Με την τιμή του χρυσού να κινείται από ρεκόρ σε ρεκόρ και τους αναλυτές να προβλέπουν ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 4.000 δολάρια η ουγγιά το 2026, το πλέον πολύτιμο μέταλλο του πλανήτη έχει επανέλθει δυναμικά στο επίκεντρο της προσοχής.
Η δυναμική επιστροφή τροφοδοτείται από την παραδοσιακή λειτουργία του χρυσού ως εργαλείο αντιστάθμισης του πληθωρισμό ενώ επιπλέον ώθηση δίνουν η πολιτική και γεωπολιτική αστάθεια, και η απώλεια εμπιστοσύνης ορισμένων επενδυτών στα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά εργαλεία.
Ακόμα και οι πανίσχυρες ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τεράστιες οικονομικές, πέραν των πολιτικών, προκλήσεις οι οποίες δημιουργούν αβεβαιότητα και νευρικότητα στους επενδυτές.
Επιπλέον, η υποχώρηση του δολαρίου κάνει τον χρυσό φτηνότερο για διεθνείς επενδυτές, ενώ οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να αυξάνουν σημαντικά τα αποθέματά τους ως ασφαλές καταφύγιο.
Τις τελευταίες εβδομάδες ο χρυσός σημειώνει νέα ιστορικά ρεκόρ, ξεπερνώντας τα 3.600–3.700 δολάρια ανά ουγγιά με αρκετούς αναλυτές να προβλέπουν ότι μπορεί να φτάσει ως και τα 3.800 ευρώ μέχρι το τέλος του 2025, ή ακόμη και τα 4.000 δολάρια μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ο χρυσός παραμένει διαχρονικά το κατεξοχήν «ασφαλές καταφύγιο» για τις εθνικές οικονομίες, με τις κεντρικές τράπεζες να τον διατηρούν ως εγγύηση σταθερότητας και εργαλείο άμυνας απέναντι στις κρίσεις.
Τα στοιχεία του World Gold Council, του ΔΝΤ και ανεξάρτητων οικονομικών αναλύσεων αποκαλύπτουν ποιες χώρες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με τα μεγαλύτερα επίσημα αποθέματα χρυσού παγκοσμίως.
Ηνωμένες Πολιτείες
Με 8.133,5 τόνους, οι ΗΠΑ κατέχουν μακράν τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού στον κόσμο. Η ποσότητα αυτή αντιπροσωπεύει περίπου το 70% των συναλλαγματικών τους αποθεμάτων και βρίσκεται αποθηκευμένη κυρίως στο Fort Knox, καθώς και στη Federal Reserve Bank της Νέας Υόρκης.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί νέες αγορές εδώ και δεκαετίες, η δεξαμενή αυτή παραμένει στρατηγικό «μαξιλάρι» για την αμερικανική οικονομία και ενισχύει τη θέση του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Γερμανία
Η Γερμανία διατηρεί 3.352 τόνους χρυσού, ποσότητα που ισοδυναμεί με το 67% των αποθεμάτων της. Η Bundesbank επαναπάτρισε σημαντικά τμήματα των αποθεμάτων από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, επιδιώκοντας διαφάνεια και έλεγχο σε περιόδους κρίσης.
Η επιλογή αυτή έχει βαθιές ιστορικές ρίζες, καθώς ο χρυσός για τους Γερμανούς συνδέεται με την προστασία απέναντι στον πληθωρισμό και την οικονομική αστάθεια.
Ιταλία
Με 2.451,8 τόνους, η Ιταλία βρίσκεται στην τρίτη θέση. Η Banca d’Italia θεωρεί τον χρυσό «θεμέλιο εμπιστοσύνης» για την οικονομία, ενώ η χώρα δεν έχει προχωρήσει σε πωλήσεις παρά το υψηλό δημόσιο χρέος.
Η στρατηγική της Ρώμης δείχνει τη σημασία που αποδίδεται στη διατήρηση σταθερών αποθεμάτων ως εγγύηση απέναντι στις διεθνείς αγορές.
Γαλλία
Η Γαλλία κατέχει 2.437 τόνους χρυσού, που αντιπροσωπεύουν το 66% των αποθεμάτων της. Η Banque de France έχει υιοθετήσει σταθερή πολιτική διατήρησης, θεωρώντας τον χρυσό «τελικό καταφύγιο» απέναντι στις κρίσεις.
Η στάση αυτή υπογραμμίζει την αξία του πολύτιμου μετάλλου για την ανεξαρτησία της νομισματικής πολιτικής.
Ρωσία
Η Ρωσία μετρά 2.332,7 τόνους, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 25% των αποθεμάτων της. Από το 2014 και μετά, η Μόσχα αύξησε τις αγορές χρυσού για να μειώσει την εξάρτηση από το δολάριο.
Η συσσώρευση εντάθηκε μετά τις κυρώσεις του 2022, με τον χρυσό να λειτουργεί ως όπλο οικονομικής άμυνας.
Κίνα
Η Κίνα κατέχει 2.280–2.300 τόνους χρυσού, ενώ παράλληλα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως. Η Λαϊκή Τράπεζα ενισχύει συστηματικά τα αποθέματα με στόχο τη διαφοροποίηση και την ενίσχυση του γουάν ως διεθνούς νομίσματος.
Η πολιτική αυτή συνδέεται με τον εμπορικό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ και τη γεωοικονομική της στρατηγική.
Ελβετία
Με 1.040 τόνους, η Ελβετία βρίσκεται στην έβδομη θέση. Η χώρα έχει μακρά παράδοση στη φύλαξη και εμπορία χρυσού, ενώ φιλοξενεί μερικά από τα μεγαλύτερα διυλιστήρια του κόσμου.
Ο χρυσός αποτελεί για την Ελβετία όχι μόνο κρατικό απόθεμα αλλά και κομβικό στοιχείο της οικονομικής της δραστηριότητας.
Ινδία
Η Ινδία διαθέτει περίπου 877 τόνους χρυσού, ενώ οι πολίτες της είναι από τους μεγαλύτερους ιδιώτες κατόχους στον κόσμο. Για τη Reserve Bank of India, η αύξηση των αποθεμάτων προσφέρει σταθερότητα και διαφοροποίηση, σε μια χώρα όπου ο χρυσός έχει τεράστια κοινωνική και πολιτισμική σημασία.
Ιαπωνία
Με 846 τόνους, η Ιαπωνία κατατάσσεται ένατη. Παρότι ο χρυσός δεν αντιστοιχεί σε τόσο υψηλό ποσοστό αποθεμάτων όσο στην Ευρώπη, η Bank of Japan τον θεωρεί εργαλείο εμπιστοσύνης σε περιόδους αναταραχής, ειδικά σε περιβάλλον αδύναμου γεν και υψηλού χρέους.
Τουρκία
Η Τουρκία διαθέτει 615–625 τόνους, έχοντας υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια μια από τις πιο επιθετικές στρατηγικές αγορών χρυσού.
Η Κεντρική Τράπεζα ενισχύει τα αποθέματα ως άμυνα απέναντι στον πληθωρισμό και την κρίση της λίρας, ενώ για τους πολίτες ο χρυσός παραμένει παραδοσιακό μέσο αποταμίευσης.
Ελλάδα
Η Ελλάδα διατηρεί αποθέματα χρυσού που ανέρχονται περίπου σε 114 τόνους, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του World Gold Council και σχετικές αναλύσεις του Visual Capitalist. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 20% των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας, γεγονός που αναδεικνύει τον χρυσό ως κομβικό στρατηγικό στοιχείο.
Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ο θεματοφύλακας του μεγαλύτερου μέρους των αποθεμάτων, ενώ τμήμα τους φυλάσσεται και σε διεθνείς αποθήκες, όπως στη Bank of England. Η επιλογή αυτή παρέχει ασφάλεια και πρόσβαση σε διεθνή κέντρα διακανονισμού.
Κύπρος
Η Κύπρος κατέχει περίπου 13 τόνους χρυσού, σύμφωνα με τα στοιχεία του World Gold Council και τις εκτιμήσεις του Trading Economics. Αν και τα αποθέματα αυτά θεωρούνται περιορισμένα σε διεθνές επίπεδο, εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη της κυπριακής οικονομίας.
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του χρυσού, ο οποίος αντιπροσωπεύει ένα μικρό αλλά σταθερό ποσοστό των συνολικών αποθεμάτων συναλλάγματος.
Το 2013, κατά την τραπεζική κρίση, συζητήθηκε το ενδεχόμενο πώλησης μέρους των αποθεμάτων, αλλά τελικά η επιλογή αυτή απορρίφθηκε. Έτσι, ο χρυσός παραμένει ως εγγύηση εμπιστοσύνης σε ένα τραπεζικό σύστημα που έχει δοκιμαστεί από σοβαρές αναταράξεις.