Η Νίκι Χέιλι, η πρώην πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ που σήμερα διεκδικεί το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές του 2024, απέφυγε την Τετάρτη να δηλώσει ξεκάθαρα ότι μία από τις κυριότερες αιτίες του Εμφύλιου Πολέμου ήταν η δουλεία, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις των Δημοκρατικών αλλά και ορισμένων εσωκομματικών αντιπάλων της.
Σε μια προεκλογική συγκέντρωση στο βόρειο Νιου Χαμσάιρ ένας από τους παρευρισκόμενους ρώτησε τη Χέιλι ποια πιστεύει ότι ήταν η αιτία του Εμφύλιου Πολέμου, όπως δείχνουν τα πλάνα που μετέδωσαν το CNN και πολλά άλλα τηλεοπτικά κανάλια. Εκείνη έκανε αρχικά μια παύση και μετά σχολίασε: «Μη μου κάνετε εύκολες ερωτήσεις. Εννοώ, πιστεύω ότι η αιτία ήταν πώς θα διοικούσε η κυβέρνηση, τι μπορούσες και δεν μπορούσες να κάνεις, οι ατομικές ελευθερίες».
Ο άνδρας που είχε θέσει το ερώτημα, της ανταπάντησε: «Εν έτει 2023, με καταπλήσσει το γεγονός ότι απαντάτε χωρίς να αναφέρετε τη λέξη δουλεία».
Κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο (1861-65) οι νότιες Πολιτείες κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τις ΗΠΑ και πολέμησαν για να συνεχιστεί το καθεστώς της δουλείας, που είχε καταργηθεί στην υπόλοιπη χώρα.
«Τι θέλετε να έλεγα για τη δουλεία;» διερωτήθηκε η Χέιλι, τηρώντας εμφανώς αμυντική στάση. Κατόπιν, είπε στο πλήθος: «Επόμενη ερώτηση».
Σε μια πρώτη αντίδραση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανάρτησε ένα βίντεο με τις δηλώσεις της Χέιλι και στη λεζάντα απάντησε ο ίδιος στην ερώτηση: «Ήταν η δουλεία».
Ο εκπρόσωπος του εσωκομματικού αντιπάλου της, του κυβερνήτη της Φλόριντας Ρον ΝτεΣάντις, σχολίασε ότι η Χέιλι «τα έκανε από μόνη της θάλασσα».
Σήμερα το πρωί, η πολιτικός προσπάθησε να διορθώσει τη δήλωσή της, μιλώντας σε έναν τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό. «Ασφαλώς ο πόλεμος συνδέεται με τη δουλεία, όλοι το ξέρουμε», είπε.
Πολλοί ωστόσο θυμήθηκαν τη στάση που τηρούσε η Χέιλι όταν ήταν κυβερνήτρια της Νότιας Καρολίνας – η Πολιτεία αυτή ήταν η πρώτη που αποσχίσθηκε από τις ΗΠΑ το 1861. Η Χέιλι είχε αρνηθεί να απομακρύνει τη σημαία της Συνομοσπονδίας των Νοτίων από τα δημόσια κτίρια, αν και θεωρείται σύμβολο της δουλείας. Άλλαξε γνώμη μόνο αφού ένας υπέρμαχος της ανωτερότητας της λευκής φυλής άνοιξε πυρ μέσα σε μια εκκλησία, σκοτώνοντας εννέα Αφροαμερικανούς πιστούς, το 2015.
Στις δημοσκοπήσεις για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος ο Ντόναλντ Τραμπ προηγείται με ποσοστό 61%. Η Χέιλι και ο ΝτεΣάντις ακολουθούν με ποσοστό 11%.