Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι το μέλλον, αλλά το παρόν. Τα κέρδη από διαδικτυακές πωλήσεις το 2019 αποτιμήθηκαν σε $3.5 τρις παγκοσμίως. Ιδίως λόγω της ανατροπής που έφερε η πανδημία του Covid-19 στις ζωές μας, οι ηλεκτρονικές αγορές κατέστησαν μέσο επιβίωσης συχνά δε, και και ψυχικής ανάτασης. Οι καταναλωτές εξαρτούν τις αγορές τους από το Internet σε τέτοιο βαθμό που, τη δεδομένη στιγή, ακόμα και ηλεκτρονικά καταστήματα κολοσσοί δυσκολεύονται να διαχειριστούν τον όγκο των παραγγελιών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία Amazon αποφάσισε να εξυπηρετήσει κατά προτεραιότητα τις παραγγελίες ειδών πρώτης ανάγκης, ενώ κάποιες άλλες, που κρίθηκαν όχι και τόσο απαραίτητες δεν τις δέχτηκε καν. Εν τω μεταξύ, η εταιρεία προσέλαβε τον περασμένο μήνα περίπου 100.000 εργαζομένους, για να μπορέσει να καλύψει την ραγδαία άνοδο στη ζήτηση. Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση στη χρήση των συνδρομητικών υπηρεσιών ψυχαγωγίας, όπως το κανάλι Netflix, με περιθωριοποίηση των αντίστοιχων mobile apps, δεδομένου ότι στο σπίτι πιο εύκολα αφήνουμε στην άκρη το κινητό μας. Από την άλλη, η εφαρμογή τηλεδιάσκεψης Zoom έχει μπει σε πολλά νοικοκυριά.
Ως εκ των συνθηκών, πεδίον δόξης λαμπρόν για τα e-shops! Για τον επιχειρηματία, λοιπόν, που θέλει να διαθέτει προϊόντα ή υπηρεσίες μέσω ηλεκτρονικού καταστήματος με στόχο B2C πωλήσεις, το κρίσιμο ερώτημα είναι: τι πρέπει να προσέξει ως προς την αρτιότητα και τη νομιμότητα αυτού;
Παρακάτω συλλέξαμε ενδεικτικά κάποια στοιχεία που διέπουν τη λειτουργία ενός ηλεκτρονικού καταστήματος:
- Ένα e-shop, όπως κάθε άλλο κατάστημα, προϋποθέτει έναν εταιρικό τύπο. Συνεπώς, αυτός που ξεκινάει από το μηδέν, πρέπει πρώτα να συστήσει την εταιρία της επιλογής του, να την καταχωρίσει στο Γ.Ε.ΜΗ. και να κάνει έναρξη εργασιών στην εφορία. Έπειτα, είναι σημαντικό το e-shop να δηλώνει κατάλληλα τις συναλλαγές του στα βιβλία της επιχείρησης, να διαθέτει ταμειακή μηχανή ή λογιστικό πρόγραμμα για εκτύπωση αποδείξεων, να καταβάλλει ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος. Είναι γνωστό το σαφάρι στο οποίο είχαν επιδοθεί οι φορολογικές αρχές, για να πατάξουν την e-φοροδιαφυγή από πωλήσεις μέσω διαδικτύου, πραγματοποιώντας διασταυρώσεις πληροφοριών από το Facebook και το Instagram.
- Πέρα από αυτό, σημειωτέον είναι ότι η προστασία των καταναλωτών είναι πιο ενισχυμένη από νομικής άποψης στο διαδίκτυο σε σύγκριση με τα φυσικά καταστήματα. Τούτο διότι ο αγοραστής δεν είναι πρόσωπο με πρόσωπο με τον πωλητή ούτε βλέπει το προϊόν που αγοράζει, ενώ τείνει να αποφασίζει πιο γρήγορα. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο ο αγοραστής αφού στη συνέχεια παραλάβει την παραγγελία του, να κρίνει τελικά ότι δεν ικανοποιεί τις ανάγκες του στον φυσικό κόσμο και να επιλέξει να υπαναχωρήσει. Έτσι, πριν από τη σύναψη της σύμβασης πώλησης, ο πωλητής υποχρεούται να δώσει τα πλήρη στοιχεία του στον καταναλωτή (επωνυμία, ΑΦΜ, έδρα, στοιχεία επικοινωνίας κ.λπ.). Επίσης, υποχρεούται να περιγράψει τα βασικά χαρακτηριστικά των αγαθών ή υπηρεσιών του. Στις πωλήσεις ψηφιακού περιεχομένου, δε, πρέπει να δίνει επιπροσθέτως πληροφορίες για τη διαλειτουργικότητα του περιεχομένου με άλλα λογισμικά, καθώς και για τη λειτουργικότητα του περιεχομένου, όπως αν ισχύουν γεωγραφικοί περιορισμοί κατά τη χρήση. Ακόμα, υποχρεούται να αναφερθεί αναλυτικά στην τιμή των αγαθών ή υπηρεσιών, τις πρόσθετες επιβαρύνσεις, όπως φόρους και έξοδα αποστολής και τους τρόπους πληρωμής που γίνονται δεκτοί. Επίσης, κάθε σοβαρό e-shop οφείλει να δίνει πάντα στους καταναλωτές τη δυνατότητα να συμφωνούν ρητά με κάθε πρόσθετη πληρωμή. Επομένως, δεν επιτρέπονται τα προσημειωμένα τετραγωνίδια, π.χ. ταξιδιωτική ασφάλεια κατά την αγορά αεροπορικού εισιτηρίου.
- Περαιτέρω, το ηλεκτρονικό κατάστημα πρέπει να έχει αναρτημένα σε ευκρινές σημείο τα terms & conditions (άλλως, όρους πώλησης) στα οποία πρέπει να ορίζει την πολιτική επιστροφών προϊόντων, για να προστατέψει αλλά και να προστατευτεί, σε περίπτωση υπαναχώρησης του αγοραστή. Ειδικότερα, να ενημερώνει για την υποχρέωση του αγοραστή να πληρώσει για την επιστροφή των εμπορευμάτων, καθώς εάν δεν ενημερώσει προκαταβολικά, βαρύνεται εκείνο με τα έξοδα επιστροφής. Να ενημερώνει για τη διαδικασία υπαναχώρησης και τις ενέργειες που καταργούν το δικαίωμα υπαναχώρησης (π.χ. άνοιγμα σφραγισμένου προϊόντος ή από τη στιγμή που ο αγοραστής θα αρχίσει να έχει πρόσβαση σε περίπτωση ψηφιακού περιεχομένου με τηλεφόρτωση, δεν μπορεί πλέον να υπαναχωρήσει). Να ενημερώνει για την προθεσμία υπαναχώρησης, η οποία είναι 14 ημέρες από την παράδοση του εμπορεύματος ή τη σύναψη της σύμβασης για αγορά υπηρεσίας. Χωρίς την ενημέρωση αυτή, ο καταναλωτής έχει ένα έτος στη διάθεσή του, για να υπαναχωρήσει, ενώ ο πωλητής κινδυνεύει να βρεθεί αργά ή γρήγορα αντιμέτωπος με προβλήματα ρευστότητας σε περίπτωση αυξημένων επιστροφών, ιδίως όταν θα έχει παρέλθει ένα έτος από την αγορά. Είναι σαφές πως οι διαφανείς πολιτικές ενός ηλεκτρονικού καταστήματος συμβάλλουν στην καθιέρωση εμπιστοσύνης των καταναλωτών, οι οποίοι θα επιλέξουν να επιστρέψουν ξανά σε αυτό για μελλοντικές αγορές.
- Στις περιπτώσεις υποβολής αιτήματος παραγγελίας από τον καταναλωτή, το e-shop υποχρεούται να αποστέλλει άμεσα αποδεικτικό παραλαβής του αιτήματος παραγγελίας. Κατόπιν, η επιβεβαίωση της σύμβασης πρέπει να γίνεται άμεσα και με σταθερή μορφή, όπως email ή σε προσωπικό λογαριασμό του καταναλωτή στην ιστοσελίδα του καταστήματος.
- Οι βασικοί συμβατικοί όροι θα πρέπει να είναι εκ των προτέρων διαθέσιμοι στους καταναλωτές. Μετά την κατάρτιση της σύμβασης,το κατάστημα οφείλει να απέχει από κάθε τροποποίηση των όρων της, ιδίως να τροποποιήσει το τίμημα.
- Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στη σύμβαση, η παράδοση των εμπορευμάτων γίνεται εντός 30 ημερών από τη σύναψη της σύμβασης. Αν δεν γίνει εμπρόθεσμα, ο καταναλωτής δικαιούται να λύσει τη σύμβαση και να αναζητήσει τα χρήματά του.
- Εκτός των ανωτέρω όρων και πολιτικών, απαραίτητα είναι και τα website terms & conditions, δηλαδή ο τρόπος λειτουργίας της ιστοσελίδας του ηλεκτρονικού καταστήματος και η επικαιροποιημένη Πολιτική Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Δεν επιτρέπεται η επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων από ένα e-shop, όπως η εθνική προέλευση, πολιτικά φρονήματα, θρησκευτικές πεποιθήσεις ή δεδομένα υγείας. Επιπλέον, το e-shop πρέπει να σέβεται την επιλογή των καταναλωτών να μην λαμβάνουν μη ζητηθείσες εμπορικές επικοινωνίες για προώθηση προϊόντων ή υπηρεσιών.
- Προσοχή χρειάζεται και στις διαφορές από δικαιοδοσία σε δικαιοδοσία, καθώς ενδέχεται η πώληση σε μια χώρα να επιβάλλει στο e-shop άλλες νόμιμες υποχρεώσεις από κάποια άλλη χώρα. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που στήνεται η ιστοσελίδα (π.χ. υποχρέωση να περιλαμβάνεται το τοπικό νόμισμα).
- Τέλος, απόλυτα απαραίτητη είναι η έρευνα για την καταχώριση και χρήση του εμπορικού σήματος της εταιρίας και του e-shop. Η έρευνα αυτή ενδέχεται να έχει παραμέτρους όπως η κατάλληλη μετάφραση του σήματος, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει και σε άλλες χώρες, η σύγκρουση με κατοχυρωμένα σήματα από άλλες εταιρίες. ή η διαθεσιμότητα του αντίστοιχου Domain Name.
Σταδιακά όλο και περισσότερες επιχειρήσεις αποκτούν παρουσία στο διαδίκτυο με e-shops. Η εποχή και οι συνθήκες το επιτάσσουν εξάλλου. Οι καταναλωτές δείχνουν να προτιμούν την ασφάλεια αλλά και την άνεση του σπιτιού τους. Ένα μικρό στατιστικό για το φινάλε: Οι αρτοπαρασκευαστές είναι το προϊόν στη δεύτερη θέση της λίστας με τις περισσότερες αγορές (σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στις ΗΠΑ τον μήνα Μάρτιο 2020 - The Pandemic Economy: What are Shoppers Buying Online During COVID-19?, δημοσιεύθηκε στις 8/4/2020 από την Katie Jones στο www.visualcapitalist.com). Αυτό συνιστά τρανή απόδειξη ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο εξαπλώνεται σε κάθε είδους αγορές και οι καταναλωτές ακολουθούν κατά πόδας.
Το άρθρο επιμελήθηκε η ομάδα του νομικού γραφείου Cremer & Partners.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
