Σε πλήρη ρήξη με τη Ρωσία, που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου, οδηγείται η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς δεν διαφαίνεται ότι μπορεί να βρεθεί κάποια συμβιβαστική λύση για να ξεπερασθεί το πρόβλημα που δημιούργησε η Μόσχα με την απαίτησή της να πληρώνονται οι εξαγωγές αερίου σε ρούβλια.
Η Κομισιόν προειδοποίησε τα κράτη μέλη, σύμφωνα με το Bloomberg, να μην πληρώσουν σε ρούβλια, όπως ορίζει πλέον το προεδρικό διάταγμα που έχει υπογράψει ο Πούτιν, τονίζοντας ότι οι εταιρείες που θα συμμορφώνονταν με αυτή την απαίτηση των Ρώσων θα παραβίαζαν τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την ανάλυση του διατάγματος του Πούτιν στα κράτη μέλη. Η αξιολόγηση της Επιτροπής αυξάνει το διακύβευμα για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς ο Πούτιν έχει απειλήσει ότι θα διακόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου σε αγοραστές που δεν συμμορφώνονται με το διάταγμά του.
Το διάταγμα που υπέγραψε ο Πούτιν στις 31 Μαρτίου προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου οφείλουν να ανοίξουν δύο λογαριασμούς, έναν σε ξένο νόμισμα και έναν σε ρούβλια στην Gazprombank, τράπεζα θυγατρική της Gazprom.
Η τράπεζα θα είναι υπεύθυνη για τη μετατροπή του ξένου νομίσματος σε ρούβλια και τη μεταφορά της πληρωμής σε ρούβλια στη Gazprom. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις -και οι εταιρείες που έχουν συμβόλαια με την Gazprom- εξακολουθούν να προσπαθούν να ερμηνεύσουν το διάταγμα και να κατανοήσουν τι σημαίνει η εφαρμογή του στην πράξη. Η Γερμανία ήταν μεταξύ των κρατών που δήλωσαν ότι η ΕΕ θα υιοθετήσει ενιαία στάση.
Σύμφωνα με την προκαταρκτική νομική ανάλυση της Επιτροπής, το διάταγμα του Πούτιν αλλάζει ουσιωδώς τη διαδικασία πληρωμής και δημιουργεί μια νέα νομική κατάσταση. Με τη νέα διαδικασία, θα παραδοθεί ο απόλυτος έλεγχος στο ρωσικό κράτος μέσω της κεντρικής του τράπεζας, όσον αφορά το πότε ολοκληρώνεται η συναλλαγή και σε ποιο σημείο ο αγοραστής θεωρείται ότι έχει εξοφλήσει την υποχρέωσή του.
Η εφαρμογή του διατάγματος θα έδινε επίσης στη Ρωσία τον έλεγχο της συναλλαγματικής ισοτιμίας που θα εφαρμόζεται για την πληρωμή, αφήνοντας περιθώρια στη Μόσχα χειραγωγήσει την ισοτιμία μετατροπής προς όφελός της. Η Κομισιόν προειδοποίησε ότι αυτή η νέα μέθοδος θα μπορούσε να εισαγάγει νέο κόστος για τον αγοραστή, δεδομένου ότι η συναλλαγή θα ελέγχεται πλήρως από τη Ρωσία.
Το κρίσιμο είναι ότι ο μηχανισμός θα παραβίαζε τα περιοριστικά μέτρα που υιοθέτησε η ΕΕ ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τα οποία έχουν επιβληθεί στη ρωσική κυβέρνηση, την κεντρική της τράπεζα και τους πληρεξουσίους τους. Η διαδικασία μπορεί επίσης να έχει αντίκτυπο σε άλλες απαγορεύσεις διαφόρων μέσων χρηματαγοράς που θα μπορούσε να εκδώσει η Gazprombank.
Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν δηλώσει ότι δεν θα πληρώνουν για το φυσικό αέριο σε ρούβλια. Η Γερμανία επανέλαβε χθες ότι αντιτίθεται στις απαιτήσεις της Ρωσίας. Η Επιτροπή έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι συμβάσεις πρέπει να τηρούνται και ότι σχεδόν όλες προβλέπουν ρητά την πληρωμή σε ευρώ ή δολάρια. Επίσης, η Κομισιόν έχει τονίσει ότι θα απαντήσει σε κάθε προσπάθεια της Ρωσίας να παρακάμψει τις κυρώσεις.
Με βάση αυτή την ανάλυση της Κομισιόν, το πρόβλημα περνά στις ευρωπαϊκές εταιρείες εμπορίας φυσικού αερίου, όπως η ελληνική ΔΕΠΑ, καθώς αυτές συναλλάσσονται με την Gazprom και θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση, αφού είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν όλα τα περιοριστικά μέτρα που έχουν αποφασιστεί από την ΕΕ. Με άλλα λόγια, εάν αποφασίσουν να πληρώσουν σε ρούβλια, όπως απαιτεί η Ρωσία, θα κινδυνεύσουν να βρεθούν αντιμέτωπες οι ίδιες με κυρώσεις για... παραβίαση των κυρώσεων.
Σημειώνεται ότι το αμέσως επόμενο διάστημα οι εταιρείες εμπορίας φυσικού αερίου θα είναι υποχρεωμένες να προχωρήσουν σε πληρωμές προς την Gazprom για την εξόφληση προηγούμενων υποχρεώσεών τους και, εάν αρνηθούν να ακολουθήσουν τη διαδικασία που προβλέπεται στο ρωσικό προεδρικό διάταγμα, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο να κλείσει η Gazprom τη στρόφιγγα του αερίου.