Η Αγγελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν συναντώνται σήμερα για να μιλήσουν για άμυνα και τις διατλαντικές σχέσεις, έπειτα από τις τελευταίες τριβές ανάμεσα στο Βερολίνο και το Παρίσι, την επομένη της ομιλίας του Τζο Μπάιντεν για την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του, ένας από τους άξονες της οποίας είναι η επαναπροσέγγιση των ΗΠΑ προς τους παραδοσιακούς τους συμμάχους.
«Ο πρόεδρος και η καγκελάριος θα ανταλλάξουν απόψεις , παρουσία των υπουργών τους των Εξωτερικών και της Αμυνας, για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας» και για τα μεγάλα θέματα των ημερών, σύμφωνα με την γαλλική προεδρία. «Θα συζητήσουν ειδικότερα ζητήματα ευρωπαϊκής άμυνας...καθώς και διατλαντικές και διεθνείς υποθέσεις», σύμφωνα με την πηγή της γαλλικής προεδρίας. Θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου.
Η συνάντηση πραγματοποιείται την επομένη της μεγάλης ομιλίας του Τζο Μπάιντεν για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, που θα διαμορφωθεί στον αντίποδα του προκατόχου του, με την επανόρθωση των σχέσεων με τους παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ. Ο αμερικανός πρόεδρος έκανε ειδική αναφορά στην Γαλλία και την Γερμανία.
Αν και το Παρίσι και το Βερολίνο χαιρετίζουν αυτήν την νέα εκκίνηση έπειτα από τέσσερα χρόνια παγώματος των διατλαντικών σχέσεων, οι απόψεις για την φύση της σχέσης ΗΠΑ-Ευρώπης δεν συμπίπτουν ακριβώς. Το χάσμα φάνηκε με την ένταση που δημιουργήθηκε στο τέλος του Νοεμβρίου σχετικά με τον βαθμό αυτονόμησης της ευρωπαϊκής άμυνας απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες ανάμεσα στον πρόεδρο της Γαλλίας και την γερμανίδα υπουργό Αμυνας, πρόσωπο του περιβάλλοντος της καγκελαρίου.
Ο Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε τότε την βαθιά του διαφωνία με το άρθρο της Ανεγκρέτ Κραμπ-Κάρενμπάουερ η οποία θεωρεί ότι «πρέπει να τελειώνουμε με την ψευδαίσθηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας» και ότι «οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τον κεφαλαιώδη ρόλο που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως εγγυήτρια δύναμη της ασφάλειάς τους».
Πριν από το επεισόδιο αυτό, η παταγώδης δήλωση του προέδρου της Γαλλίας το 2019 για τον «εγκεφαλικό θάνατο» του ΝΑΤΟ μόλις πριν από το προηγούμενο γαλλογερμανικό συμβούλιο Αμυνας τον Οκτώβριο 2019, είχε προκαλέσει την δυσαρέσκεια του Βερολίνου. «Θα συζητήσουν κυρίως θέματα ευρωπαϊκής άμυνας, εν όψει του ευρωπαϊκού συμβουλίου του Φεβρουαρίου» καθώς η γερμανική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μόλις ολοκληρώθηκε και η Γαλλία θα αναλάβει την προεδρία κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, καθώς και διατλαντικά και διεθνή θέματα, ανέφερε γαλλική πηγή.
Η προηγούμενη συνάντηση αυτού του σχήματος είχε πραγματοποιηθεί στην Τουλούζη τον Οκτώβριο 2019, λίγο πριν από την δήλωση Μακρόν περί εγκεφαλικού θανάτου του ΝΑΤΟ, που είχε προκαλέσει έντονη συζήτηση για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία που επιδιώκει η Γαλλία και για την οποία η Γερμανία έχει εκφράσει σοβαρές επιφυλάξεις, θεωρώντας ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια αποτελεί αρμοδιότητα του ΝΑΤΟ.
Είναι επίσης η πρώτη γαλλογερμανική συνάντηση από την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν, που συνοδεύεται από την προοπτική της εξομάλυνσης των διατλαντικών σχέσεων. Οι δύο ηγέτες θα αναρωτηθούν άρα «πώς και σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούν τα θέματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, με την προοπτική και της αναβίωσης των διατλαντικών σχέσεων», σύμφωνα με την γερμανίδα ερευνήτρια Claudia Major, διευθύντρια του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (SWP), στο Europresse.
Μακρόν και Μέρκελ θα συζητήσουν συγκεκριμένους φακέλους συνεργασίας στον τομέα των εξοπλισμών, το SCAF (Μελλοντικό Εναέριο Σύστημα Μάχης ) και το άρμα μάχης MGCS, φάκελοι για τους οποίους δεν υπάρχουν πολλές ελπίδες ότι θα βρεθεί τρόπος για να προχωρήσουν, σύμφωνα με την γερμανίδα ερευνήτρια. Την ίδια άποψη έχει και η εφημερίδα Handelsblatt γράφοντας ότι « το σημαντικότερο ευρωπαϊκό εξοπλιστικό πρόγραμμα βρίσκεται σε κρίση».
Το πρόγραμμα Scaf ανακοινώθηκε το 2017 και περιλαμβάνει πολλές φάσεις. Οι εταίροι διαπραγματεύονται αυτήν την στιγμή την κατασκευή ενός συστήματος απεικόνισης πτήσης μέχρι το 2026, οι δαπάνες για τον οποίο υπολογίζονται στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Ομως η πρόοδος του προγράμματος είναι δύσκολη και η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες και τους βιομηχανικούς τους τομείς πολύπλοκη.
«Το Scaf είναι μία μικρογραφία των προβλημάτων του γαλλογερμανικού διδύμου», σύμφωνα με την γερμανίδα ερευνήτρια. και αναφέρει ως παράδειγμα ότι η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών της Γαλλίας δεν έχει αντίστοιχό της θεσμό στην Γερμανία και ότι η ισχύς του γερμανικού κοινοβουλίου που εγκρίνει τις δαπάνες του προϋπολογισμού είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Ή την δυσαναλογία ανάμεσα στην ισχυρή γαλλική αμυντική βιομηχανία και την αντίστοιχη γερμανική.
Το πρόγραμμα Scaf κινδυνεύει επίσης να πέσει θύμα της πολιτικής μετάβασης στην Γερμανία, με την αποχώρηση της Αγγελα Μέρκελ μετά τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Εν όψει των εξελίξεων αυτών, ο Εμανουέλ Μακρόν θα συναντηθεί σήμερα και με τον Μάρκους Σέντερ, έναν από τους πιθανούς διαδόχους της Μέρκελ.