Πλησιάζει το τέλος της αναταραχής στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα; Μετά την, εν πολλοίς αναμενόμενη, κατάρρευση και της First Republic Bank, με την κορυφαία αμερικανική τράπεζα, JP Morgan να αποσπά το μεγαλύτερο μέρος του ενεργητικού της και να αναλαμβάνει τις καταθέσεις της, ένας κύκλος αστάθειας στο τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ φαίνεται ότι κλείνει, αν και υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι αρκετές μεσαίες τράπεζες παραμένουν υπό πίεση λόγω εκροής καταθέσεων.
Οι πρώτες αντιδράσεις των αγορών στο deal της JP Morgan, είναι θετικές, καθώς αξιολογείται ως μια κίνηση που θα μεγαλώσει το ήδη τεράστιο αποτύπωμά της στην αγορά, παρά το γεγονός ότι η κορυφαία τράπεζα αντιμετωπίζει εξαρχής ένα μεγάλο κενό χρηματοδότησης των στοιχείων ενεργητικού που απέκτησε: αγόρασε δάνεια αξίας 173 δισ. δολ. και χρεόγραφα 30 δισ. δολ., ενώ, στην άλλη πλευρά του ισολογισμού, βρίσκονται καταθέσεις μόλις 92 δισ. δολ. Το ταμείο ασφάλισης καταθέσεων, FDIC, εισφέρει 13 δισ. δολ. για την κάλυψη αυτού του κενού.
Έχοντας ένα πλεόνασμα καταθέσεων και σταθερή ροή εισερχόμενων καταθέσεων που προσανατολίζονται προς τις μεγάλες τράπεζες για να αποφύγουν την αβεβαιότητα στις μεσαίες, η JP Morgan εκτιμάται ότι έχει όσο χρόνο χρειάζεται να «ξεκλειδώσει» αξία από τα assets που απέκτησε από τη First Republic. Η μετοχή της, στις συναλλαγές πριν την έναρξη της συνεδρίασης, κέρδιζε περισσότερο από 2%, ενώ, από τα τέλη Μαρτίου που κορυφώθηκε η αναταραχή με τη Silicon Valley Bank να καταρρέει, η μετοχή της JP Morgan έχει ενισχυθεί περισσότερο από 10%, καθώς οι επενδυτές δείχνουν εμπιστοσύνη στις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες, που εποπτεύονται αυστηρότερα και έχουν ισχυρότερους ισολογισμούς.
Τα futures των αμερικανικών δεικτών είναι ουσιαστικά αμετάβλητα τις τελευταίες ώρες, μετά τις ανακοινώσεις για τη First Republic Bank. Πάντως, ήδη από την περασμένη εβδομάδα η αγορά έδειξε ότι δεν αξιολογούσε ως σοβαρή απειλή, ευρύτερης εμβέλειας, την κατάρρευση της τράπεζας, που ήταν προδιαγεγραμμένη, παρά τη ρευστότητα που της πρόσφεραν μεγαλύτερες τράπεζες, από τη στιγμή που ανακοίνωσε ότι μέσα στο α' τρίμηνο έχασε καταθέσεις άνω των 100 δισ. δολ. Παρ' όλα αυτά, οι κραδασμοί επικεντρώθηκαν κυρίως στη μετοχή της First Republic, που εξαϋλώθηκε, ενώ η ευρύτερη αγορά μπήκε σε ρυθμούς ράλι στο τέλος της εβδομάδας, αξιολογώντας τα καλύτερα από το αναμενόμενο αποτελέσματα τεχνολογικών κολοσσών.
Έχει τελειώσει, λοιπόν, αναταραχή; Το γεγονός ότι, παρά τις καταρρεύσεις μεσαίων τραπεζών, οι αρχές, σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες τράπεζες, διασφάλισαν ότι δεν θα χρειαζόταν «κούρεμα» καταθετών και τελικά δεν έχει χαθεί ούτε ένα δολάριο από τις αμερικανικές καταθέσεις αποτελεί μια σημαντική ένδειξη προς τις αγορές ότι, τουλάχιστον αυτή τη φορά, σε αντίθεση με όσα συνέβησαν το 2008, οι αρχές έχουν τον έλεγχο των εξελίξεων, ενώ οι ισχυροί ισολογισμοί των μεγάλων τραπεζών αποτελούν μια επιπλέον εγγύηση για το σύστημα.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι οι μεσαίες τράπεζες των ΗΠΑ έχουν ξεπεράσει οριστικά την αναταραχή που εξακολουθεί να προκαλεί το γεγονός ότι η αύξηση των επιτοκίων και η ανασφάλεια των καταθετών εξακολουθούν να οδηγούν σημαντικά ποσά καταθέσεων σε άλλους προορισμούς, όπως τα αμοιβαία κεφάλαια χρηματαγοράς, που δίνουν υψηλές αποδόσεις επενδύοντας απευθείας σε κρατικά χρεόγραφα, ή οι θεωρητικά ασφαλείς λογαριασμοί καταθέσεων των μεγάλων τραπεζών. Επιπλέον, τα υψηλά επιτόκια έχουν αφήσει σε όλες τις τράπεζες -αλλά για τις μεσαίες αυτό είναι περισσότερο επικίνδυνο- μεγάλα ποσά μη αναγνωρισμένων ζημιών από τα χαρτοφυλάκια ομολόγων. Έτσι, θεωρητικά υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να επαναληφθεί το φαινόμενο που καταγράφηκε με την SVB: μια απότομη έξοδος καταθέσεων να φορτώσει μια τράπεζα με μεγάλες ζημιές, αν υποχρεωθεί να πουλήσει ομόλογα, εγγράφοντας ζημιές που ως τότε δεν είχαν αναγνωρισθεί.
Αυτή η κινητικότητα των καταθετών που προκαλεί προβλήματα σε τράπεζες συνεχίζεται, όπως μπορεί κανείς έμμεσα να συμπεράνει από τις διακυμάνσεις του δανεισμού των τραπεζών από τα «παράθυρα» χρηματοδότησης της Fed. Όταν κατέρρευσε η SVB, για παράδειγμα, ο δανεισμός από το βασικό εργαλείο χρηματοδότησης της Fed, το discount window, είχε εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα από την κρίση του 2008, στα 152,9 δισ. δολ. Έκτοτε, έχει μειωθεί μεν, αλλά παρέμενε κοντά στα 74 δισ. στα τέλη Απριλίου, με αύξηση από τα 69,9 δισ. δολ. της προηγούμενης εβδομάδας. Αντίστοιχα, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που δημιούργησε η Fed και δίνει στις τράπεζες τη δυνατότητα να δανείζονται χωρίς «κούρεμα» της αποτίμησης των ομολόγων που χρησιμοποιούν ως εξασφάλιση, είχε ένα άνοιγμα 81,3 δισ. δολ. Όλα αυτά σημαίνουν ότι πολλές τράπεζες αντιμετωπίζουν πιεστικές ανάγκες ρευστότητας λόγω εκροής καταθέσεων, χωρίς πάντως να βλέπουμε ενδείξεις ότι υπάρχουν και άλλα μεσαία χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι κοντά σε σοβαρή κρίση.
Η Fed υπόσχεται καλύτερη εποπτεία
Η Fed, πάντως, όταν ολοκλήρωσε τη διαδικασία ελέγχου του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίσθηκε ρυθμιστικά και εποπτικά η περίπτωση της SVB ανακοίνωσε ότι θα «σφίξει» τη δική της εποπτεία, αναγνωρίζοντας ότι έγιναν λάθη και παραλείψεις από την πλευρά της Fed που οδήγησαν στην κατάρρευση της τράπεζας. Η έρευνα που έγινε από ομάδα της Fed με επικεφαλής τον Μάικλ Μπαρ, υπεύθυνο για την εποπτεία, κατέληξε σε τέσσερα βασικά συμπεράσματα, όπως ανακοινώθηκε:
- Το διοικητικό συμβούλιο της Silicon Valley Bank απέτυχε στη διαχείριση κινδύνων.
- Οι εποπτικές αρχές της Federal Reserve δεν εκτίμησαν πλήρως την έκταση των ευπαθειών, που δημιουργήθηκαν όταν η Silicon Valley Bank μεγάλωσε σε μέγεθος και πολυπλοκότητα.
- Όταν οι εποπτικές αρχές εντόπισαν ευπάθειες, δεν έλαβαν επαρκή μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η Silicon Valley Bank διόρθωσε τα προβλήματα αυτά αρκετά γρήγορα.
- Η εξατομικευμένη προσέγγιση του Συμβουλίου και η αλλαγή της κατεύθυνσης της εποπτικής πολιτικής παρεμπόδισαν την αποτελεσματική εποπτεία μέσω της χαλάρωσης των εποπτικών προτύπων, της αύξησης της πολυπλοκότητας και της προώθησης μιας λιγότερο δυναμικής εποπτικής προσέγγισης.
«Μετά την αποτυχία της Silicon Valley Bank, πρέπει να ενισχύσουμε την εποπτεία και τη ρύθμιση της Federal Reserve με βάση αυτά που μάθαμε», δήλωσε ο αντιπρόεδρος Μπαρ. «Αυτή η αναθεώρηση αντιπροσωπεύει ένα πρώτο βήμα σε αυτή τη διαδικασία: μια αυτοαξιολόγηση που ρίχνει μια σταθερή ματιά στις συνθήκες που οδήγησαν στην πτώχευση της τράπεζας, συμπεριλαμβανομένου του ρόλου της εποπτείας και της ρύθμισης της Federal Reserve», πρόσθεσε ο Μπαρ με αρκετά έντονη διάθεση αυτοκριτικής.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
