Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια, τόσο στην εμπόλεμη χώρα όσο και σε άλλες περιοχές του κόσμου. Κι’ όμως το κλειδί για τη διασφάλιση του επισιτιστικού εφοδιασμού της Ουκρανίας είναι οι μικροί και μεσαίοι αγρότες, σημειώνει σε δημοσίευμά του το Euractiv.
Μέχρι τώρα, οι μικροί αγρότες έχουν αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ουκρανική κυβέρνηση υπέρ των μεγάλων αγροτικών επιχειρήσεων, εξήγησε ο Mykola Pugachov, αναπληρωτής διευθυντής του Ουκρανικού Ινστιτούτου Αγροτικής Οικονομίας, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης την Τετάρτη (13 Απριλίου). Ωστόσο, αυτό αλλάζει γρήγορα υπό το φως του πολέμου.
«Σε μια ειρηνική εποχή, αυτή ήταν ίσως μια καλή λύση – ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των ιδιωτών αγροτών, αυτών των ιδιωτών, των μικρών αγροτών», είπε, προσθέτοντας ότι ο ρόλος τους «τώρα αυξάνεται».
Και η συμβολή αυτή είναι σημαντική, σύμφωνα με τον Attila Szocs από τη ρουμανική ένωση μικροκαλλιεργητών Ecoruralis, η οποία εκπροσωπεί 17.000 μικροκαλλιεργητές.
Ενώ τα αγροτικά νοικοκυριά χρησιμοποιούν μόνο το 12% της ουκρανικής γεωργικής γης σε εκμεταλλεύσεις που κυμαίνονται σε μέγεθος από λιγότερο από ένα εκτάριο έως πάνω από 100, η ένωση εκτιμά ότι συνεισφέρουν έως και το 52,7% της ακαθάριστης εγχώριας γεωργικής παραγωγής.
Σύμφωνα με την ένωση, οι Ουκρανοί μικροκαλλιεργητές αποτελούν σήμερα το 98% της συνολικής συγκομιδής πατάτας της χώρας, το 86% των λαχανικών, το 85% των φρούτων και το 81% του γάλακτος.
«Κανείς δεν συζητά πραγματικά για το ποιος έμεινε να καλλιεργεί. Αλλά ποιοι είναι αυτοί που καλλιεργούν αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία και τι καλλιεργούν, ποιος διαχειρίζεται την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας; Είναι οι μικροί αγρότες που παράγουν πολλά από αυτά τα τρόφιμα που μένουν στη χώρα και στην πραγματικότητα τρέφουν τη χώρα», είπε.
Εν τω μεταξύ, η εισροή εκατομμυρίων προσφύγων από την πόλη προς την ασφαλέστερη γύρω ύπαιθρο έχει προσθέσει επιπλέον πίεση στα τοπικά συστήματα τροφίμων.
Επιπλέον πίεση, χωρίς επιπλέον υποστήριξη
Ωστόσο, παρά τον κεντρικό τους ρόλο στη σίτιση του πληθυσμού της Ουκρανίας, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις κάτω των 100 εκταρίων δεν αναγνωρίζονται από την ουκρανική κυβέρνηση.
Αυτό σημαίνει ότι ιστορικά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση, όπως εξήγησε στη EURACTIV ο Victor Yarovyi, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Οικονομικών Προβλέψεων της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας.
«Η στήριξη είναι προσανατολισμένη στις εταιρικές εκμεταλλεύσεις και τα πραγματικά αγροτικά νοικοκυριά και οι μικρές εκμεταλλεύσεις δεν παίρνουν τίποτα. Αυτό είναι το κύριο πρόβλημα», δήλωσε.
Αυτό δεν έχει αλλάξει υπό το φως του πολέμου, σύμφωνα με τον Szocs της Ecoruralis.
«Έτσι, αυτό αποτελεί επιπλέον πίεση για τους μικρούς αγρότες, οι οποίοι βρίσκονται χωρίς κανενός είδους δημόσια βοήθεια σε μια χρόνια κατάσταση, με περιορισμένα μέσα παραγωγής και πολύ περιορισμένη γη», κατέληξε. Προειδοποίησε, μάλιστα, ότι ο αγροτικός πληθυσμός της Ουκρανίας βρίσκεται στα όρια της φτώχειας, με το 44% να έχει εισόδημα κάτω από το ελάχιστο όριο διαβίωσης και το 7% να βιώνει υποσιτισμό.
Εν τω μεταξύ, η Ecoruralis εκτιμά ότι οι μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις, οι οποίες ελέγχουν λίγο πάνω από τα δύο τρίτα της ουκρανικής γεωργικής γης, έλαβαν το 60% του συνόλου των γεωργικών κρατικών επιδοτήσεων το 2012.
Αυτό είναι ένα μοτίβο που κινδυνεύει να επαναληφθεί με τη διεθνή βοήθεια, δήλωσε ο Yarovyi, εξηγώντας ότι πολλά προγράμματα, όπως αυτό της Παγκόσμιας Τράπεζας, ορίζουν τους μικροκαλλιεργητές με τα ίδια κριτήρια με την ουκρανική κυβέρνηση.
«Μπορεί να φαίνεται ότι η στήριξη είναι προσανατολισμένη για μέσες και μικρές επιχειρήσεις και αγροκτήματα, αλλά στην πράξη δεν πηγαίνει για την αγροτική ανάπτυξη, αλλά για τη στήριξη ορισμένων παραγωγών εξαγωγικών καλλιεργειών», εξήγησε. Επισήμανε, επίσης, ότι ενώ δεν είναι απαραίτητα κακό να στηρίζονται ορισμένα αγροτικά προϊόντα για εξαγωγή, «δεν βοηθά στην αγροτική απασχόληση, δεν βοηθά σε πολλά άλλα πράγματα».
Εν τω μεταξύ, ο Pugachov τόνισε επίσης ότι η διασφάλιση της στήριξης αυτών των μικροκαλλιεργητών είναι υψίστης σημασίας, τόσο για την επισιτιστική ασφάλεια όσο και για την αναζωογόνηση των αγροτικών περιοχών.
«Πρέπει να ενθαρρύνουμε περισσότερα αγροτικά και αγροδιατροφικά προγράμματα. Για το σκοπό αυτό, πρέπει επίσης να εμπλέξουμε τους μικρούς και ακόμη και τους πολύ μικρούς αγρότες», είπε. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι αυτό θα «δημιουργήσει ευκαιρίες απασχόλησης για τον αγροτικό πληθυσμό, ενώ παράλληλα θα συμβάλει στην καλύτερη πρόσβαση σε φυσικό και οικονομικό επίπεδο σε γεωργικά προϊόντα και γεωργικές τεχνολογίες».
«Αυτά τα προγράμματα είχαν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια ειρηνικών περιόδων, αλλά δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Και τώρα η σημασία τους είναι πολύ δύσκολο να υπερεκτιμηθεί», τόνισε.
Μικρές και ασφαλείς γεωργικές εγκαταστάσεις
Εν τω μεταξύ, οι μικρότερες γεωργικές εγκαταστάσεις έχουν και άλλα πρακτικά οφέλη.
Για παράδειγμα, ο Pavlo Koval από την Ουκρανική Αγροτική Συνομοσπονδία επεσήμανε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης την Τετάρτη ότι, ενώ είναι «απολύτως αδύνατο» να μετακινηθούν ορισμένες από τις μεγαλύτερες μονάδες μεταποίησης λόγω του μεγέθους τους, οι μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις και εγκαταστάσεις μεταποίησης, από την άλλη πλευρά, μπορούν συχνά να μετακινηθούν «αρκετά αποτελεσματικά και γρήγορα».
Ήδη, όπως είπε, σχεδόν 60 εταιρείες έχουν ήδη αποκαταστήσει τη λειτουργία της επεξεργασίας τους με αυτόν τον τρόπο.
Ο Szocs πρόσθεσε επίσης ότι η ευαλωτότητα των μεγάλων αγροτών έγκειται στο γεγονός ότι γίνονται «υλικοτεχνικοί στόχοι» της επιθετικότητας της Ρωσίας, επισημαίνοντας ότι μία από τις πρώτες κινήσεις της ήταν να στοχεύσει τις προμήθειες τροφίμων της Ουκρανίας και ότι, συγκριτικά, είναι «πολύ πιο δύσκολο» να στοχεύσει πολλές διάσπαρτες μικρότερες εκμεταλλεύσεις από ό,τι μία μεγάλη.
Αυτό επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski, ο οποίος πρόσθεσε ότι αυτό δεν αποτελεί ανησυχία μόνο όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων, αλλά και όσον αφορά τη ρύπανση του περιβάλλοντος στις γύρω περιοχές.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
