Σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των ευρωπαϊκών πρακτορείων ειδήσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνει τις προσπάθειές της για τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης και την επιστροφή μεταναστών των οποίων τα αιτήματα ασύλου απορρίπτονται. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν σε νέα μέτρα αλληλεγγύης, αν και ορισμένες κυβερνήσεις διατηρούν επιφυλάξεις.
Τη Δευτέρα, οι χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας «κόμβων επιστροφών» εκτός της Ένωσης για όσους αιτούντες άσυλο δεν πληρούν τα κριτήρια παραμονής. Οι υπουργοί Εσωτερικών ενέκριναν σχετικό πακέτο μέτρων κατά τη συνεδρίασή τους στις Βρυξέλλες, ανταποκρινόμενοι στην αυξανόμενη πίεση για σκληρότερη στάση στο μεταναστευτικό.
Παρά τη μείωση κατά περίπου 20% στις εισόδους παράτυπων μεταναστών το πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα με τη Frontex, η ανάγκη για περαιτέρω δράση παραμένει ισχυρή. Ο επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ, τόνισε πως «πρέπει να επιταχύνουμε, ώστε οι άνθρωποι να αισθανθούν ότι ελέγχουμε αυτό που συμβαίνει».
Ο δανός υπουργός Μετανάστευσης Ράσμους Στόκλουντ σημείωσε ότι «τρεις στους τέσσερις παράτυπους μετανάστες με απόφαση επιστροφής παραμένουν στην ΕΕ», εκφράζοντας την πεποίθηση ότι οι νέοι κανόνες θα βελτιώσουν σημαντικά αυτή την εικόνα.
Η συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, που εγκρίθηκε πέρυσι και θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο του 2026. Προβλέπει καλύτερη διαχείριση, αποτελεσματικότερους ελέγχους και ταχύτερες επιστροφές.
Ωστόσο, οι νέες πρωτοβουλίες συναντούν αντιδράσεις από οργανώσεις υπεράσπισης των μεταναστών. Περισσότερες από 200 οργανώσεις έχουν ήδη επικρίνει τα σχέδια, ενώ η Σίλβια Κάρτα της PICUM ανέφερε πως «η ΕΕ επιλέγει πολιτικές που θα σπρώξουν περισσότερους ανθρώπους στον κίνδυνο και σε νομική ασάφεια».
Αυστηρότερο πλαίσιο και «ασφαλείς χώρες»
Οι νέοι κανόνες προβλέπουν το άνοιγμα κέντρων εκτός ΕΕ για μετανάστες με απορριφθέντα αιτήματα ασύλου – τους λεγόμενους «κόμβους επιστροφών». Επίσης, εισάγονται σκληρότερες ποινές για όσους αρνούνται να αποχωρήσουν και δυνατότητα αποστολής μεταναστών σε χώρες που θεωρούνται «ασφαλείς».
Το Κόσοβο, το Μπανγκλαντές, η Κολομβία, η Αίγυπτος, η Ινδία, το Μαρόκο και η Τυνησία χαρακτηρίστηκαν ως ασφαλείς χώρες προέλευσης. Υποψήφιες προς ένταξη χώρες πληρούν επίσης τα σχετικά κριτήρια, με εξαιρέσεις όπως η Ουκρανία λόγω πολέμου ή χώρες υπό κυρώσεις.
Επιπλέον, αναθεωρείται η έννοια της ασφαλούς τρίτης χώρας, καθώς πλέον δεν απαιτείται άμεσος δεσμός του αιτούντος με τη συγκεκριμένη χώρα. Μια χώρα θεωρείται ασφαλής εάν έχει συμφωνία με κράτος που σέβεται τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το διεθνές δίκαιο.
Η στόχευση είναι να μειωθεί το βάρος στο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, επιτρέποντας την απέλαση σε χώρες εκτός ΕΕ όπου μπορεί να ζητηθεί προστασία.
Αλληλεγγύη και επιμερισμός βαρών
Η «δεξαμενή αλληλεγγύης» για το 2026 προβλέπει δίκαιη κατανομή αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών, με στόχο την ανακούφιση χωρών που δέχονται μεγαλύτερη πίεση. Τα κράτη μέλη καλούνται να δεχθούν μετεγκαταστάσεις, να συμβάλουν οικονομικά ή να προσφέρουν επιχειρησιακή υποστήριξη.
Για το 2026, ορίστηκαν 21.000 μετεγκαταστάσεις ή 420 εκατ. ευρώ ως οικονομική συνεισφορά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία αντιμετωπίζουν αυξημένη μεταναστευτική πίεση και μπορούν να επωφεληθούν από τα μέτρα αλληλεγγύης, εξαιρούμενες από τη συνεισφορά στη δεξαμενή.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
