Πέραν όλων των υπολοίπων παραγόντων, εγχώριων ή διεθνών, που επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο και το ελληνικό χρηματιστήριο, ο λόγος της μεγάλης πτώσης της αγοράς το τελευταίο διάστημα και μετά την κορύφωση του Ιουλίου, είναι οι μεγάλες ρευστοποιήσεις από τα κερδοσκοπικά funds που είχαν χτίσει θέσεις πολύ ενωρίτερα με κεντρικό στοίχημα την αναβάθμιση της χώρας. Αυτές οι ρευστοποιήσεις δεν αντισταθμίζονται με αντίστοιχες αγορές από συντηρητικά χαρτοφυλάκια που επενδύουν σε ώριμες αγορές.
Στην αγορά λαμβάνει χώρα ένα ιδιότυπο rebalancing με τις εκροές κεφαλαίων από κερδοσκοπικά funds να έχουν ανέλθει σε 427 εκατ. ευρώ στο 9μηνο, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία του ΧΑ. Αυτές οι εκροές μόνο μερικώς αντισταθμίστηκαν από εισροές κεφαλαίων από άλλες κατηγορίες ξένων επενδυτών -συντηρητικοί επενδυτές, όπως οι τράπεζες, έχουν καταγράψει φέτος, έως το τέλος Σεπτεμβρίου, εισροές 242,5 εκατ. ευρώ. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να έχουν καταγραφεί φέτος συνολικές εκροές ξένων κεφαλαίων από το ΧΑ, ύψους 333,43 εκατ. ευρώ.
Οι εκροές άρχισαν από τον Απρίλιο και έκτοτε είναι συνεχείς, ενώ το πρώτο τρίμηνο, η συμβολή των ξένων επενδυτών στην αγορά ήταν θετική. Συνολικά, όπως φαίνεται στον πίνακα, οι εκροές ξένων κεφαλαίων πλησιάζουν τα 600 εκατ. ευρώ και στο μεγαλύτερο μέρος τους προέρχονται από κερδοσκοπικά funds:
Η φυγή ξένων κεφαλαίων από το ΧΑ
Μήνας | Εκροές (εκατ. ευρώ) |
Απρίλιος | 72,54 |
Μάιος | 95,46 |
Ιούνιος | 190,85 |
Ιούλιος | 97,16 |
Αύγουστος | 79,8 |
Σεπτέμβριος | 60,98 |
Σύνολο εκροών | 596,79 |
Η έξοδος κεφαλαίων, που αποδίδεται κυρίως στα κερδοσκοπικά επενδυτικά χαρτοφυλάκια, έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό κενό, καθώς οι είσοδος πιο συντηρητικών κεφαλαίων θα γίνει πιο αργά, με ορίζοντα την επιστροφή του ΧΑ στις ώριμες αγορές της MSCI, το 2025. Για αρκετούς μήνες φέτος, οι Έλληνες ιδιώτες επενδυτές κάλυψαν το κενό με τις δικές τους τοποθετήσεις, όμως η δύναμη πυρός που διαθέτουν άρχισε να εξαντλείται από τον Σεπτέμβριο, κάτι που είχε άμεση επίδραση στις τιμές, συμβάλλοντας στην πτωτική κίνηση της αγοράς.
Τα κερδοσκοπικά funds είχαν μπει στην αγορά εδώ αρκετό καιρό, χτίζοντας θέσεις σε χαμηλά επίπεδα τιμών, ακόμη και από τις 700 - 800 μονάδες. Το κύριο στοίχημα στο οποίο πόνταραν ήταν η επιστροφή της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα. Μετά τις εκλογές, που θεωρήθηκε ότι «κλείδωσαν» την αναβάθμιση της οικονομίας, τα funds άρχισαν να κινούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα προς... την έξοδο, ρευστοποιώντας ένα μέρος των κερδών που είχαν αποκομίσει -είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγαλύτερες εκροές καταγράφονται τον Ιούνιο και ξεπέρασαν τα 190 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, τα μεγάλα, συντηρητικά επενδυτικά χαρτοφυλάκια δεν έχουν αρχίσει να τοποθετούνται στην ελληνική αγορά με μεγάλη ένταση. Αναμένουν την εδραίωση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα μέσω της ετυμηγορίας δύο και πλέον εκ των κορυφαίων οίκων αξιολόγησης, κάτι που θα βάλει τα ελληνικά ομόλογα στους διεθνείς δείκτες, αφετέρου προσβλέπουν στην επιστροφή της Ελλάδας στις ώριμες αγορές, ύστερα από δώδεκα και πλέον χρόνια στις αναδυόμενες.
Σε κομβικά τεχνικά επίπεδα η αγορά
Μετά την πτώση που έχει σημειώσει από τον Σεπτέμβριο, πλέον η αγορά διαπραγματεύεται σε ιδιαίτερα κομβικά από τεχνικής άποψης επίπεδα, καθώς ο Γενικός Δείκτης κατήλθε κάτω από τον Κινητό Μέσο Όρο 200 ημερών, που είναι ο παράγοντας – κλειδί, που ορίζει αν μια αγορά γυρνάει σε πτωτική τάση μακροπρόθεσμα.
Την Παρασκευή, ο Γ.Δ. είχε κλείσει στις 1.136,93 μονάδες και ο υπεύθυνος ανάλυσης της Beta Χρηματιστηριακή Μάνος Χατζηδάκης είχε τονίσει πως «ο Γ.Δ. βρίσκεται στο όριο διάσπασης του κινητού Μέσου των 200 ημερών βάζοντας πλέον και την ανοδική μακροπρόθεσμη τάση υπό αναθεώρηση. Οι υπερπωλημένες ζώνες από τους ταλαντωτές δεν φαίνεται να συγκινούν ιδιαίτερα τους αγοραστές ενδεχομένως μια τεχνική εκκρεμότητα που αφορά το χάσμα τιμών (1.129 – 1.134) από τις 21 Μαΐου να αποτελεί ένα άλλοθι για αυτή την αδράνεια».
Χθες ο Γ.Δ. υποχώρησε εκ νέου κατά 2,26%, πέφτοντας στις 1.111,29 μονάδες, επίπεδα που αποτελούν χαμηλά πέντε και πλέον μηνών, καθώς είχε να τα δει από τις 5 Μαΐου. Χθες μάλιστα στο χαμηλό ημέρας ο Γ.Δ. κατήλθε έως τις 1.105,15 μονάδες όταν υποχωρούσε κατά 2,80%.
Βεβαίως, για κάθε κομβική αλλαγή, τεχνικής ή άλλης φύσης, απαιτούνται πάνω από ένα κλεισίματα και για πιο ασφαλή συμπεράσματα απόλυτος κριτής είναι το φίλτρο των τριών ημερών, είτε στις ανόδους, είτε στις καθόδους. Εξυπακούεται ότι μετά από απώλειες άνω του 8% σε μόλις έξι συνεδριάσεις τον Οκτώβριο και χωρίς ανοδική ανάσα, η αγορά είναι σε ακραία υπερπουλημένα επίπεδα, οπότε ανά πάσα στιγμή μπορεί να βγάλει αντίδραση αυξημένης μάλιστα έντασης, αν δοθεί το έναυσμα.
Βεβαίως, για μια αγορά που βρίσκεται σε αλλαγή… φρουράς επενδυτών, προς το παρόν κάθε μικρή ή μεγάλη ανοδική αναλαμπή παρουσιάζεται ως ευκαιρία πωλήσεων και από τα εγχώρια χαρτοφυλάκια, που έχουν εγκλωβιστεί, καθώς ανέβηκαν στο άρμα της αγοράς σε σχετικά υψηλά επίπεδα τιμών. Ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς είναι ότι δεν έχει ισχυρή εσωτερική επενδυτική βάση θεσμικών χαρτοφυλακίων, κάτι που την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη σε συγκυρίες όπως η τωρινή που αποχωρούν συντονισμένα ξένοι.
«Ώρα για τοποθετήσεις στα χαμηλά»
Πάντως, σταθερά αισιόδοξος παραμένει σε μακροπρόθεσμο επίπεδο για την ελληνική αγορά και τις προοπτικές της τα επόμενα χρόνια ο διευθύνων σύμβουλος της Fast Finance ΑΕΠΕΥ Ηλίας Ζαχαράκης, ο οποίος τονίζει πως «το Χ.Α. πλέον είναι σε τιμές κάτω από τον 200αρη, κάτι που δεν μας λέει κάτι βραχυπρόθεσμα. Είναι λογικό κάποιοι να… πετάνε μετοχές από τα παράθυρα, μιας και ακόμα καταγράφουν σημαντικά κέρδη. Ένα παλιό χρηματιστηριακό ρητό λέει ότι “δύσκολα κάποιος μπορεί να πιάσει το μαχαίρι που πέφτει χωρίς να κοπεί”. Έτσι λοιπόν η ανεύρεση “πάτου”, όπως αντίστοιχα και “κορυφής” δεν έχει κάποιο νόημα.
Αν κάποιος έψαχνε να τοποθετηθεί σε καλές εταιρείες και δεν έβρισκε τιμές, ήρθε η ώρα σταδιακά να το πράξει. Η αλήθεια είναι ότι αυτοί που θεωρούσαν ακριβές τις τιμές, θα συνεχίσουν να πιστεύουν ότι ακόμα είναι η αρχή της πτώσης, μιας και συνήθως είναι και οι πιο δύσκολοι στην ψυχολογία. Τεχνικά τώρα, έχουμε τους κλαδικούς δείκτες να χάνουν έστω και πρόσκαιρα τον 200αρη ΚΜΟ, εξέλιξη που παρατηρούν κάποιοι με απλό τρόπο για να δουν αν η αγορά είναι “bull”, ή “bear” γεγονός που προκαλεί πανικό σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά όταν υπάρχουν ακόμα σημαντικά κέρδη».
Σύμφωνα με τον κ. Ζαχαράκη, «οι περισσότεροι κλαδικοί δείκτες δοκιμάζουν το 61% της τελευταίας ανοδικής κίνησης, επίπεδο που δικαιολογεί, αν μη τι άλλο, σημαντική αντίδραση. Σε πρώτη φάση θέλουμε κατοχύρωση των 1.185 για το Γενικό Δείκτη και 2.883 για τον FTSE 25, ώστε να ανακοπεί η επιθετική πτωτική τάση. Η Αγορά διορθώνει, καταγράφοντας από τις μεγαλύτερες πτωτικές κινήσεις του έτους, με αρκετούς να ανησυχούν για την μεσοπρόθεσμη πορεία της.
Συνηθίζεται οι “bull” Αγορές να καταγράφουν σοβαρές διορθώσεις και αυτές να είναι χρονικά απότομες. Εκτός από τα υψηλά επιτόκια και όπως φαίνεται η διατήρησή τους πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο σε υψηλά επίπεδα, δεν φαίνεται να αλλάζει κάτι στα θετικά που έχει να περιμένει η Ελληνική Οικονομία.
Αυτοί που θέλουν σιγουριά, καλό θα ήταν να περιμένουν τεχνικά αγοραστικά σήματα. Οι άλλοι που περίμεναν απλά μία διόρθωση, μιας και τους φαινόταν ακριβή η Αγορά, θα μπορούσαν να κάνουν το “ψάρεμά τους” χωρίς βιασύνη και σταδιακά».