Ολική επαναφορά των τραπεζικών μετοχών, «μαγνήτης» οι χαμηλές αποτιμήσεις

Με ισχυρές προσδοκίες για δυναμική επιστροφή των τραπεζικών μετοχών στο προσκήνιο, μετά από μια καταστροφική δεκαετία για τον κλάδο και τους μετόχους των τραπεζών, ξεκινά το 2022.

Μετά την εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών, με τη δραστική μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι επενδυτές φαίνεται πως ποντάρουν επιθετικά στην οριστική επιστροφή του κλάδου στην κανονικότητα, επιστροφή που θα σφραγιστεί από την διανομή μερισμάτων (μετά από περίπου 14 χρόνια) και την επάνοδο της χώρας σε αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας (investment grade).

Είναι χαρακτηριστικό ότι, στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς, ο δείκτης των τραπεζών αποκομίζει κέρδη +11,08%, έναντι ανόδου +4,62% του Γενικού Δείκτη, ενώ το άλμα της συναλλακτικής δραστηριότητας δείχνει την ενεργοποίηση μεγάλων χαρτοφυλακίων και επενδυτών, καθώς επίσης και εντολές ξένων επενδυτών. Την ίδια ώρα ιδιαίτερα αισιόδοξοι εμφανίζονται οι αναλυτές για τις προοπτικές του κλάδου.

Η πορεία του Γενικού Δείκτη και του Δείκτη των Τραπεζών την τελευταία 5ετία

Αξίζει να σημειωθεί ότι η άνοδος της εγχώριας αγοράς σημειώνεται κόντρα στο αρνητικό διεθνές κλίμα με τον πανευρωπαϊκό δείκτη Euro Stoxx 600 να σημειώνει απώλειες -1,8% από τις αρχές του έτους.

Σύμφωνα με αναλυτές τρία είναι τα σημεία που τροφοδοτούν το ράλι των τραπεζών:

1. Ελκυστικές αποτιμήσεις, με μεγάλο discount έναντι των ευρωπαϊκών. Αυτή τη στιγμή οι ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές διαπραγματεύονται με δείκτη τιμής προς λογιστική αξία (P/Bv) στο 0,8. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα ο δείκτης διαμορφώνεται 25% - 62% χαμηλότερα: η Eurobank βρίσκεται στο 0,6, η Εθνική Τράπεζα στο 0,5, η Alpha Bank στο 0,4 και η Τράπεζα Πειραιώς στο 0,3. Σημειώνεται ότι η Eurobank διαπραγματεύεται με το μεγαλύτερο premium έναντι των υπολοίπων συστημικών, καθώς πρώτη ξεκίνησε και ολοκλήρωσε την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου δανείων και από τον περασμένο Σεπτέμβριο βρίσκεται με μονοψήφιο δείκτη NPEs που διαμορφώνεται στο 7,3%. Έχοντας πραγματοποιήσει μεγάλη πρόοδο στην εξυγίανση των ισολογισμών τους και με την προοπτική ισχυρής ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, οι επενδυτές τοποθετούνται στις εγχώριες τραπεζικές μετοχές και προσβλέπουν σε μείωση του discount έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών. Επιπλέον, διεθνώς σημειώνεται μια ανατιμολόγηση των τραπεζικών μετοχών τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη: από τις αρχές του έτους οι τραπεζικές μετοχές στην Ευρώπη σημειώνουν άνοδο +4,6% ενώ στις ΗΠΑ τα κέρδη των Financials διαμορφώνονται στο +5%. Η ενίσχυση των τραπεζικών μετοχών σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτείται από την προοπτική σταδιακής ενίσχυσης των επιτοκίων, εξέλιξη που θα έχει ιδιαίτερα θετική επίδραση στα έσοδα των τραπεζών.
2. Ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, κερδοφορία και η προσδοκία μερισμάτων. Ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας ξεπέρασε το 2021 και τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις και αναμένεται να υπερβεί το +8% ίσως και το +9%, ενώ και το 2022 εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το +5%. Η χώρα φαίνεται ότι βρίσκεται στο ξεκίνημα μιας ισχυρής ανοδικής πορείας με την υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων και έργων υποδομής. Το Ταμείο Ανάκαμψης λειτουργεί πολλαπλασιαστικά και ενισχύει την εμπιστοσύνη για την υλοποίηση των επενδύσεων και την πορεία της οικονομίας. Η ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας δημιουργεί προσδοκίες για ισχυρή ανάπτυξη του κλάδου, την παραγωγή νέων δανείων και την επίτευξη ισχυρής κερδοφορίας, στοιχεία που μπορεί να αναγεννήσουν το 2022 τις μετοχές του κλάδου μετά από πολλά χρόνια πτώσης και απαξίωσης. Το μεγάλο «στοίχημα» των τραπεζών το 2022 είναι να επιτύχουν υψηλό ρυθμό πιστωτικής επέκτασης, «στοίχημα» που βρίσκεται στο μικροσκόπιο των επενδυτών. Οι επενδυτές θέλουν να δουν μεγάλη αύξηση της παραγωγής νέων δανείων προκειμένου να ενισχυθούν τα έσοδα και η κερδοφορία. Τελικός στόχος, οι τράπεζες να μπορέσουν να προχωρήσουν στη διανομή μερίσματος. Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία διανομή μερίσματος που πραγματοποίησαν οι εγχώριες τράπεζες ήταν το 2008 και αφορούσε τη χρήση του 2007!
3. Αναβαθμίσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης, επιστροφή στο investment grade. Η επιστροφή της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα αποτελεί το χρυσό δισκοπότηρο της κανονικότητας. Έτσι, θα κλείσει οριστικά ο κύκλος της μεγάλης περιπέτειας για τη χώρα που ξεκίνησε το 2010 και παραλίγο να οδηγήσει σε έξοδο από την ευρωζώνη. Η επάνοδος σε καθεστώς investment grade θα έχει εξαιρετικά ευεργετική επίδραση όχι μόνο στις μετοχές των τραπεζών αλλά ευρύτερα στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς συνδέεται άμεσα και με την επιστροφή της ελληνικής αγοράς στον κύκλο των ανεπτυγμένων αγορών που προσελκύουν τα περισσότερα διεθνή κεφάλαια. Σημειώνεται ότι ένας από τους βασικότερους λόγους της περιθωριακής πορείας της εγχώριας αγοράς τα τελευταία χρόνια είναι η χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας καθώς πολλά μεγάλα θεσμικά χαρτοφυλάκια δεν επενδύουν σε χώρες και αγορές που δεν είναι investment grade. Στόχος της κυβέρνησης είναι να επιτευχθεί το investment grade το 2023 αν και ορισμένοι αναλυτές είναι πιο αισιόδοξοι και εκτιμούν ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακόμα και μέχρι το τέλος του έτους. δεν αποκλείουν να το επιτύχουμε στο τέλος του 2022. Η προοπτική της αναβάθμισης της Ελλάδας αποτελεί ισχυρό δέλεαρ για τους επενδυτές.

Όλα αυτά δημιουργούν μεγάλες προσδοκίες για τις τράπεζες και για μια ολική επαναφορά των μετοχών τους μετά από δέκα χρόνια απαξίωσης και τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις, που είχαν ως αποτέλεσμα τον μηδενισμό των περιουσιών των παλαιών μετόχων. Σημειώνεται ότι από τις αρχές του 2010 μέχρι σήμερα οι απώλειες του τραπεζικού δείκτη φτάνουν το -99,91% και δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος που επένδυσε σε τραπεζικές μετοχές το 2010 να ανακτήσει τα κεφάλαιά του.

Ποια είναι τα ρίσκα

Η αισιοδοξία για τις τράπεζες είναι εύλογη και έχει ισχυρές βάσεις, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα προβλήματα είναι λυμένα και ότι η διαδρομή είναι χωρίς κινδύνους. Εκτός του κινδύνου μιας επιδείνωσης της υγειονομικής κρίσης, βασική εστία προβληματισμού αποτελούν οι… ουρές των κόκκινων δανείων. Οι τράπεζες έχουν μεν πραγματοποιήσει μεγάλη πρόοδο ωστόσο υπάρχουν ακόμα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν προκειμένου να φτάσουν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το 2022 όλες οι συστημικές τράπεζες θα βρίσκονται με μονοψήφιο δείκτη «κόκκινων» δανείων, ωστόσο ο αντίστοιχος δείκτης στην ΕΕ διαμορφώνεται σε μόλις 2,3%. Επιπλέον ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί ποια θα είναι η επίπτωση της πανδημίας στη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων. 

Το «στοίχημα» της πιστωτικής επέκτασης επίσης δεν θα είναι εύκολο: οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις εξακολουθούν να κυριαρχούν, πολλές από τις οποίες είναι μη αξιόχρεες, ενώ οι μεγάλες στρέφονται σε εργαλεία όπως οι ομολογιακές εκδόσεις. Επιπλέον, πολλές από τις εγχώριες εταιρείες που εξαγοράζονται αποπληρώνουν τα δάνειά τους και χρηματοδοτούνται απευθείας από τις μητρικές πολυεθνικές.

Η ποιότητα των κεφαλαίων των τραπεζών, με την δυσανάλογη υψηλή συμβολή των αναβαλλόμενων φόρων, είναι επίσης ζήτημα που απασχολεί αρκετά την επενδυτική κοινότητα, παρότι βρέθηκε μια ενδιάμεση λύση με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση για να αποφεύγονται οι αυξήσεις κεφαλαίου με συμμετοχή του Δημοσίου εάν κάποια τράπεζα εμφανίζει ζημιές σε μια χρήση.

Παρά την πολιτική σταθερότητα που επικρατεί στη χώρα, οι επερχόμενες εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν το αργότερο στα μέσα του 2023, δημιουργούν μια ακόμη αβεβαιότητα, δεδομένου μάλιστα ότι οι πρώτες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική. Μάλιστα ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι οίκοι αξιολόγησης δεν πρόκειται να «δώσουν» το investment grade πριν τις εκλογές, ώστε να εκλείψει ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας.

Την αγορά απασχολεί το ποια θα είναι η δομή του νέου νόμου του ΤΧΣ και του ρόλου του ταμείου στις τράπεζες και, το κυριότερο, το πότε θα γίνει η αποεπένδυση του ταμείου από τις τράπεζες.  Τέλος οι επενδυτές θέλουν να δουν την πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα σε ότι αφορά τους πλειστηριασμούς και την υλοποίηση των business plan των servicers για τις ανακτήσεις δανείων.

Η χρηματιστηριακή εικόνα του κλάδου

• Τράπεζες – Κεφαλαιοποίηση: Πάνω από τα 11 δισ. ευρώ η συνολική κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών, μετά από πολλά χρόνια. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Eurobank με αποτίμηση 3,74 δισ. ευρώ, ενώ γίνεται μάχη για τη δεύτερη θέση, με την Εθνική στα 2,90 δισ. και την Alpha Bank πλέον στα 2,82 δισ. ευρώ. Η Πειραιώς αποτιμάται στα 1,74 δισ. ευρώ.
• Eurobank: Μετά το άλμα του +54% το 2021, επίδοση που την οδήγησε στην κορυφή των αποδόσεων των μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης, συνεχίζει να είναι η πρώτη σε άνοδο μετοχή του κλάδου το 2022 +13,30%.
• Εθνική: Μετά το +11,2% του Δεκεμβρίου 2021 και συνολικά +29,7% το περασμένο έτος, ενισχύεται κατά +8,29% φέτος, αποτελώντας την πρώτη τραπεζική μετοχή που «έπιασε» την τιμή της (τελευταίας) αύξησης κεφαλαίου που είχε γίνει στα 3 ευρώ. Χθες έκλεισε με νέα άνοδο 2,75% στα 3,1750 ευρώ, επίπεδα που αποτελούν νέο υψηλό άνω των 30 μηνών, καθώς σ’ αυτά τα επίπεδα είχε να κλείσει από τις 2 Μαΐου 2018.
• Η Alpha Bank είχε μείνει πίσω το 2021 σε σχέση με την Eurobank και την Εθνική, καθώς ενισχύθηκε κατά 12,9%. Ωστόσο το 2022 ανεβάζει στροφές έχοντας απόδοση 11,98%, με φόντο την υλοποίηση του φιλόδοξου προγράμματος μετασχηματισμού. Τις τελευταίες ημέρες ξεχωρίζει και από πλευράς όγκου συναλλαγών. Μόνο στις τέσσερις τελευταίες συνεδριάσεις έχει διακινήσει πάνω από 71,6 εκατ. τεμάχια, μέσω τζίρου που ξεπερνά τα 75 εκατ. τζίρο. 
• Η Τράπεζα Πειραιώς, μετά τη μεγάλη αύξηση του 2021, άλλαξε οριστικά σελίδα. Η αύξηση ήταν επώδυνη για τους παλαιούς μετόχους, ωστόσο, έβαλε τέλος σε κάθε συζήτηση για την κεφαλαιακή κατάσταση της τράπεζας και επέτρεψε στην διοίκηση να «πατήσει γκάζι» στην υλοποίηση του προγράμματος εξυγίανσης. Από τις αρχές του έτους η μετοχή σημειώνει άνοδο +8,29%. 

Οι τιμές στόχοι επενδυτικών οίκων για τις μετοχές των συστημικών τραπεζών