Νέα στήριξη από την ΕΚΤ θα χρειαστεί η ευρωζώνη

Σε συνθήκες διεθνούς οικονομικής αβεβαιότητας, λόγω του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ - Κίνας, αλλά και επιβράδυνσης της οικονομίας της ευρωζώνης, είναι πιθανό να απαιτηθεί σύντομα μια επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία όμως δεν θα είναι εύκολο να αποφασιστεί, δεδομένων των αντιθέσεων μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας σε αυτό το καίριο θέμα της νομισματικής πολιτικής.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τρ. Πειραιώς, Ηλίας Λεκκός, σημειώνει ότι έντονος προβληματισμός προκύπτει από τις συνθήκες που επικρατούν στον τομέα της μεταποίησης στην Ευρωζώνη και ιδιαιτέρως στη Γερμανία. Ο πρόδρομος μεταποιητικός δείκτης ΡΜΙ διαμορφώνεται αισθητά χαμηλότερα του ορίου του 50,0 καταδεικνύοντας συρρίκνωση και αντανακλώντας την ανησυχία που προκύπτει από τις έντονες εμπορικές διενέξεις, καθώς το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και ιδίως στη Γερμανία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από τις εξαγωγές. Οι νέες μεταποιητικές παραγγελίες στη Γερμανία έχουν υποχωρήσει σε μεγαλύτερο βαθμό στα καταναλωτικά παρά στα κεφαλαιουχικά προϊόντα σηματοδοτώντας το κίνδυνο η συρρίκνωση να διαχυθεί από τις εξαγωγές και την μεταποίηση στην κατανάλωση.

Η αβεβαιότητα αναφορικά με τις εμπορικές διενέξεις εκτιμούμε, αναφέρει ο κ. Λεκκός, ότι θα έχει μόνιμο χαρακτήρα και θα συνεχίσει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία της Ευρωζώνης. Στην πιθανή υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, οι εξαγωγές της Ευρωζώνης είναι πιθανό να πληγούν σε μεγαλύτερο βαθμό, διότι η Κίνα θα υποκαταστήσει μέρος των εισαγωγών της από την Ευρωζώνη από αντίστοιχες εισαγωγές από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της εφαρμογής της υπογραφείσας συμφωνίας.

Για το 2019, η οικονομία της Ευρωζώνης εκτιμούμε ότι θα κινηθεί με ρυθμό ανάπτυξης 1,1% (από 1,9% το 2018), ενώ για το 2020 αναμένουμε περαιτέρω επιβράδυνση στο 0,9%. Βεβαίως, πιθανό θετικό παράγοντα μπορεί να αποτελέσει η πιθανή υιοθέτηση επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής πρωτίστως στη Γερμανία και δευτερευόντως σε άλλες μεγάλες χώρες της Ευρωζώνης.  

Η αντιμετώπιση του πολύ χαμηλού πληθωρισμού και των σοβαρών επιπτώσεων των έντονων εμπορικών διενέξεων είναι πιθανό να καταστήσει αναγκαία την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής μέσω της αύξησης του μεγέθους του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, επισημαίνει ο κ. Λεκκός. Όμως, η διαφωνία της Γερμανίας και της Γαλλίας στην απόφαση για την επανέναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης καθιστούν δύσκολη τη λήψη νέας απόφασης στο προσεχές χρονικό διάστημα για αύξηση του μεγέθους του προγράμματος.

Σχετικά με τις εμπορικές διενέξεις, τονίζει ότι η αβεβαιότητα που έχουν προκαλέσει θα έχει μόνιμο χαρακτήρα και θα συνεχίσει να επηρεάζει αρνητικά έστω και σε μικρότερο βαθμό ακόμη και στην περίπτωση που υπογραφεί κάποια συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα. Σημαντική επιδείνωση σημειώθηκε το Σεπτέμβριο στους κύριους πρόδρομους επιχειρηματικούς δείκτες στις ΗΠΑ. Ειδικότερα, στον τομέα της μεταποίησης ο δείκτης ISM κατέδειξε έντονη συρρίκνωση αντανακλώντας την ανησυχία που προκύπτει από τις έντονες εμπορικές διενέξεις, καθώς ο επιμέρους δείκτης των νέων παραγγελιών από το εξωτερικό υποχώρησε σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο.

Επιβράδυνση στην Αμερική

Σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις για την αμερικανική οικονομία, ο κ. Λεκκός σημειώνει ότι:

• Για το 2019, η αμερικανική οικονομία εκτιμούμε ότι θα κινηθεί με ρυθμό ανάπτυξης 2,2% (από 2,9% το 2018), ενώ για το 2020 αναμένουμε περαιτέρω επιβράδυνση στο 1,9%. Συνυπολογίζοντας αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης, το ποσοστό ανεργίας θα συνεχίσει να διαμορφώνεται ελαφρώς χαμηλότερα του 4,0%, το ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό θα συνεχίσει να ανακάμπτει με βραδύ ρυθμό και ο ρυθμός αύξησης των μισθών να διαμορφώνεται ελαφρώς χαμηλότερα του 3,0%.
• Εντός του 2020, εκτιμούμε ότι είναι πιθανό η Fed να προχωρήσει σε άλλη μία μείωση του βασικού της επιτοκίου (στο 1,25%-1,50%) στοχεύοντας στον περιορισμό της επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης από τις επιπτώσεις των εμπορικών διενέξεων. Οι θετικές συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας και η δυναμική του δομικού πληθωρισμού δεν στοιχειοθετούν την περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου της Fed (δηλαδή χαμηλότερα του 1,25%-1,50%), αλλά την υιοθέτηση στάσης αναμονής.
• Όμως, το πολύ υψηλό επίπεδο που διαμορφώνεται το εταιρικό χρέος και ο χαμηλός ρυθμός ενίσχυσης της παραγωγικότητας (σε συνδυασμό με την πιθανή καθυστέρηση για την υπογραφή εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας) θα μπορούσαν να αποτελέσουν λόγους για περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της Fed.