Υπό αμφισβήτηση τίθεται το... αξίωμα για τα τραπεζικά μπόνους, σύμφωνα με το οποίο όσο πιο καλά ανταμείβονται τα στελέχη, τόσο πιο αποδοτικές γίνονται οι τράπεζες. Η κορυφαία τράπεζα της Σουηδίας είναι πρωταθλήτρια σε απόδοση κεφαλαίων και έχει τα λιγότερα «κόκκινα» δάνεια, παρότι είναι φειδωλή στη διανομή μπόνους στα στελέχη της.
Ο Ντένις Κάμπελ, καθηγητής του Business School του Χάρβαρντ μελετάει πώς οι εταιρείες σχεδιάζουν τις πολιτικές αμοιβών των στελεχών τους. Η έρευνα του τον οδήγησε στη μεγαλύτερη τράπεζα της Σουηδίας, την Svenska Handelsbanken AB που εφαρμόζει ένα μοντέλο, το οποίο αμφισβητεί την άποψη πως τα μεγάλα μπόνους οδηγούν και σε καλά αποτελέσματα.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Χάρβαρντ, η σουηδική τράπεζα που θεωρείται από τις πιο αποδοτικές στη χώρα και με τα λιγότερα «κόκκινα» δάνεια, έχει καταφέρει να παρέχει κίνητρα στα στελέχη της για να έχουν την καλύτερη απόδοση, χωρίς να μοιράζει παχυλά μπόνους, εκτός μια πολύ μικρή ομάδα στελεχών στον τομέα της επενδυτικής τραπεζικής.
Η επίπεδη διοικητική ιεραρχία και η βαρύτητα που δίνει η τράπεζα στους διευθυντές των τοπικών καταστημάτων αποτελεί ενδιαφέρον σημείο της λειτουργίας της Handelsbanken. «Η Handelsbanken ξεχώρισε πραγματικά ως ένα ενδιαφέρον παράδειγμα, επειδή έχει ασυνήθιστα καλή απόδοση των στελεχών, η οποία δεν συμβαδίζει με τόσο μεγάλο βαθμό αποκέντρωσης», τονίζει στο Bloomberg ο καθηγητής Κάμπελ.
Η συζήτηση για τα μπόνους
Τα μπόνους των τραπεζικών στελεχών έχουν γίνει ακόμα πιο ακανθώδες ζήτημα μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κατάρρευση του 2008. Κυβερνήσεις και ρυθμιστικές Αρχές έχουν ασκήσει πιέσεις στον κλάδο να δείξει εγκράτεια στα μπόνους και να χρησιμοποιήσει αυτά τα ποσά για να χρηματοδοτήσει δάνεια σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία του κορονοϊού. Πολλές τράπεζες αντέτειναν πως τέτοιοι περιορισμοί κάνουν πιο δύσκολη την προσπάθεια να προσελκύσουν ταλαντούχα άτομα. Πλέον, όμως, είναι ακόμα πιο δύσκολο να αποδείξουν πώς συνδέονται τα μπόνους με την απόδοση.
Ο Κάμπελ αναφέρει πως η Handelsbanken ξεχωρίζει λόγω της ικανότητάς της να κρατάει τα προβληματικά δάνεια σε χαμηλό ποσοστό. Επισημαίνει πως η σουηδική τράπεζα, εν αντιθέσει με τους ανταγωνιστές της, δεν έχει αυτοματοποιήσει πολλές από τις υπηρεσίες που απαιτούν αμφίδρομη επικοινωνία με τους πελάτες, με αποτέλεσμα το προσωπικό να γνωρίζει τους πελάτες καλύτερα.
Παρά το εύρος του δικτύου καταστημάτων και παρά το γεγονός ότι η διοίκηση είναι σε μεγάλο βαθμό αποκεντρωμένη, η σουηδική τράπεζα έχει διατηρήσει ισχυρή παρουσία στην αγορά. «Κανονικά θα πιστεύαμε πως με αυτό το επίπεδο αποκέντρωσης που έχουν, τα πράγματα θα οδηγούνταν σε μεγαλύτερες πιστωτικές απώλεις, και πως αυτό το μοντέλο διοίκησης θα έπληττε την αποδοτικότητα σε σχέση με τα έξοδα», αναφέρει ο καθηγητής του Χάρβαρντ.
«Ωστόσο υπάρχει αυτή η τράπεζα που λειτουργεί με αυτό τον τρόπο από τη δεκαετία του 1970 και έχει υψηλότερες αποδόσεις κεφαλαίων σε σχέση με τους ανταγωνιστές της κάθε χρόνο, ενώ έχει το μικρότερο ποσοστό "κόκκινων δανείων" σε κάθε χρονική περίοδο, ακόμα και όταν συμβαίνουν μεγάλες οικονομικές κρίσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Καμπελ.
Περίπου το 1% των υπαλλήλων της Handelsbanken, κυρίως όσοι βρίσκονται στην επενδυτική τραπεζική λαμβάνουν κάποιας μορφής μπόνους σύμφωνα με τον Γιόργκεν Ολάντερ, αρμόδιο στέλεχος για την πολιτική αμοιβών της τράπεζας. Προσφέρεται όμως με «μεγάλη προσοχή» και όχι σε εργαζομένους που μπορεί να έχουν «υλικό αντίκτυπο» στο προφίλ κινδύνου της τράπεζας. Στο πρώτο τρίμηνο η Handelsbanken έκλεισε με τα λιγότερα «κόκκινα δάνεια» σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη Σκανδιναβική τράπεζα.
Μοίρασμα κερδών
Στην έρευνα του ο Κάμπελ αναφέρει πως, παρά το γεγονός ότι οι διευθυντές των τοπικών καταστημάτων δεν έχουν «στοιχηματίσει» δικά τους χρήματα σε μετοχές της τράπεζας, δείχνουν πως ενδιαφέρονται πολύ για τη σχέση κόστους - εσόδων.
Η Handelsbanken προσφέρει ένα πρόγραμμα διανομής κερδών στα στελέχη, μέσα από το ίδρυμα Oktogonen, το οποίο κατέχει το 10% της τράπεζας. Όμως, οι εργαζόμενοι πρέπει να περιμένουν μέχρι να φτάσουν 60 ετών για να έχουν δικαίωμα σε αυτή τη διανομή. Αυτό μειώνει το ρίσκο πως θα κυνηγήσουν βραχυπρόθεσμα κέρδη χωρίς να σκεφτούν τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, σύμφωνα με τον καθηγητή του Χάρβαρντ.
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τον κ. Κάμπελ, το συμπέρασμα είναι ότι η Handelsbanken έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια πολύ ισχυρή κουλτούρα οργάνωσης, που αν εφαρμοστεί σωστά δημιουργεί έναν πιο σίγουρο δρόμο για να δημιουργήσει μεγαλύτερα μακροπρόθεσμα κέρδη σε σχέση με ένα πρόγραμμα μπόνους. «Οι άνθρωποι έχουν κίνητρο ενστικτωδώς», σημείωσε, και πρόσθεσε ότι «αυτό είναι πολύ διαφορετικό από την υπόθεση πως πολλοί ηγέτες φτιάχνονται» μέσα από οικονομικά κίνητρα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
