Πώς η ηχοθεραπεία μπορεί να «νικήσει» το άγχος μας από την εργασία

Έχετε προσπαθήσει να χαλαρώσετε από το άγχος της δουλειάς, να κοιμηθείτε καλύτερα τα βράδια και να βελτιώσετε τη ψυχική και σωματική σας υγεία με διάφορους τρόπους και δεν έχετε βρει τη λύση; Δοκιμάστε τότε έναν εναλλακτικό τρόπο που είναι διαδεδομένος σε όλον τον κόσμο και έχει θετικά αποτελέσματα. Ο λόγος για την ηχοθεραπεία, τα οφέλη της οποίας είναι πολλά και η ιστορία της βρίσκεται πίσω στην αρχαία Ελλάδα. 

Πολλοί επιχειρηματίες και στελέχη πολυεθνικών, όπου ο ανταγωνισμός είναι εξουθενωτικός, χρησιμοποιούν τη θεραπεία μέσου ήχου στην Αμερική και την Ευρώπη εδώ και αρκετά χρόνια προκειμένου να διώξουν το άγχος και την ένταση. 

Η ηχοθεραπεία είναι μια μορφή θεραπείας με στοιχείο τον ήχο και προάγει τη σωματική και ψυχική υγεία. Ανά τους αιώνες, διάφοροι πολιτισμοί, από την αρχαία Ελλάδα μέχρι τη Ινδία, την Κίνα και το Θιβέτ χρησιμοποίησαν τη δύναμη του ήχου σε θεραπευτικές τελετές. Η ηχοθεραπεία όπως τη γνωρίζουμε σήμερα βασίζεται στην ιδέα ότι τα πάντα στο σύμπαν, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπινων σωμάτων, δονούνται σε διάφορες συχνότητες. 

Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 60% του σώματός μας αποτελείται από νερό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι στα κύτταρά μας και λόγω του ότι το νερό είναι καλός αγωγός του ήχου, βοηθά στη μετάδοση συχνοτήτων μέσα στο σώμα μας σε κυτταρικό επίπεδο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως σε φυσικό επίπεδο, οι ήχοι και οι δονήσεις των Θιβετιανών μπολ και άλλων οργάνων που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας ηχοθεραπείας, επηρεάζουν κάθε κύτταρο στο σώμα μας.

Επίσης υπάρχει μια πληθώρα επιστημονικών ερευνών αφιερωμένων στην επίδραση των ήχων και των δονήσεων των Θιβετιανών singing bowl και των gong στον ανθρώπινο νου, αλλά και ψυχισμό. Σύμφωνα με αυτές τις έρευνες, οι χαλαρωτικοί ήχοι των οργάνων αυτών μπορούν να επηρεάσουν τη νευρολογία και την ψυχολογία του δέκτη. Οι ήχοι των οργάνων που χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας ηχοθεραπείας επηρεάζουν τις συχνότητες των εγκεφαλικών μας κυμάτων, βοηθώντας τον εγκέφαλο να περιέλθει στην κατάσταση βαθιάς χαλάρωσης και να ενεργοποιηθεί το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα το οποίο είναι υπεύθυνο για την χαλάρωση και αυτοθεραπεία. Στην κατάσταση αυτή, οι αισθήσεις μας αποσύρονται από τον εξωτερικό κόσμο και εστιάζουν στον εσωτερικό.

Όπως αναφέρει και ο ιστότοπος psychologytoday αρκετές μελέτες έχουν επισημάνει τη θεραπευτική δυνατότητα του ήχου και της συχνότητας. Αν και δεν είναι σοκαριστικό ότι ο ήχος, η δόνηση και η συχνότητα έχουν τη δυνατότητα να θεραπεύσουν, δεδομένης της εκτεταμένης ιστορίας των δονητικών μουσικών οργάνων, παρόλα αυτά παρέχει ελπίδα για θεραπεία σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.

Ο ήχος και η δόνηση έχουν χρησιμοποιηθεί για χιλιετίες ως εργαλεία για θεραπεία και πνευματικές πρακτικές. Πρόσφατα, μερικές από αυτές τις δονητικές πρακτικές έχουν φτάσει στον δυτικό κόσμο, παρέχοντας ανακούφιση και βελτιωμένη ευημερία για πολλούς. Αυτός ο τύπος θεραπείας έχει αναφερθεί ως πρακτική διαλογισμού λόγω των δυνατοτήτων του για βαθιές καταστάσεις εγκεφαλικών κυμάτων. Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλες μορφές διαλογισμού , δεν απαιτεί συγκέντρωση ή εκπαίδευση για να αποκομίσει τα οφέλη του.

Τα οφέλη 

Σύμφωνα με τον ηχοθεραπευτή Μανώλη Ζωγραφάκη «η ηχοθεραπεία με τα Θιβετιανά μπολ και τα γκονγκ βοηθά σε πολλά επίπεδα. Τα οφέλη της ηχοθεραπείας μπορούμε να τα δούμε από δύο σκοπιές, την επιστημονική σκοπιά της Δύσης στην οποία στοχεύουμε σε χειροπιαστά οφέλη, καθώς και τη σκοπιά της Ανατολής κατά την οποία τα πάντα είναι ενέργεια». 

Σε φυσικό επίπεδο, όπως πρόσθεσε ο ίδιος, χαμηλώνει την αρτηριακή πίεση, και τη χοληστερόλη, και σε νοητικό και συναισθηματικό, βοηθά στη μείωση του άγχους, της έντασης και του θυμού, και βελτίωση της ποιότητας του ύπνου. Μετά από μια συνεδρία ηχοθεραπείας, οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ένα αίσθημα γαλήνης, αρμονίας και ευημερίας. Σε ενεργειακό επίπεδο, βοηθά στην απελευθέρωση της μπλοκαρισμένης ενέργειας και έντασης που υπάρχει στο σώμα και μπορεί να επιφέρει ισορροπία των ενεργειακών μας κέντρων.

Επιπλέον, ο ψυχολόγος Mark Travers επεσήμανε στο αμερικανικό περιοδικό Forbes ότι «μια μελέτη του 2022 διαπίστωσε ότι η ηχοθεραπεία συσχετίστηκε με αύξηση της πνευματικής ευεξίας και μείωση της έντασης και της καταθλιπτικής διάθεσης. Οι ερευνητές προτείνουν ότι αυτά τα αποτελέσματα μπορούν να εμφανιστούν ακόμη και σε μία μόνο συνεδρία, ειδικά για όσους είναι εντελώς νέοι στην πρακτική».

Μια άλλη μελέτη, συνέχισε ο ίδιος ψυχολόγος «διαπίστωσε ότι μετά από μια ηχοθεραπεία με ηχητικό μπολ των Ιμαλαΐων, οι συμμετέχοντες εμφάνισαν χαλάρωση στους καρδιακούς παλμούς, τα επίπεδα άγχους και χαμηλότερα επίπεδα θυμού, κούρασης και σύγχυσης. Οι ερευνητές προτείνουν ότι η ηχοθεραπεία είναι επίσης ασφαλής, χαμηλού κόστους παρεμβάση για διαταραχές ύπνου, χρόνιο πόνο και άγχος» .

Οι βασικές αρχές της και η ιστορία 

Η ηχοθεραπεία είναι μια αρχαία πρακτική που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες για την προώθηση της θεραπείας στο σώμα, το μυαλό και το πνεύμα από  διάφορους αρχαίους πολιτισμούς όπως του Θιβέτ, της Κίνας, της Ινδίας, της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και ακόμη και της Ευρώπης στην αρχαία Ελλάδα. Οι πολιτισμοί αυτοί, χρησιμοποιούσαν τον ήχο σε τελετές αλλά και για θεραπεία από διάφορες σωματικές, ψυχικές και συναισθηματικές παθήσεις.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η ηχοθεραπεία έχει γίνει όλο και πιο δημοφιλής σε όλο τον κόσμο. Σήμερα υπάρχουν πολλές διαφορετικές τεχνικές θεραπείας ήχου και όργανα ηχοθεραπείας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της υγείας και της ευεξίας. Μερικά από τα πιο δημοφιλή όργανα που χρησιμοποιούνται από ηχοθεραπευτές σε όλο τον κόσμο περιλαμβάνουν θιβετιανά singing bowls, τα gong, τα κρυστάλλινα singing bowl, tuning forks (πιρούνια συντονισμού), και άλλα.

Η ηχοθεραπεία βασίζεται σε 3 βασικούς πυλώνες, όπως ανέφερε ο Μανώλης Ζωγραφάκης.

1. Στο γεγονός πως σε φυσικό επίπεδο τα πάντα δονούνται, βρίσκονται δηλαδή σε μια διαρκή κίνηση αν και η περιορισμένη μας όραση δεν μπορεί να το αντιληφθεί με γυμνό μάτι. Κάθε τι που δονείται έχει τη δική του συχνότητα συντονισμού, τη συχνότητα που είναι πιο φυσική σε αυτό. Ασθένεια η ανισορροπία σε φυσικό επίπεδο εμφανίζεται όταν ένα ή παραπάνω όργανα του σώματος χάσουν τη φυσική τους δόνηση/αρμονία. Η βασική αρχή λοιπόν της ηχοθεραπείας είναι η αποκατάσταση του σωστού δονητικού συντονισμού σε εκείνο το μέρος του σώματος που δονείται εκτός αρμονίας.
2. Στο γεγονός του συντονισμού, δηλαδή στη δυνατότητα επίδρασης της δόνησης ενός αντικειμένου μέσω του συντονισμού (για παράδειγμα όταν γνωρίζουμε πως η φυσική συχνότητα δόνησης ενός αντικειμένου είναι Χ και παράξουμε αυτή τη συχνότητα, τότε το αντικείμενο θα αρχίσει να δονείται. Μπορείτε να βρείτε στο Youtube πολλά παραδείγματα με πιο κλασσικό το παράδειγμα του συντονισμού δύο διαπασών που δονούνται στην ίδια συχνότητα. Η αρχή αυτή ισχύει και στην επίδραση του ήχου στα εγκεφαλικά μας κύματα γνωστή και ως brain entrainment.)
3. Στη δύναμη της πρόθεσης. Η πρόθεση του ηχοθεραπευτή αλλά και του δέκτη παίζουν μεγάλο ρόλο στην θεραπεία. Μια ωραία αναλογία που μπορούμε να φανταστούμε είναι το σώμα μας σαν μια μουσική ορχήστρα, με κάθε όργανο του σώματος μας να αντιστοιχεί σε κάποιο όργανο της ορχήστρας και με τον νου μας σαν τον μαέστρο. Όταν λοιπόν ο μαέστρος είναι αγχωμένος ή θυμωμένος για μεγάλο διάστημα αρχίζει να στέλνει λάθος σήμα στην ορχήστρα και ένα ή και παραπάνω από τα όργανα αρχίζουν να ξεκουρδίζονται και να ακούγονται παράφωνα. Αν λοιπόν δεν δώσουμε σημασία και αφήσουμε αυτή τη κατάσταση να διαιωνίζεται το ένα ξεκούρδιστο όργανο θα επηρεάσει και τα υπόλοιπα. Μέσω της ηχοθεραπείας προσπαθούμε να φέρουμε πίσω την αρμονία στο φυσικό, νοητικό, συναισθηματικό, ψυχικό και ενεργειακό επίπεδο.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τον ήχο ως μέσο πνευματικής και σωματικής ευεξίας αλλά και θεραπείας ψυχικών διαταραχών. Υπάρχουν αναφορές σε κείμενα του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα, αλλά και του Αριστοτέλη.