Γιατί δεν φοβάται η Morgan Stanley το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα

Μικρή θα είναι η περίοδος αναστάτωσης και αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία και αγορά λόγω των εκλογών, σύμφωνα με τη Morgan Stanley, η οποία δεν βλέπει κάποια σημαντική αλλαγή στην υφιστάμενη οικονομική πολιτική ανεξάρτητα από το ποια θα είναι η νέα κυβέρνηση της χώρας. 

Εκτιμά ότι μετά και τη δεύτερη εκλογική διαδικασία θα υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης είτε αυτοδύναμης από τη Νέα Δημοκρατία, είτε συνεργασίας μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και ταυτόχρονα αν και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ, θεωρεί ότι είναι λιγότερο πιθανή. 

Σημειώνει ότι ο πρώτος γύρος των εκλογών, λόγω της εφαρμογής του συστήματος της απλής αναλογικής, δεν θα οδηγήσει σε σχηματισμό κυβέρνησης, βάσει τουλάχιστον των ποσοστών που δίνουν στα κόμματα οι τελευταίες δημοσκοπήσεις και ως εκ τούτου θα χρειαστεί και ένας δεύτερος γύρος στις αρχές Ιουλίου. 

Ο αμερικανικός όμιλος θεωρεί ότι τρεις είναι οι πιθανές εκβάσεις της διπλής εκλογικής διαδικασίας. 

1. Καμία αλλαγή στην κυβέρνηση: Με βάση τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, υπάρχει μια σαφής τάση υπέρ της ΝΔ, ώστε να μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση πλειοψηφία, αλλά μετά τον β’ γύρο των εκλογών. Η Νέα Δημοκρατία μπορεί να είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση μόνη της, αν στις δεύτερες εκλογές καταφέρει να αυξήσει το ποσοστό της στο 36 - 37%, ή αν ένα μεγαλύτερο ποσοστό μικρότερων κομμάτων δεν θα πιάσει το όριο του 3%. Αν της λείπουν μόνο λίγες έδρες, η Νέα Δημοκρατία θα μπορούσε να σχηματίσει συνασπισμό με ένα μικρότερο κόμμα, όπως η Ελληνική Λύση. Σε αυτό το σενάριο, η νέα κυβέρνηση θα είχε επικεφαλής τον νυν  πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη και πιθανότατα θα συνέχιζε στα χνάρια της σημερινής κυβέρνησης. Όπως τονίζεται στο εκλογικό μανιφέστο, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να εστιάζει στη δημοσιονομική εξυγίανση, με στόχο την επίτευξη του 140% του χρέους/ΑΕΠ έως το 2027. Η Νέα Δημοκρατία έχει επίσης παρουσιάσει ένα σχέδιο με συνολικό κόστος 9 δισ. ευρώ για μια τετραετία (περίπου 1% του ΑΕΠ ετησίως),και το οποίο επικεντρώνεται στην αύξηση των μισθών κατά περίπου 25% σε μια τετραετία, σε επενδύσεις στον τομέα της υγείας, στη δημόσια εκπαίδευση, στις υποδομές των δημόσιων μεταφορών, στην ψηφιοποίηση και, τέλος, στην επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας.
2. Νέος συνασπισμός, ίδια πολιτική: Με βάση τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις, ένα άλλο πιθανό αποτέλεσμα είναι ένας συνασπισμός μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας. Τα δύο κόμματα μαζί θα μπορούσαν να είναι σε θέση να σχηματίσουν πλειοψηφία ακόμη και στον πρώτο γύρο των εκλογών. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η πολιτική είναι απίθανο να αλλάξει σημαντικά σε σχέση με το πρώτο σενάριο: οι περισσότερες από τις προτεραιότητες του ΠΑΣΟΚ επικαλύπτονται με αυτές που παρουσιάζει η Νέα Δημοκρατία. Το πρόγραμμα που παρουσιάστηκε ενόψει των εκλογών επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και στη στήριξη των χαμηλότερων εισοδημάτων νοικοκυριών, ενισχύοντας την εγχώρια ζήτηση με την εφαρμογή της πολιτικής στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, την αύξηση του κατώτατου μισθού και την τόνωση της απασχόληση, καθώς και στην επένδυση στο σύστημα υγείας - όλα αυτά ενώ εξακολουθεί να τίθεται ως προτεραιότητα η δημοσιονομική εξυγίανση με σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα. Ωστόσο, αυτό που κάνει τη συνεργασία μεταξύ των δύο κομμάτων πιο δύσκολη θα ήταν το αίτημα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ,  Νίκου Ανδρουλάκη να μην είναι πρωθυπουργός ο αρχηγός της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης.
3. Απίθανο αλλά όχι αδύνατο: Ένας συνασπισμός μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ είναι το λιγότερο πιθανότερο σενάριο. Πρώτα απ' όλα, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, τα δύο κόμματα είναι απίθανο να κερδίσουν αρκετές έδρες για να μπορέσουν να σχηματίσουν συνασπισμό πλειοψηφίας. Δεύτερον, στο παρελθόν, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης φέρεται να είχε δηλώσει ότι δεν θα συνεργαζόταν σε μία κυβέρνηση με επικεφαλής τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα. Στο απίθανο σενάριο τα δύο κόμματα να μπορέσουν να συμφωνήσουν να συνεργαστούν στο πλαίσιο ενός συνασπισμού, δεν αναμένεται μια ουσιαστική απόκλιση από το status quo. Το εκλογικό μανιφέστο του ΣΥΡΙΖΑ καλύπτει επίσης ορισμένα από τα μακροσκοπικά θέματα που αντιμετωπίζουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ στα προγράμματά τους: επενδύσεις στην υγεία τομέα, η αύξηση του κατώτατου μισθού και η αύξηση της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση (στο 5% του ΑΕΠ). Το κόμμα παρουσίασε ένα λεπτομερές πρόγραμμα για τις πρώτες 50 ημέρες της θητείας του: αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ για τον ιδιωτικό τομέα, αναπροσαρμογή των μισθών στον πληθωρισμό τόσο για τις ιδιωτικές όσο και για τις δημόσιες συμβάσεις - γεγονός που θα ωθούσε αυτόματα τους μισθούς του δημοσίου σε αύξηση 10%,  επαναφορά της 13ης σύνταξης (δώρο Χριστουγέννων) και μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα μη διακριτικά αγαθά (για παράδειγμα στα τρόφιμα στο 6%). Το κόμμα δίνει λιγότερη έμφαση στην εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών στο μανιφέστο του: αν και είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί αυτή τη στιγμή, η ύπαρξη μέτρων όπως η αντιστροφή της διαδικασίας των ιδιωτικοποιήσεων σε τομείς όπως οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, καθώς και μειώσεις φόρων και μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα θα μπορούσαν να καταστήσουν το μανιφέστο του ΣΥΡΙΖΑ πιο «επεκτατικό» σε δημοσιονομικό επίπεδο σε σύγκριση με αυτά της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, οποιαδήποτε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ πιθανότατα θα περιορίσει τυχόν υπερβολικές δημοσιονομικές επεκτάσεις.

Με δεδομένα τα παραπάνω η Morgan Stanley καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: Η Ελλάδα θα συνεχίσει την πορεία της προς την υπεραπόδοση της ανάπτυξης και τη δημοσιονομική εξυγίανση με μια κυβέρνηση πλειοψηφίας της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία. Ένας συνασπισμός μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν το σενάριο που θα αντιπροσώπευε περισσότερο μια αλλαγή σε σχέση με το status quo, αλλά μόνο έως ένα βαθμό. Με το Ταμείο Ανάκαμψης να διατηρεί υπό έλεγχο πολλές από τις βασικές επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις μέχρι το 2026, θεωρείται ότι είναι απίθανο να υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στην πολιτική μετά από αυτές τις εκλογές. Αυτό είναι επίσης σύμφωνο με την σκέψη που εκφράζεται από οίκους αξιολόγησης, όπως η Fitch, η οποία στην πρόσφατη αναβάθμιση της βαθμολογίας της σε Ελλάδα υπογράμμισε πως «ο εκλογικός κύκλος είναι πιθανό να είναι μακρύτερος, μειώνοντας το περιθώριο για την εφαρμογή πολιτικής φέτος. Παρ' όλα αυτά, οι απότομες αλλαγές πολιτικής είναι απίθανες. ακόμη και αν υπάρξει αλλαγή κυβέρνησης. Οι σχέσεις με την ΕΕ έχουν παγιωθεί υπό τις κυβερνήσεις τόσο της κυβερνώσας κεντροδεξιάς Νέας Δημοκρατίας όσο και του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ, με τη χώρα να απομακρύνεται σταδιακά από την εποπτεία μετά την κρίση χρέους».