεί σε μάχες από το Αζερμπαϊτζάν, την Αιθιοπία, τη Λιβύη έως και την Ουκρανία. Το ΤΒ2 αναπτύχθηκε για να χρησιμοποιηθεί εναντίον των Κούρδων μαχητών μετά την άρνηση της Αμερικής να πουλήσει στην Τουρκία το drone Predator.
Περισσότερες από 20 χώρες ενδιαφέρθηκαν για να το αγοράσουν, επειδή ήταν φθηνότερο και πιο εύκολα διαθέσιμο από την αμερικανική εναλλακτική λύση και πιο αξιόπιστο από τα αντίστοιχα κινεζικά που κυριαρχούσαν προηγουμένως στη μη δυτική αγορά. Το Akinci είναι πιο ισχυρό. Μπορεί να μεταφέρει πολλά μεγάλα όπλα, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων αέρος-αέρος και του som-a, ενός αόρατου (stealth) πυραύλου cruise με βεληνεκές 250 χιλιομέτρων. Θα βρει αγοραστές ανάμεσα σε πολλές άλλες χώρες του Κόλπου, όπως το Ομάν, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίες επιθυμούν να αντισταθμίσουν την επιδείνωση των σχέσεων με την Αμερική μειώνοντας την εξάρτησή τους από τα όπλα της. Οι χώρες αυτές φιλοδοξούν επίσης να δημιουργήσουν τις δικές τους αμυντικές βιομηχανίες- βλέπουν την Τουρκία ως πρόθυμο εταίρο και ως παράδειγμα προς μίμηση.
Οι φιλοδοξίες της Τουρκίας φαίνονται από το τι άλλο βρίσκεται στα σκαριά. Η νέα ναυτική ναυαρχίδα της, το Anadolu, είναι ένα πλοίο αμφίβιας επίθεσης 25.000 τόνων και ένα ελαφρύ αεροπλανοφόρο που θα μεταφέρει τα Bayraktar. Τουλάχιστον μία χώρα του Κόλπου λέγεται ότι βρίσκεται σε συζητήσεις για την αγορά ενός παρόμοιου πλοίου. Το μαχητικό αεροσκάφος πέμπτης γενιάς της Τουρκίας, το Κaan, στο οποίο το Πακιστάν και το Αζερμπαϊτζάν είναι εταίροι, θα πρέπει να πετάξει πριν από το τέλος του έτους. Το Κaan, που αναπτύχθηκε με τη βοήθεια της βρετανικής Βae Systems και της Rolls-Royce, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως απάντηση στην αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 (ως τιμωρία για την αγορά των s-400). Η Τουρκία θα διαθέσει το αεροπλάνο σε όποιον η Αμερική δεν θα πουλήσει F-35, με τις χώρες του Κόλπου να είναι οι πρώτοι υποψήφιοι αγοραστές.
Νέοι «παίκτες» στις αγοραπωλησίες αμυντικών συστημάτων
Όπως αναφέρει το SIRPI (Stockholm International Peace Research Institute) μεταξύ 2018 και 2022 οι εξαγωγές όπλων της Τουρκίας αυξήθηκαν κατά 69% σε σύγκριση με την προηγούμενη πενταετία και το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά όπλων διπλασιάστηκε. Σύμφωνα με έκθεση του Ιουλίου ενός τοπικού βιομηχανικού φορέα, η αξία των εξαγωγών της στον τομέα της άμυνας και της αεροδιαστημικής αυξήθηκε κατά 38% το 2022, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, φθάνοντας τα 4,4 δισ. δολάρια. Ο στόχος για φέτος είναι 6 δισ. δολάρια. Το Πακιστάν παραλαμβάνει εκσυγχρονισμένα υποβρύχια από την Τουρκία. Και η τελευταία από τις τέσσερις κορβέτες που έχει πουλήσει η Τουρκία στο ναυτικό του Πακιστάν καθελκύστηκε τον περασμένο μήνα. Περισσότερες πωλήσεις σε άλλες χώρες είναι πιθανές, τόσο επειδή τα πλοία της Τουρκίας έχουν ανταγωνιστικές τιμές όσο και επειδή η Τουρκία έχει λίγους ενδοιασμούς για το σε ποιους θα πουλήσει.
Μία ακόμη χώρα που επωφελείται από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι η Βόρεια Κορέα, με την πρόσφατη επίσκεψη του ηγέτη της στη Ρωσία να περιλαμβάνει και αμυντικές συμφωνίες. Έχει τη δυνατότητα παροχής ενός ευρέως φάσματος αμυντικών εξοπλισμών. Εκτός από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους όπως ο ΚΝ-23, ο οποίος είναι σχεδόν αντίγραφο του ρωσικού βαλλιστικού πυραύλου Iskander, θα μπορούσε να προσφέρει αυτοκινούμενα οβιδοβόλα και πυραυλικά συστήματα πολλαπλών εκτοξεύσεων. Σύμφωνα με πηγές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, η Βόρεια Κορέα παραδίδει βλήματα των 152 χιλιοστών και πυραύλους τύπου Κατιούσα στη Ρωσία εδώ και περίπου ένα χρόνο. Η Ρωσία ψωνίζει από την Πιονγκγιάνγκ και την Τεχεράνη επειδή και τα δύο καθεστώτα έχουν ήδη στοχοποιηθεί τόσο έντονα από τις διεθνείς κυρώσεις που δεν έχουν τίποτα να χάσουν και πολλά να κερδίσουν από τις συναλλαγές με την κυβέρνηση του Πούτιν. Δεν αποτελούν τόσο έναν "άξονα του κακού" όσο μια αγορά παριών.
Όμως στους κερδισμένους εντάσσεται και η Νότιος Κορέα, η οποία έχει και το πλεονέκτημα ότι δεν βρίσκεται σε κόντρα με τις ΗΠΑ ή κάποια άλλη χώρα της Δύσης και ως εκ τούτου οι αγορές στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί είναι περισσότερες.
Από το 2018 έως το 2022 η χώρα αναρριχήθηκε στην 9η θέση των κορυφαίων εξαγωγέων αμυντικού εξοπλισμού, βάσει στοιχείων του SIPRI η κυβέρνηση φιλοδοξεί να καταστήσει τη Νότια Κορέα τον τέταρτο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων στον κόσμο μέχρι το 2027. Πέρυσι πούλησε όπλα αξίας 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων, υπερδιπλάσια ποσότητα σε σχέση με το 2021. Περίπου 14,5 δισ. δολάρια προήλθαν από πωλήσεις στην Πολωνία.
Το μέγεθος και το εύρος των συμφωνιών που έχει συνάψει η Νότια Κορέα με την Πολωνία, η οποία βλέπει τον εαυτό της ως χώρα πρώτης γραμμής στην άμυνα της Ευρώπης απέναντι σε μια ρεβανσιστική Ρωσία, είναι εντυπωσιακά. Η συμφωνία περιλαμβάνει 1.000 άρματα μάχης Κ2 Black Panther, 180 από τα οποία θα παραδοθούν γρήγορα από τα αποθέματα του στρατού και 820 θα κατασκευαστούν με άδεια στην Πολωνία. Πρόκειται για περισσότερα άρματα από όσα λειτουργούν στους στρατούς της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας μαζί. Περιλαμβάνει επίσης 672 αυτοκινούμενα οβιδοβόλα Κ9 Thunder, 288 εκτοξευτές πολλαπλών πυραύλων Κ239 Chunmoo και 48 Golden Eagle FA-50, ένα μαχητικό αεροσκάφος τέταρτης γενιάς με μειωμένη τιμή.
Η επιτυχία της Νότιας Κορέας στον τομέα των όπλων οφείλεται στο ανταγωνιστικό κόστος, τα υψηλής ποιότητας όπλα και την ταχεία παράδοση, εκτιμούν οι αναλυτές του think tank Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών. Οι τιμές της αντανακλούν την αποτελεσματική κατασκευή της Νότιας Κορέας. Η ποιότητα προέρχεται από την εμπειρία της Νότιας Κορέας να συνεργάζεται με τα καλύτερα αμερικανικά όπλα και από τον δικό της πολιτικό τομέα υψηλής τεχνολογίας. Η ταχεία παράδοση είναι δυνατή επειδή οι Νοτιοκορεάτες, που αντιμετωπίζουν μια σημαντική απειλή στα βόρεια σύνορά τους, λειτουργούν θερμές γραμμές παραγωγής που μπορούν επίσης να ανεβάσουν ταχύτητα.
Η Νότια Κορέα και η Τουρκία έχουν επωφεληθεί από τα δεινά των κύριων ανταγωνιστών τους. Οι εξαγωγές όπλων της Ρωσίας μεταξύ 2018 και 2022 ήταν κατά 31% χαμηλότερες σε σχέση με την προηγούμενη πενταετία, σύμφωνα με το SIPRI. Αντιμετωπίζει περαιτέρω μεγάλες μειώσεις λόγω της επιβάρυνσης που προκαλεί ο επιθετικός πόλεμος στις αμυντικές βιομηχανίες της, της γεωπολιτικής απομόνωσής της και των προσπαθειών δύο μεγάλων πελατών, της Ινδίας και της Κίνας, να μειώσουν την εξάρτησή τους από τα ρωσικά όπλα.
Όσον αφορά την Κίνα, πάνω από τις μισές εξαγωγές όπλων της την περίοδο 2018-22 πήγαν σε μία μόνο χώρα, το Πακιστάν, το οποίο θεωρεί σύμμαχο κατά της Ινδίας. Σχεδόν το 80% των μεγάλων αναγκών του Πακιστάν σε όπλα καλύπτεται από την Κίνα. Αυτές περιλαμβάνουν μαχητικά αεροσκάφη, πυραύλους, φρεγάτες και υποβρύχια. Το Πεκίνο δεν ενδιαφέρεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα των πελατών του, για το πώς σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν αυτά που στέλνει η Κίνα ή για το αν βρίσκονται υπό δυτικές κυρώσεις.
Τουλάχιστον η Κίνα δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τον ανταγωνισμό από την Ινδία. Παρά τις πολλές προσπάθειες, η ανάπτυξη της Ινδίας ως εξαγωγέα όπλων ήταν αποτυχημένη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
