Ο ΟΗΕ ανησυχεί για «απαράδεκτους όρους» που θέτει η Δαμασκός για τη χρήση της συνοριακής διάβασης Μπαμπ αλ-Χάουα για την μεταφορά της ανθρωπιστικής βοήθειας που είναι ζωτικής σημασίας για εκατομμύρια κατοίκους των περιοχών ανταρτών στη βορειοδυτική Συρία, σύμφωνα με έγγραφο, στο οποίο είχε πρόσβαση το AFP.
Οι συριακές αρχές ανακοίνωσαν την Πέμπτη ότι επιτρέπουν στον ΟΗΕ να χρησιμοποιήσει για έξι μήνες τη συνοριακή αυτή διάβαση ανάμεσα στην Τουρκία και τη Συρία, αλλά η επιστολή τους «περιέχει δύο απαράδεκτους όρους», αποτιμάται σε αυτό το έγγραφο, το οποίο διαβιβάστηκε χθες, Παρασκευή, στο Συμβούλιο Ασφαλείας από το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) του οργανισμού, το οποίο εκφράζει ανησυχίες για την απαγόρευση που επιβάλλεται να επικοινωνούν με οντότητες που έχουν χαρακτηριστεί «τρομοκρατικές» και για την «επίβλεψη» των επιχειρήσεών του από άλλες οργανώσεις.
Η ανακοίνωση της Συρίας έγινε μετά την εκπνοή τη Δευτέρα της εντολής του μηχανισμού αυτού του ΟΗΕ που επέτρεπε από το 2014 τη διέλευση των συνόρων σε αυτοκινητοπομπές του ΟΗΕ προς τις περιοχές των ανταρτών χωρίς έγκριση από τη Δαμασκό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν κατάφερε αυτήν την εβδομάδα να την παρατείνει, αφού η Ρωσία, σημαντικός σύμμαχος της Δαμασκού, έθεσε βέτο στην παράτασή της κατά 9 μήνες. Η έγκριση της συριακής κυβέρνησης «μπορεί να αποτελέσει βάση για τη νόμιμη διεξαγωγή των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων του ΟΗΕ μέσω της συνοριακής διάβασης του Μπαμπ αλ-Χάουα», αποτιμά το OCHA.
Αλλά, ενώ με τον μηχανισμό, ο ΟΗΕ λειτουργούσε, η κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ, η οποία έκρινε ότι ο μηχανισμός συνιστούσε παραβίαση της κυριαρχίας της, έθεσε όρους. Μεταξύ των δύο όρων που κρίθηκαν «απαράδεκτοι» από το OCHA, «η κυβέρνηση τονίζει ότι ο ΟΗΕ δεν θα πρέπει να επικοινωνεί με οντότητες που χαρακτηρίζονται 'τρομοκρατικές», επισημαίνεται στο έγγραφο. Ωστόσο ο ΟΗΕ και οι εταίροι του «οφείλουν να συνεχίσουν να συνομιλούν με τους αρμόδιους κρατικούς και μη κρατικούς φορείς, κάτι το οποίο είναι επιχειρησιακά απαραίτητο για τη διεξαγωγή ασφαλών και απρόσκοπτων ανθρωπιστικών επιχειρήσεων», κρίνει το OCHA.
«Αυτού του είδους ο διάλογος είναι απαραίτητος για να εξασφαλιστεί πρόσβαση με κάθε ασφάλεια και εγκαίρως στους αμάχους που έχουν ανάγκη», σημειώνει. Στην επιστολή της η Δαμασκός ζητεί επίσης επίβλεψη από την Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της αραβικής συριακής Ερυθράς Ημισελήνου. Αίτημα «που δεν είναι ούτε σύμφωνο με την ανεξαρτησία του ΟΗΕ ούτε πρακτικό, δεδομένου ότι οι δύο επιτροπές δεν έχουν παρουσία στην βορειοδυτική Συρία», επιμένει το OCHA.
Στο έγγραφο του ΟΗΕ επισημαίνεται επίσης ότι το αίτημα η μεταφορά της βοήθειας να γίνεται «σε πλήρη συνεργασία και συντονισμό με την κυβέρνηση» της Συρίας πρέπει να μελετηθεί και να «αποσαφηνιστεί». Νωρίτερα χθες ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι «δεν υπήρξε διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ στο Μπαμπ αλ-Χάουα» μετά την εκπνοή της εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας τη Δευτέρα το βράδυ.
«Έχουμε διαβουλεύσεις με διάφορους εταίρους. Κοιτάζουμε τους όρους που αναφέρονται στην επιστολή» των συριακών αρχών, σημείωσε ο Στέφαν Ντουζαρίκ. «Οι αρχές που μας διέπουν στη Συρία και παντού είναι η δέσμευσή μας να παραδίδουμε ανθρωπιστική βοήθεια στηριζόμενοι σε ανθρωπιστικές αρχές της μη παρέμβασης, της αμεροληψίας κλπ. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας», τόνισε.
Η αντιπροσωπεία της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού στη Νέα Υόρκη δήλωσε παράλληλα στο AFP ότι «το μέγεθος των αναγκών στη Συρία απαιτεί πλήρη και χωρίς περιορισμούς προσέγγιση». «Χαιρετίζουμε τα μέτρα που αποσκοπούν στην ανακούφιση του εφιάλτη εκατομμυρίων ανθρώπων στην βορειοδυτική Συρία» και «είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε υποστήριξη στο μέτρο των δυνατοτήτων μας και με την συναίνεση όλων των εμπλεκόμενων μερών», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 4 εκατομμύρια άνθρωποι στη βορειοδυτική Συρία, στην πλειονότητά τους γυναίκες και παιδιά, χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια για να επιβιώσουν έπειτα από χρόνια πολέμου, οικονομικής κρίσης, επιδημιών και αυξανόμενης φτώχειας, η οποία επιδεινώθηκε από καταστροφικούς σεισμούς. Ο μηχανισμός, η ισχύς του οποίου εξέπνευσε τη Δευτέρα, επέτρεπε τη χορήγηση βοήθειας σε 2,7 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε μήνα.
Παρά το κλείσιμο της Μπαμπ αλ-Χάουα, δύο άλλες συνοριακές διαβάσεις εξακολουθούν να λειτουργούν, μετά την άδεια που έδωσε ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ ύστερα από τους σεισμούς του Φεβρουαρίου. Ωστόσο η άδεια αυτή εκπνέει στις 13 Αυγούστου. Επίσης από την Μπαμπ αλ-Χάουα διερχόταν το 85% της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ προς τις περιοχές των ανταρτών.