Το σενάριο μιας μεγάλης αύξησης επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, θα βρεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων την Πέμπτη στη συνεδρίαση του συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Εν τω μεταξύ η Eurostat επιβεβαίωσε σήμερα το ρεκόρ πληθωρισμού στην ευρωζώνη τον Ιούνιο στο 8,6% με τις μισές πληθωριστικές πιέσεις να προέρχονται από την ενέργεια.
Όπως αποκάλυψε το Reuters επικαλούμενο πηγές της ΕΚΤ, οι κεντρικοί τραπεζίτες υποχρεώνονται να συζητήσουν το ενδεχόμενο μεγάλης αύξησης στα τρία βασικά επιτόκια, όχι μόνο επειδή σημειώνεται πρωτοφανής στην ιστορία της ευρωζώνης έξαρση του πληθωρισμού, αλλά και επειδή άλλες κεντρικές τράπεζες με πρώτη τη Fed έχουν προχωρήσει ήδη σε επιθετική αύξηση των επιτοκίων τους (η Fed κατά 0,75% στην τελευταία της συνεδρίαση).
Το γεγονός ότι θα συζητηθεί μια αύξηση κατά 0,50% δεν σημαίνει πάντως ότι είναι βέβαιο πως το συμβούλιο θα καταλήξει σε αυτή την απόφαση. Αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες ζητούν να επιμείνει η ΕΚΤ σε μια σταδιακή αύξηση προχωρώντας τώρα σε μια προσαρμογή των επιτοκίων κατά 0,25% καθώς θεωρούν ότι εκτός από την ανάγκη να αναχαιτιστεί ο πληθωρισμός, η ευρωζώνη θα πρέπει και να αποφύγει μια διολίσθηση σε ύφεση που γίνεται όλο και πιο πιθανή ενόψει του κινδύνου να διακόψει η Ρωσία τη ροή φυσικού αερίου.
Σε αυτή την επιχειρηματολογία των «περιστεριών» προστίθενται τα τελευταία γεγονότα από το μέτωπο της ενεργειακής κρίσης, δηλαδή η χθεσινή ανακοίνωση του ρωσικού μονοπωλίου φυσικού αερίου Gazprom, ότι διέκοψε «λόγω ανωτέρας βίας» την τροφοδοσία μέσω του αγωγού Nord Stream στη Γερμανία.
Η ΕΚΤ βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση καθώς θα κληθεί να λάβει αποφάσεις για τα επιτόκια την Πέμπτη 21 Ιουλίου, δηλαδή την ημέρα όπου τυπικά θα πρέπει να τελειώσει η συντήρηση στον αγωγό Nord Stream για να αρχίσει να ξεκαθαρίζει στη συνέχεια το τοπίο σχετικά με το αν η Μόσχα θα αποκαταστήσει τις ροές, θα τις μειώσει ή θα τις διακόψει εντελώς.
Με αυτά τα δεδομένα υπάρχει ο κίνδυνος αν η ΕΚΤ προχωρήσει σε μια μικρή αύξηση επιτοκίων κατά 0,25% και ακολουθήσει το επόμενο διάστημα μια μεγάλη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και των τιμών χονδρικής στο ρεύμα, να επικριθεί ότι δεν έλαβε επαρκή μέτρα για να αντιμετωπίσει τις αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις.
Από την άλλη, μια αύξηση κατά μισή μονάδα, θα αρχίσει όπως τονίζουν αναλυτές, να εγείρει ερωτήματα για το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, η οποία βρίσκεται εν μέσω μιας οξύτατης πολιτικής κρίσης που αναμένεται να κορυφωθεί αύριο όταν ξεκαθαρίσει το αν ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι θα παραιτηθεί οριστικά ή θα ζητήσει ανανέωση της εμπιστοσύνης της Βουλής στην κυβέρνησή του.
Τα υψηλότερα επιτόκια της ΕΚΤ έχει ήδη προεξοφληθεί από την αγορά ότι θα επιβαρύνουν το κόστος δανεισμού των υπερχρεωμένων χωρών και έχει αυξηθεί το spread των ιταλικών ομολόγων στο επίπεδο του 2,2% με τους περισσότερους αναλυτές να θεωρούν ότι μάλλον από το 2,5% θα ξεπεραστούν τα όρια αντοχής του ιταλικού δημοσίου και της ιταλικής οικονομίας.
Το νέο εργαλείο στήριξης
Για να αντιμετωπίσει τους κινδύνους κατακερματισμού της αγοράς ομολόγων με τις δυσανάλογες και αδικαιολόγητες από τα θεμελιώδη στοιχεία αυξήσεις στα κόστη δανεισμού των υπερχρεωμένων χωρών, η ΕΚΤ αναμένεται την Πέμπτη να παρουσιάσει μαζί με τις αποφάσεις για την αύξηση στα επιτόκια, ένα νέο εργαλείο στήριξης στα ομόλογα των υπερχρεωμένων οικονομιών το οποίο θα ενεργοποιείται, δηλαδή θα γίνονται αγορές τίτλων από την ΕΚΤ όταν διαπιστώνεται αδικαιολόγητη αύξηση αποδόσεων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Reuters, φαίνεται να διαμορφώνεται συναίνεση σε ένα από τα πιο «ακανθώθη» ζητήματα της συζήτησης για το νέο εργαλείο στήριξης, δηλαδή στο αν θα πρέπει όσες χώρες λαμβάνουν την υποστήριξη της ΕΚΤ να τίθενται υπό την επιτήρηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας όπως συνέβη στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης της ευρωζώνης.
Η γερμανική πλευρά είχε θέσει μετ επιτάσεως αυτό το αίτημα που θα οδηγούσε σε σοβαρές πολιτικές επιπλοκές αφού είναι γνωστό ότι διαχρονικά οι κυβερνήσεις της Ρώμης λένε «όχι» σε οποιαδήποτε μέτρα οικονομικής επιτήρησης.
Τελικά όπως αναφέρει το πρακτορείο όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχει στο συμβούλιο της ΕΚΤ πλειοψηφία για να καθιερωθεί τέτοιο αυστηρό καθεστώς επιτήρησης και αντί γι αυτό θα προβλεφθεί ένα πολύ πιο «χαλαρό» καθεστώς όπου οι χώρες που θα λαμβάνουν στήριξη θα είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν τα σχέδια που έχουν υποβάλλει στην Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης και να συμμορφώνονται από το 2023 με τους δημοσιονομικούς κανόνες του Συμβούλου Σταθερότητας, οι οποίοι αναμένεται να επανέλθουν μετά το διάλλειμα της πανδημίας.
Από την ενέργεια ο μισός πληθωρισμός
Εν τω μεταξύ η Eurostat επιβεβαίωσε σήμερα την προηγούμενη εκτίμηση της για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη τον Ιούνιο, ο οποίος εκτινάχθηκε σε επίπεδο ρεκόρ 8,6% μετά το 8,1% του Μαΐου και το 7,4% του Απριλίου. Από τις 8,6 μονάδες του πληθωρισμού οι τιμές της ενέργειας συνέβαλλαν κατά 4,19 μονάδες, ενώ τα τρόφιμα, αλκοολούχα ποτά και ο καπνός πρόσθεσαν 1,88% και οι υπηρεσίες 1,42%.
Οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Εσθονία με 22%. Στη Λιθουανία με 20,5% και στη Λετονία με 19,2%, ενώ στη Σλοβακία ο τιμάριθμος έτρεξε με 12,6%.
Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Μάλτα με 6,1%, στη Γαλλία με 6,5% και στη Φινλανδία με 8,1% ενώ στη Γερμανία ο πληθωρισμός ήταν 8,2%.