Παιχνίδια ρόλων, αυτοσχεδιασμοί, κατασκευή και χρήση μασκών, σωματικά γλυπτά, δημιουργία ιστοριών, κατασκευές, παιχνίδια με μικροαντικείμενα, ζωγραφική, κίνηση είναι ορισμένα μέσα που μπορεί να φέρουν λύση σε κάποιο πρόβλημά σας. Αυτές τις τεχνικές χρησιμοποιεί η δραματοθεραπεία για να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν με διαφορετικό τρόπο προβλήματα και οδυνηρές καταστάσεις στη ζωή τους.
Η Αταλάντη Απέργη, ψυχοθεραπεύτρια - δραματοθεραπεύτρια, εξηγεί στο BD τον παιγνιώδη χαρακτήρα αυτής της θεραπείας, δίνοντας λεπτομέρειες για τα οφέλη, την ιστορία και την ανταπόκριση των Ελλήνων στη δραματοθεραπεία.
- Πώς προέκυψε η ασχολία σας με τη δραματοθεραπεία;
Από μικρή μ’ ενδιέφερε να ακούω ιστορίες και να κάνω ερωτήσεις. Ήθελα να καταλάβω πως σκέφτονται οι άνθρωποι, να εξηγήσω συναισθήματα και να καταλάβω συμπεριφορές. Μαζί με αυτή την έμφυτη περιέργεια για τον κόσμο γύρω μου, είχα και μια μεγάλη αγάπη για το θέατρο που με συνοδεύει μέχρι και σήμερα. Στο θέατρο έχει κανείς τη δυνατότητα να εξερευνήσει τους διαφορετικούς χαρακτήρες που συναντά στη ζωή. Στο σχολείο και αργότερα στο πανεπιστήμιο πειραματίστηκα με διαφορετικούς ρόλους και θεατρικές μορφές.
Μάλιστα μετά το πρώτο μου πτυχίο στην κοινωνιολογία στην Αγγλία και την Ιταλία, έκανα ένα μεταπτυχιακό σε θεατρικές σπουδές στο Λονδίνο, μια πόλη με την οποία είμαι πολύ συνδεδεμένη, όπου κι έμεινα εν συνεχεία για να εργαστώ στο θέατρο σε διαφορετικά πόστα. Κατάλαβα αρκετά σύντομα και μέσα από μια δικιά μου περιπέτεια υγείας, ότι αυτό που μ’ ενδιέφερε εν τέλει στο θέατρο ήταν η θεραπευτική του ιδιότητα . Ας μην ξεχνάμε ότι η σχέση της δραματικής τέχνης και της θεραπευτικής διαδικασίας υπήρξε πάντα πολύ κοντινή, ήδη από την αρχαιότητα με τα Ασκληπιεία που ήταν θεραπευτήρια χτισμένα δίπλα σε θέατρα.
Το 2000 γύρισα στην Αθήνα, κι άρχισα να δουλεύω ως ερευνήτρια και στην οργάνωση συνέδριών και εκθέσεων. Ήταν την ίδια περίοδο που μπήκα σε θεραπευτική διαδικασία και ένα χρόνο αργότερα που ξεκίνησα την τετραετή εκπαίδευση στη δραματοθεραπεία, μια απόφαση που εν τέλει με οδήγησε στο να αλλάξω επαγγελματική πορεία. Το 2007
προσλήφθηκα στη βασική ομάδα ενός νεοσύστατου Κέντρο Ημέρας Ψυχικής Υγείας και ταυτόχρονα ξεκίνησα να εργάζομαι σε άλλες κλινικές δομές και εκπαιδευτικούς φορείς αποκτώντας μέσα στα χρόνια πολύτιμη πολύπλευρη εμπειρία με διαφορετικούς πληθυσμούς. Πλέον δουλεύω αποκλειστικά ιδιωτικά ως ψυχοθεραπεύτρια/δραματοθεραπεύτρια» Βασική προϋπόθεση για να ξεκινήσει κάποιος/α δουλειά με τον εαυτό του είναι ισχυρό κίνητρο και δέσμευση. Σε μια δραματοθεραπευτική συνεδρία πέρα από το λεκτικό μοίρασμα καλείσαι είσαι ανοιχτός στο να
πειραματιστείς με διαφορετικές μορφές έκφρασης και να ‘παίξεις’.
- Τι θα ορίζατε ως δραματοθεραπεία;
Η λέξη δραματοθεραπεία προέρχεται από τις λέξεις δράμα και θεραπεία. Το πρώτο συνθετικό παραπέμπει στη δράση, μιας και στο ‘δράμα’ περιέρχονται όλες οι μορφές δημιουργικής έκφρασης (θέατρο, χορός, μουσική, ζωγραφική, παιχνίδι) και η λέξη θεραπεία παραπέμπει στην έννοια της αποκατάστασης της ψυχικής υγείας. Η δραματοθεραπεία, είναι μια βιωματική ψυχοθεραπευτική μέθοδος, που προωθεί τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, τη γνώση, την εσωτερική αναζήτηση και εξέλιξη και σαν κύριο στόχο έχει την αξιοποίηση της θεραπευτικής πλευράς του θεάτρου και των δομών του κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας.
Η Βρετανική Ένωση Δραματοθεραπευτών (BADTH) ορίζει τη δραματοθεραπεία ως τη μέθοδο που βοηθά στην κατανόηση και ανακούφιση από κοινωνικά, νοητικά και ψυχολογικά θέματα μέσα από τη θεραπευτική χρήση του συμβολισμού.
- Πώς μπορεί να βοηθήσει αυτή η θεραπεία στην ευτυχία και ισορροπία των ανθρώπων;
Η χρήση εκφραστικών σχημάτων στη θεραπευτική διαδικασία δημιουργεί την απαραίτητη απόσταση που διευκολύνει τον συμμετέχοντα να εκφράσει όσα δεν μπορεί να πει αλλιώς, να διερευνήσει εμπειρίες, σχέσεις, συναισθήματα, πλευρές του εαυτού του και να τις μετασχηματίσει. Ο άνθρωπος που καταφέρνει να συνδεθεί με το σώμα του, τη δημιουργικότητα του, να εκφραστεί, να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα και καταφέρνει να έρθει σε επαφή με τον εσωτερικό ευάλωτο εαυτό του μπορεί να πλησιάσει πιο εύκολα την πραγματική του φύση.
Η δραματοθεραπεία πετυχαίνει ακριβώς αυτό με έναν τρόπο που είναι ασφαλής και προσιτός και δίνει τη δυνατότητα στον θεραπευόμενο να επιλέξει με τι δημιουργικά υλικά θα δουλέψει κάθε φορά και σε τι βάθη επιθυμεί να ‘βουτήξει’.
- Πώς ανταποκρίνονται οι Έλληνες στη δραματοθεραπεία και πόσο διαδεδομένη είναι στην Ελλάδα;
Η δραματοθεραπεία γνωρίζει ιδιαίτερη άνθιση τα τελευταία χρόνια, όπως άλλωστε και οι υπόλοιπες ψυχοθεραπείες μέσω τέχνης. Τη συναντάμε σε ψυχιατρικές δομές, στην απεξάρτηση, την ειδική αγωγή και πλέον και στον ιδιωτικό τομέα. Υπάρχουν πολλά κέντρα ψυχολογικής για παιδιά επίσης που εντάσσουν το είδος της θεραπείας αυτής ως πολύ
αποτελεσματικό εφόσον τα παιδιά συχνά ‘μιλάνε’ περισσότερο μέσα από το παιχνίδι. Είναι μια έγκυρη ψυχοθεραπευτική μέθοδος που έχει απήχηση τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά.
- Ποια είναι η ιστορία της δραματοθεραπείας;
Η γέννηση της δραματοθεραπείας δε συνδέεται αποκλειστικά με ένα πρόσωπο. Ο όρος drama therapy χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Peter Slade, o οποίος προερχόταν από τον τομέα του εκπαιδευτικού δράματος και θεωρείται ο πρωτοεργάτης. Η ανάπτυξη μιας ξεχωριστής ταυτότητας η οποία διαφοροποιείται από άλλες θεραπευτικές και εκπαιδευτικές χρήσεις του δράματος και του θεάτρου έγινε σταδιακά και ακολούθησε κατά έναν περίεργο τρόπο παρόμοια πορεία στις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία που αποτελούν τις δύο χώρες σταθμούς του κλάδου.
Ως ξεχωριστός και συγκεκριμένος επιστημονικός κλάδος καθιερώνεται στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, αρχές του ΄70 όταν ξεκίνησαν εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες σε νοσοκομεία ή κέντρα φροντίδας από πρωτοπόρους όπως η Sue Jennings και η Μarian Lindkvist και έτσι δημιουργήθηκαν ομάδες που χρησιμοποιούσαν θεατρικές τεχνικές σε κλινικά πλαίσια. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε πριν 35+ χρόνια αρχικά κι εδώ ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα. To 1982 δημιουργήθηκε μια ομάδα ενδιαφέροντος και προσκλήθηκε η Sue Jennings. To 1989 ξεκίνησε τετραετής εκπαίδευση και δημιουργήθηκε ο πρώτος σύλλογος.
- Γιατί να επιλέξει κάποιος δραματοθεραπεία και όχι κάποια άλλη θεραπεία;
Η δραματοθεραπεία είναι μια ολιστική μορφή ψυχοθεραπείας. Λόγω του συμβολικού της χαρακτήρα, μέσα από τις διαφορετικές μορφές τέχνης που επιστρατεύει, επιτρέπει στον θεραπευόμενο να πάρει την αισθητική απόσταση που χρειάζεται όταν μοιράζεται τη δυσκολία του και να επιλέξει το βάθος το οποίο αντέχει να φτάσει κάθε φορά. Το άτομο συμμετέχει ολόκληρο με το σώμα, τη φωνή, τον λόγο και τη φαντασία.
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας μπορεί να είναι παιχνίδια ρόλων, αυτοσχεδιασμοί, κατασκευή και χρήση μασκών, σωματικά γλυπτά, δημιουργία ιστοριών, κατασκευές, παιχνίδια με μικροαντικείμενα, ζωγραφική, κίνηση. Καθώς οι πράξεις έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα η διαδικασία της θεραπείας βιώνεται σα μια δημιουργική διαδρομή, ένα πολύχρωμο και πολύ επίπεδο ταξίδι αυτογνωσίας και ψυχικής ανάτασης. Το σώμα δεν είναι αμέτοχο αλλά παίρνει μέρος κι αυτό στη διαδικασία, όπως επίσης και όλες οι αισθήσεις.
Η δραματοθεραπεία χρησιμοποιεί το παιχνίδι και τις εκδραματίσεις για να βοηθήσει τους ανθρώπους να εντοπίσουν, να πειραματιστούν και να αντιμετωπίσουν με διαφορετικό τρόπο προβλήματα και οδυνηρές καταστάσεις στη ζωή τους.
- Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι πολύ με το κομμάτι φύση/μικρή κοινότητα θεραπεία. Αυτό είναι απόρροια ενός project που συνδιοργάνωνα στο Πήλιο για μια τετραετία (2016-2020) το «Χωρίο Ψ» Συναντήσεις Ψυχοθεραπείας στη Φύση και ενός Ημερολογίου που εκδίδεται κάθε χρόνο από το 2021 «Η Φύση δίνει απλόχερα και λειτουργεί θεραπευτικά» Σκέψεις και σημειώσεις.
Στην παρούσα φάση κάνω μια εκπαίδευση στην οικοψυχολογία που έχει πολλούς κοινούς παρονομαστές με τη δραματοθεραπεία ειδικά στο κομμάτι των τελετουργικών και το ξύπνημα των αισθήσεων. Το φυσικό περιβάλλον παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη θεραπεία. Η συνάντηση με τη φύση ‘έξω’ από εμάς μας βοηθά να έρθουμε σε ουσιαστικότερη επαφή με τη φύση ‘μέσα’ μας. Έχω την τύχη το γραφείο μου να είναι κοντά στον λόφο του Φιλοπάππου, ο οποίος είναι ένα υπέροχο μεσογειακό τοπίο εντός πόλης, κι αυτό με έχει οδηγήσει να εξερευνήσω νέους, εναλλακτικούς και συνδυαστικούς τρόπους ψυχοθεραπείας.
Μέσα από τις συμβολισμούς της φύσης, της εναλλαγής των εποχών, των φυσικών φαινομένων μπορεί να δουλευτεί η φύση μέσα και έξω από εμάς. Το φθινόπωρο ετοιμάζω μια ομάδα που στόχος της θα είναι να συνδυάσω τεχνικές δραματοθεραπείας και οικοψυχολογίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
