Έχοντας φτάσει στον «κόμβο» των 1.300 – 1325 μονάδων (που ήταν το κλείσιμο της περασμένης Παρασκευής), το ελληνικό χρηματιστήριο βρέθηκε σε υπεραγορασμένες ζώνες, οπότε εύλογα χθες ήρθε μια πρώτη καλή διόρθωση, αποφορτίζοντας σημαντικά τους ταλαντωτές. Και μόνο ότι η χθεσινή πτώση – διόρθωση (-1,65%) ήταν μόλις η τέταρτη με ποσοστό άνω του 1% μετά τις 25 Μαΐου, μαρτυρά ότι ελάχιστες ουσιαστικές διορθώσεις έχει κάνει η ελληνική αγορά εντός του 2023.
Η αγορά μέσα στο 2023 διέσπασε μια σειρά από ορόσημα, όπως κατ’ αρχάς τις 1.000 μονάδες στα τέλη Ιανουαρίου, κατόπιν τις 1.100 μονάδες στις 17 Φεβρουαρίου, τις 1.200 μονάδες στις 23 Μαΐου και τις 1.300 μονάδες στις 11 Ιουλίου. Από τις αρχές Οκτωβρίου 2022 όταν και ξεκίνησε η ανοδική κούρσα της ελληνικής αγοράς αλλά και των διεθνών, με αφορμή την προεξόφληση ότι η αύξηση των επιτοκίων οδεύει προς το τέλος της, το ΧΑ, σε εννέα μήνες, έχει μόλις έναν πτωτικό. Ο μοναδικός μήνας πτώσης ήταν ο Μάρτιος, όταν με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών και την κρίση στις περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ, ο Γ.Δ. απώλεσε λίγο πάνω από το 6% της αξίας του.
Όλοι οι υπόλοιποι μήνες είναι ανοδικοί, ένα ρεκόρ που είναι σπάνιο για μια αγορά, όσο δυναμικό κι αν είναι το momentum που τη διέπει. Εύλογα, η αγορά, σε μεγάλη εικόνα και ασχέτως αν αυτό θα γίνει σήμερα, αύριο ή προσεχώς, χρωστά καλύτερη και πιο σοβαρή διόρθωση. Μια διόρθωση έως τις 1.250 ή και 1.200 μονάδες θεωρείται εντός προγράμματος χωρίς να αλλοιωθούν τα τεχνικά κεκτημένα και χωρίς να χαλάσει η ψυχολογία.
Το αν θα κάνει αυτή τη διόρθωση στην τωρινή συγκυρία η αγορά, ή αν το momentum σταδιακής επανόδου εγχώριων χαρτοφυλακίων θα συνεχίζει να αναχαιτίζει την όποια προσφορά των ξένων, μένει να φανεί στην πορεία. Οι αγορές έχουν τους δικούς τους κανόνες και τους δικούς τους νόμους, ενώ διέπονται και «κυβερνώνται» από τα χαρακτηριστικά των συντελεστών τους. Την απληστία, την πίστη, το όραμα, την προεξόφληση, το φόβο, την ανησυχία, την καχυποψία και όλα όσα διέπουν την ανθρώπινη ψυχολογία.
Επίσης, ειδικά στα πολύ δυνατά bull market, το 80% του momentum των αγορών οριοθετείται από την ψυχολογία και το 20% από τα θεμελιώδη. Το ακριβό γίνεται πολύ εύκολα ακριβότερο, το έως πρότινος φθηνό μπορεί να «βαφτιστεί» πολύ εύκολα πανάκριβο, ενώ τα εκάστοτε ελκυστικά επίπεδα τιμών, μπορούν να αναπροσαρμοστούν πολλές φορές κάτω από τα νέα δεδομένα που δημιουργεί το κύμα της ανόδου.
Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πραγματικά κέρδη για μια αγορά, όχι μόνο οι θεωρητικές υπεραξίες, είναι τα κέρδη που κατοχυρώνονται. Έτσι φορτίζουν οι κωδικοί με ρευστότητα, έτσι μπαίνουν νέοι «παίκτες» στο άρμα της αγοράς, έτσι γίνονται εναλλαγές στους πρωταγωνιστές. Μια παρατήρηση των στατιστικών στοιχείων τον τελευταίο ενάμιση μήνα δείχνει ότι τα ξένα χαρτοφυλάκια τηρούν μια πιο μετριοπαθή στάση, έχοντας και εκροές τον Ιούνιο, ενώ αντιθέτως εγχώρια κυρίως χαρτοφυλάκια ελκύονται από τις υπεραξίες σε όλο το μικρομεσαίο χώρο που εσχάτως έχει βγει με αξιώσεις στο προσκήνιο.
Κανείς δεν μπορεί να πει αν αυτή η διαδικασία εμπεριέχει έως τώρα υπερβολές, ή ότι φτάνει σε κορεσμό, καθώς μιλάμε για μια αγορά που ήταν σε επενδυτική καραντίνα για δέκα και πλέον χρόνια, ενώ πλέον σύσσωμη η ελληνική οικονομία, οι τράπεζες και όλα τα assets επιστρέφουν με αξιώσεις στο διεθνές προσκήνιο.
Η χώρα δανείζεται ωσάν να έχει λάβει την επενδυτική βαθμίδα, ελληνικές εταιρείες διαπρέπουν διεθνώς, ξένοι οίκοι αναπροσαρμόζουν τις τιμές – στόχους με πρωτοφανή ταχύτητα για τράπεζες και άλλες εταιρείες του ΧΑ όπως Mytilineos, Aegean Airlines, Jumbo, Cenergy Holdings, ΓΕΚ Τέρνα κ.α.
Τα πάντα συνηγορούν ότι το ΧΑ, όπως και όλα τα υπόλοιπα ελληνικά assets, έχουν ακόμη πολύ ανοδικό δρόμο μπροστά τους, ακολουθώντας την πορεία ανάκαμψης της οικονομίας. Συγκρίσεις με το παρελθόν δύσκολα μπορούν να γίνουν, καθώς έχει αλλάξει το «μωσαϊκό» των δεικτών, οι τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί, ενώ στο ΧΑ πλέον φιλοξενούνται μόλις 155 εταιρείες, οι λιγότερες την τελευταία 25ετία, καθώς θυμίζουμε από το 2000 και εντεύθεν, με τον έναν, ή τον άλλο τρόπο, έχουν αποχωρήσει 300 εταιρείες.
Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, ακόμη και όταν μια αγορά βρίσκεται σε ξεκάθαρο bull market, οι διορθώσεις είναι απαραίτητες, ενώ συνήθως έχουν μια ιδιαίτερη… σκληρότητα. Αν προσεχώς δοθεί η αφορμή, ίσως και από το εξωτερικό, ίσως δούμε μια πιο αιχμηρή διόρθωση 50 ή 100 μονάδων.
Σημειώνεται πως από τις αρχές Οκτωβρίου 2022, ο Γενικός Δείκτης ενισχύεται σε ποσοστό 64,43%, ο FTSE 25 κερδίζει 65,81%, o Mid Cap είναι στο +70,20%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης καταγράφει ράλι σε ποσοστό 108,47%. Καμιά άλλη αγορά στον κόσμο, τουλάχιστον εξ όσων δεν έχουν ακραία πληθωριστικό νόμισμα άρα είναι εκτός σοβαρής σύγκρισης, δεν έχει ανάλογα κέρδη.
Από την αρχή του 2023, μετά τη χθεσινή διόρθωση, ο Γ.Δ. κρατάει κέρδη 40,22%, ο FTSE 25 είναι στο +40,25%, o Mid Cap κερδίζει 50,91%, ενώ ο τραπεζικός δείκτης ενισχύεται κατά 66,24%. Κέρδη και αποδόσεις που επίσης καμιά άλλη αγορά στην πλανήτη δεν έχει, πλην μιας – δύο με ακραία πληθωριστικό νόμισμα.
Η χθεσινή διόρθωση
Χθες η αγορά κινήθηκε στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της συνεδρίασης πτωτικά, ενώ στον FTSE 25 μόνο τρεις μετοχές έκλεισαν ανοδικά, ενδεικτικό του κλίματος που επικράτησε. Η συνεδρίαση επηρεάστηκε αρνητικά εξ αρχής λόγω των ισχυρών πιέσεων στη μετοχή – leader Coca Cola HBC, η οποία άνοιξε με πτώση 1,75% και έφτασε να υποχωρεί έως 5,01%, για να κλείσει τελικώς με απώλειες 4,94% χάνοντας 1,41 ευρώ ανά μετοχή.
Η αγορά ήταν και είναι υπερφορτωμένη με κέρδη, οπότε υπήρχε – και υπάρχει – περιθώριο διόρθωσης. Θυμίζουμε πως την περασμένη εβδομάδα ο Γ.Δ. ενισχύθηκε κατά 3,70%, ενώ ο τραπεζικός είχε κερδίσει 6,56%, ενώ παρόμοια είναι τα κέρδη και το μήνα Ιούλιο, με τον τραπεζικό δείκτη στο +8,06% έως την περασμένη Παρασκευή.
Ο Γ.Δ. άνοιξε θετικά έως το +0,07% στις 1.326,55 μονάδες, όμως αμέσως γύρισε σε πτωτική τροχιά, φτάνοντας έως το χαμηλό των 1.300,70 μονάδων (-1,88%) λίγο πριν το φινάλε, για να κλείσει τελικώς στις 1.303,79 μονάδες με πτώση 1,65%. Ήταν η μεγαλύτερη πτώση του Ιουλίου και η μεγαλύτερη από τις 26 Ιουνίου.
Πλην της Coca Cola HBC, τέσσερις μετοχές του Large Cap (Motor Oil, Quest Συμμετοχών, Eurobank και Σαράντης) έχασαν από 3,44% έως 3,81%, ενώ του 2% έχασαν έξι ακόμη μετοχές (Εθνική, Ελλάκτωρ, Viohalco, Πειραιώς, ΓΕΚ Τέρνα και Autohellas). Τα στοιχεία δηλαδή δείχνουν ότι η χθεσινή διόρθωση δεν ήταν αμελητέα ούτε ρηχή. Μένει να δούμε αν το στοπ στις 1.300 μονάδες του Γ.Δ. σημαίνει και ανάχωμα για νέα άνοδο ή αν ήταν προσωρινό.
Η άποψη του διευθύνοντος συμβούλου της Fast Finance ΑΕΠΕΥ Ηλία Ζαχαράκη, είναι πως «οι όποιες διορθώσεις είναι ευπρόσδεκτες, μιας και αρκετοί αγοραστές περιμένουν να πάρουν θέση σε τίτλους που έχουν ξεφύγει σε τιμές. Τεχνικά η αγορά συνεχίζει την πλαγιοανοδική κίνηση χωρίς να προβληματίζεται, ή να δίνει σημαντικές διορθώσεις, στοχεύοντας το υψηλό του 2014 στις 1379 μονάδες, για αρχή».
«Το καλοκαίρι έχει μπει για τα καλά με τις πόλεις σταδιακά να αδειάζουν, χωρίς όμως να βλέπουμε το ίδιο και στην Αγορά, που συνεχίζει να τραβάει περισσότερα βλέμματα και επενδυτές μέρα με την μέρα. Πολλοί περιμένουν η SCOPE να δώσει επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα αρχές Αυγούστου, έχοντας παράλληλα μπει και στο club των των ισχυρών οίκων. Θυμίζουμε ότι η τάση είναι ο αρχηγός και φίλος των επενδυτών και των traders και η Ελληνική Αγορά, μετά από πολλά χρόνια, έχει μπει σε διαφορετικό μοτίβο από αυτό που την είχαμε συνηθίσει», τονίζει ο κ. Ζαχαράκης.