Σε διαπραγματεύσεις με την ουγγρική εταιρεία MOL βρίσκεται η ρωσική GazpromNeft για την πώληση της σερβικής πετρελαϊκής βιομηχανίας NIS, σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Ο Βούτσιτς εξέφρασε την ελπίδα να ολοκληρωθούν σύντομα οι συζητήσεις, σημειώνοντας ότι «οι Ούγγροι είναι φίλοι μας» και επιθυμεί να διευθετηθεί το ζήτημα το ταχύτερο δυνατό.
Η NIS, η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της Σερβίας, έχει τεθεί υπό αμερικανικές κυρώσεις από τις αρχές Οκτωβρίου. Ως αποτέλεσμα, αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του μοναδικού διυλιστηρίου της χώρας στο Πάντσεβο, 25 χιλιόμετρα από το Βελιγράδι. Οι ΗΠΑ επιμένουν στην αποχώρηση της GazpromNeft από τη NIS, όπου κατέχει το 56,2% των μετοχών.
Οι κυρώσεις στοχεύουν να αποτρέψουν τη Ρωσία από το να χρησιμοποιεί ενεργειακά έσοδα για τη χρηματοδότηση της εισβολής στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος Βούτσιτς έχει ζητήσει από τη ρωσική πλευρά «να βρουν κάποια λύση μέχρι τις 15 Ιανουαρίου», επισημαίνοντας πως αν παραταθεί η κρίση και υπάρξει πρόβλημα στην προμήθεια καυσίμων, το σερβικό κράτος θα αναγκαστεί να παρέμβει. Δεν διευκρίνισε ωστόσο τι μέτρα θα ληφθούν αν δεν υπάρξει ανταπόκριση.
Από την πλευρά της, η Μόσχα έσπευσε να προειδοποιήσει κατά ενδεχόμενης κρατικοποίησης της NIS. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στις 11 Δεκεμβρίου, αλλά και ο Βλαντιμίρ Πούτιν, στην ετήσια συνέντευξη Τύπου στις 19 Δεκεμβρίου, τόνισαν ότι «κάθε ενέργεια χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Ρωσίας θα θεωρηθεί παραβίαση διακρατικής συμφωνίας».
Η Σερβία αντιμετωπίζει δυσκολίες όχι μόνο λόγω του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στη NIS, αλλά και επειδή εξαρτάται απόλυτα από το ρωσικό φυσικό αέριο. Το τριετές συμβόλαιο προμήθειας αερίου με τη Ρωσία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου και, όπως έγινε γνωστό στις 23 Δεκεμβρίου, παρατάθηκε μόνο για τρεις μήνες.
Παρά τις εξελίξεις, ο Βούτσιτς εμφανίζεται καθησυχαστικός, διαβεβαιώνοντας ότι η Σερβία θα έχει επαρκή ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο για τη χειμερινή περίοδο. «Οι άνθρωποι μπορούν να είναι ασφαλείς και να κοιμούνται ήσυχα, η Σερβία θα έχει τόσο ηλεκτρικό ρεύμα όσο και αρκετό φυσικό αέριο για την επερχόμενη χειμερινή περίοδο», σχολίασε.
Η αντιπολίτευση κατηγορεί τη Μόσχα για εκβιαστική στάση και τον Βούτσιτς για φιλορωσική πολιτική, υποστηρίζοντας ότι έχει θέσει τη χώρα σε δύσκολη θέση. Το Κόμμα Ελευθερίας και Δικαίου (SSP), το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, κατέθεσε σχέδιο νόμου για την προσωρινή κρατικοποίηση της NIS.
Σύμφωνα με τον ηγέτη του κόμματος, Ντράγκαν Τζίλας, το σχέδιο προβλέπει να τεθεί η NIS υπό κρατικό έλεγχο για όσο διάστημα ισχύουν οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της ρωσικής GazpromNeft.