Αισθάνεστε αγχωμένοι, λυπημένοι ή ότι δεν γνωρίζετε καλά τον εαυτό σας; Θέλετε να νιώσετε ευεξία και να απολαύσετε τη ζωή όπως όταν ήσασταν παιδιά; Αν η απάντηση είναι θετική τότε η χοροθεραπεία μπορεί να είναι η λύση για εσάς. Μάλιστα, αυτή η θεραπεία τέχνης χρησιμοποιείται σε ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο ή ψυχικές διαταραχές, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την προώθηση της ψυχικής υγείας.
H χοροθεραπευτική εμπειρία δημιουργεί μια διέξοδο μέσω της οποίας τα συναισθήματα και η ψυχολογική ένταση μπορούν να εκτονωθούν και να δημιουργήσουν έναν τρόπο για να συνειδητοποιήσει κανείς τις εσωτερικές του δυνάμεις και τις πηγαίες του δυνατότητες. Η Άντα Παΐζη, καθηγήτρια χορού, χορογράφος, χοροθεραπεύτρια, χοροκινητική ψυχοθεραπεύτρια και πρώην πρόεδρος της Ένωσης Χοροθεραπευτών Ελλάδας μιλά στο Business Daily για αυτή την απολαυστική και απελευθερωτική θεραπεία, ρίχνοντας φως στην ιστορία, τα οφέλη και τις αξίες της.
- Ποια είναι η σχέση σας με τον χορό και τη χοροθεπαρεία;
Έχω δημιουργήσει/εφεύρει το Συνθετικό Ψυχοδυναμικό Μοντέλο Χοροθεραπείας πάνω στο οποίο έχει βασιστεί η κλινική μου εργασία μέχρι σήμερα σε διάφορα πλαίσια, αλλά και εργαζόμενη ιδιωτικά. Είμαι συνεργάτης του Κέντρου Ημέρας για την Ψυχολογική Υποστήριξη Ασθενών με Καρκίνο (ΚΗΨΥΑΚ) της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος από το 2005 και έχω εφαρμόσει το Συνθετικό Ψυχοδυναμικό Μοντέλο Χοροθεραπείας για ασθενείς με καρκίνο στο ΚΗΨΥΑΚ.
Επιπλέον έχω συνεργαστεί στα προγράμματα των μελών των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και στο πρόγραμμα κοινωνικοποίησης του Κέντρου Ημέρας για άτομα με ψυχικές διαταραχές της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος. Ακόμη, συνεργάζομαι και με το Κέντρο Ημέρας για τη συμβουλευτική και επιμόρφωση ΑΜΕΑ του Δήμου Καισαριανής. Επίσης, είμαι διπλωματούχος καθηγήτρια χορού με εξειδίκευση στο κλασικό μπαλέτο από τη Royal Academy of Dance και στον μοντέρνο χορό από την Imperial Society of Teachers of Dancing. Τέλος, είμαι επαγγελματίας χορογράφος, μέλος του Σωματείου Ελλήνων Χορογράφων και έχει ιδρύσει τη χοροθεατρική ομάδα Dance Factory με πολλές παραγωγές στο ενεργητικό της. Διδάσκω επίσης εσωτερική κίνηση και χορογραφία στη σχολή Art Factory, στον Πειραιά.
- Τι ακριβώς είναι η χοροθεραπεία;
Η χοροθεραπεία ή αλλιώς dance movement therapy ανήκει στην κατηγορία των θεραπειών μέσω τέχνης. Γεννήθηκε και εξελίχθηκε αρχικά στην Αμερική στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 (Βόρεια Καλιφόρνια, Ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες) και οι πρωτοπόροι στον τομέα της χοροθεραπείας ήταν τότε κυρίως γυναίκες που προέρχονταν από τον χώρο του χορού. Σήμερα η χοροθεραπεία είναι γνωστή σε όλον τον κόσμο και εφαρμόζεται σε πολλούς πληθυσμούς και πολλά πλαίσια στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα η χοροκινητική χοροθεραπεία ήρθε το 1990 από την Dr. Marcia Leventhal, President Elect της Αμερικάνικης Ένωσης Χοροθεραπευτών. Η Dr. Marcia Leventhal που ανήκει στις πρωτοπόρους χοροθεραπεύτριες της Αμερικής δημιούργησε το πρώτο 4ετές εκπαιδευτικό πρόγραμμα χοροθεραπείας στην Ελλάδα από το οποίο αποφοίτησα και εγώ το 1997.
Η Ένωση Χοροθεραπευτών Ελλάδος δημιουργήθηκε το 1993 και ασχολείται με τη διάδοση της χοροθεραπείας στην Ελλάδα και την εκπόνηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων χοροθεραπείας. Η χοροθεραπεία τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο γνωστή και δημοφιλής στον χώρο των θεραπειών μέσω τέχνης στην ψυχική υγεία. Η Αμερικάνικη Ένωση Χοροθεραπείας (ADTA) ορίζει τη χοροθεραπεία σαν μια σωματικά προσδιορισμένη, δημιουργική, ολιστική θεραπευτική μέθοδο που χρησιμοποιεί την κίνηση, τον χορό και την λεκτική επεξεργασία για να προωθήσει τη συναισθηματική, γνωσιακή και κοινωνική ολοκλήρωση του ατόμου. Συμπεριλαμβάνει μια πλειάδα μεθόδων και χαρακτηρίζεται από μια συστηματική διαδικασία θεραπείας επικεντρωμένης σε σαφείς στόχους.
Παράλληλα, προωθεί την έκφραση της αυθόρμητης κίνησης, η οποία αποτελεί τη δίοδο που επιτρέπει να αναδυθούν σκέψεις και βαθιά συναισθήματα που συχνά είναι πολύ δύσκολο να μπουν σε λέξεις. H χοροθεραπευτική εμπειρία δημιουργεί μια διέξοδο μέσω της οποίας τα συναισθήματα και η ψυχολογική ένταση μπορούν να εκτονωθούν και να δημιουργήσουν έναν τρόπο για να συνειδητοποιήσει κανείς τις εσωτερικές του δυνάμεις και τις πηγαίες του δυνατότητες, όπως λέει χαρακτηριστικά και η Serlin. Η χοροθεραπεία αποτελεί μια ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση που οι ρίζες της εμπλέκονται με την έμφυτη τάση του ανθρώπου για ελεύθερη χορευτική έκφραση κάτι που βρίσκει κανείς στα μικρά παιδιά και στον καθαρό χορό όπως εξελίχθηκε στις ανθρώπινες κοινωνίες στον ρου της ιστορίας.
Οι πρωτόγονες κοινωνίες χρησιμοποιούσαν τον χορό σχεδόν σε κάθε εκδήλωση της καθημερινότητάς τους για να εκφράσουν τη γέννηση, τον θάνατο, τον πόλεμο, τη συγκομιδή, την αλλαγή των εποχών, αλλά και τα φυσικά καιρικά φαινόμενα. Τα ιδιαίτερα στοιχεία λοιπόν της χοροθεραπείας είναι ότι εμπλέκεται το ίδιο το σώμα κινητικά στη θεραπευτική διαδικασία και ότι η κινητική έκφραση του σώματος αναδεικνύει όλες τις χορευτικές έμφυτες και πηγαίες εκφραστικές ικανότητες του ατόμου που είχε από παιδί που δεν έχουν να κάνουν καθόλου με κανένα στυλ χορού, είναι αυθόρμητες και αυθεντικές και δεν μαθαίνονται, αλλά ξαναανακαλύπτονται. Για τη χοροθεραπεία δεν προαπαιτείται κάποια προηγούμενη γνώση ή εμπειρία χορού, γυμναστικής ή όποιου άλλου είδους κίνησης γενικότερα. Και επίσης δεν έχει να κάνει καθόλου με εκμάθηση βημάτων κάποιου είδους ή στυλ χορού (π.χ. βαλς, λάτιν κ.ά.).
- Ποια είναι τα οφέλη της;
Ξεκίνησα την ενασχόλησή μου με τη χοροθεραπεία το 1997 και συνεχίζω μέχρι σήμερα με έδρα τον Πειραιά, όπου εργάζομαι με ατομικές και ομαδικές συνεδρίες χοροθεραπείας που έχουν στόχο την αυτογνωσία και τη θεραπεία μέσω της εναρμόνισης του σώματος, του νου, των συναισθημάτων και της δημιουργικότητας. Οι συνεδρίες αυτές στοχεύουν στο να βοηθήσουν τα άτομα να εκφραστούν μέσα από το σώμα και την κίνηση, να απελευθερώσουν την κινητική τους δημιουργικότητα και να αποκτήσουν καλύτερη γνώση και επαφή με τον εαυτό τους. Με μέσο την κίνηση και την κινητική εκφραστικότητα του σώματος, τα άτομα κατανοούν και συνειδητοποιούν την σημασία της αυτοφροντίδας για την υγεία, την ψυχική ισορροπία και την ευεξία, έρχονται σε επαφή με τα συναισθήματά τους και επιπλέον ξαναμαθαίνουν μέσα από την επαφή με το σώμα και την κίνηση να παίρνουν χαρά και να απολαμβάνουν μικρές απλές στιγμές μέσα από την ανθρώπινη επαφή.
- Εκτός από την αυτογνωσία, την απόλαυση και την ευεξία πως μπορεί να βοηθήσει η θεραπεία του χορού κάποιες ασθένειες, όπως τον καρκίνο ή ψυχοσωματικά νοσήματα;
Σε σχέση με τους ασθενείς με καρκίνο και άλλα ψυχοσωματικά νοσήματα, οι συνεδρίες της χοροθεραπείας βασίζονται στο Συνθετικό Ψυχοδυναμικό Μοντέλο Χοροθεραπείας που διευκολύνει τη διερεύνηση νέων τρόπων αντιμετώπισης της ζωής σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο. Σημαντικοί στόχοι του μοντέλου είναι η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και η προώθηση της ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια και μετά την επίθεση του καρκίνου.
Επιπλέον, η κλινική εργασία μέσα από αυτό το μοντέλο χοροθεραπείας διευκολύνει την αποδοχή μιας νέας εικόνας σώματος μετά την περιπέτεια του καρκίνου, την επανεπένδυση στην αυτοφροντίδα του σώματος και την έκφραση συναισθημάτων σχετικά με το πώς βιώνεται η επίθεση του καρκίνου. Η χοροθεραπευτική διεργασία βοηθά έτσι ώστε ο φόβος, ο θυμός, η απελπισία, η αίσθηση του αβοήθητου και του ευάλωτου να επανεπενδυθούν ως δυνάμεις ζωής μέσα από το σώμα. Βοηθά στην πληροφόρηση από το ίδιο το σώμα για τις ανάγκες του ίδιου του σώματος με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής (ύπνος, διατροφή, χαλάρωση, αποφυγή συγκρούσεων στην οικογένεια, προσωπικός χώρος που δεν τον παραβιάζουν άλλοι χωρίς την θέληση του ασθενούς, σταθερότερα όρια σε σχέση με τις ανάγκες των ατόμων).
Ακόμη, βοηθά στην κατανόηση των βασικών πεποιθήσεων για τον καρκίνο και πώς αυτές επηρεάζουν τη σωματική υγεία και την ποιότητα ζωής. Τέλος, βοηθά στην αντιμετώπιση του στρες στο σώμα και στο πώς μπορεί να επιτευχθεί χαλάρωση μέσα από τις χοροθεραπευτικές τεχνικές.
- Ποιες είναι οι βασικές αρχές της;
Οι λόγοι που κάνουν τη χοροθεραπεία ξεχωριστή σαν θεραπεία είναι οι βασικές της αρχές που με την ιδιαιτερότητά τους χαρακτηρίζουν αυτό το είδος της θεραπείας και το κάνουν μοναδικό. Βασική αρχή της χοροθεραπείας αποτελεί η αποδοχή της νευροφυσιολογικής σύνδεσης νου - σώματος -συναισθήματος, η οποία βασίζεται στα ερευνητικά δεδομένα των σύγχρονων νευροεπιστημών. Το σώμα, ο νους και τα συναισθήματα είναι στοιχεία της προσωπικότητάς που βρίσκονται σε μόνιμη και συνεχή σύνδεση και αλληλεπίδραση. Αυτή η τρισδιάστατη κατάσταση της βαθύτερης ουσίας του εαυτού είναι κεντρικής σημασίας για κάθε ψυχική αλλαγή και θεραπεία. Η συνειδητότητα σε μια διάσταση επηρεάζει την εμπειρία, την αντίληψη και την κινητική έκφραση του ατόμου και έχει αντίκτυπο και στις άλλες διαστάσεις.
Η κινητική έκφραση ενός ατόμου αντανακλά την ενδοψυχική του δυναμική. Η εκφραστική και λειτουργική κίνηση του ατόμου εκφράζει στοιχεία της προσωπικότητας, την προσωπική ιστορία του και το συλλογικό ασυνείδητο. Έτσι η ψυχοθεραπευτική δουλειά με το σώμα αναδεικνύει προσωπικές δυσκολίες, συνήθειες και μπλοκαρίσματα που μπορούν να αντιμετωπιστούν χοροθεραπευτικά. Κάθε συνειδητοποίηση και αλλαγή στο σώμα και στην κινητική έκφραση του ατόμου έχει σαν αποτέλεσμα μία αλλαγή στην προσωπικότητα και στη συμπεριφορά του.
Διευρύνοντας το κινητικό εύρος του ατόμου διευρύνεται αντίστοιχα και το εύρος των επιλογών του στην καθημερινότητα και το όραμά του για τη ζωή. Με λίγα λόγια η ποικιλία και το εύρος στην κίνηση έχουν άμεση σχέση με το αντίστοιχο εύρος και την ποικιλία διεξόδων στην καθημερινότητα της ζωής ενός ατόμου και στη δημιουργία ενός ευρύτερου οράματος ζωής. Μέσω της κινητικής έκφρασης το άτομο μαθαίνει ότι υπάρχουν πολλά επίπεδα πρόσβασης στην ψυχική πληροφορία και ταυτόχρονη στη λεκτική έκφραση της αντίληψης αυτής της πληροφορίας. Η επαφή με την αυθεντική κινητική έκφραση βοηθά στην κατανόηση των περιοριστικών δεδομένων της καθημερινότητας ενός ατόμου και διευκολύνει τη διεύρυνση αυτού του περιορισμού.
- Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Στα μελλοντικά μου σχέδια είναι η έρευνα στη χοροθεραπεία και η συγγραφή βιβλίου που να αποτυπώνει αναλυτικά το Συνθετικό Ψυχοδυναμικό Μοντέλο Χοροθεραπείας με διάφορες ομάδες ατόμων. Από τον Σεπτέμβριο θα ξεκινήσω νέες ομάδες αυτογνωσίας μέσω της χοροθεραπείας.
Επίσης θα ξεκινήσω ετήσιο εργαστήριο εσωτερικής κίνησης και χορογραφίας. Σε αυτό το μάθημα χορού οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τρόπους που ενθαρρύνουν το δημιουργικό τους δυναμικό, τους βοηθούν να κατανοήσουν το προσωπικό τους χορευτικό ύφος και να χτίσουν την προσωπική τους εσωτερική κίνηση μέσα από προσωπικές δημιουργικές διεργασίες. Ανακαλύπτοντας τη δική σας κινητική αυθεντικότητα δημιουργείτε τον δικό σας εσωτερικό χορό πέρα από τις γνωστές κινησιολογίες φόρμες που γνωρίζετε και έχετε εκπαιδευτεί σε αυτές. Το συγκεκριμένο εργαστήρι συνδυάζει μια σύμπραξη των δομικών στοιχείων της χορογραφίας και του δημιουργικού χορού με τις αρχές του εσωτερικού χορού και της χοροθεραπείας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
