Σε μια φάση βίαιων διακυμάνσεων εισήλθε το Bitcoin, ο «βασιλιάς» των κρυπτονομισμάτων, αφότου «σκαρφάλωσε» σε πολύ μικρή απόσταση από το επίπεδο ρεκόρ, όπου είχε ανέλθει τον Δεκέμβριο του 2017. Το Bitcoin εξακολουθεί να διχάζει επενδυτές και αναλυτές, ενώ ο θρυλικός διαχειριστής κεφαλαίων, Μαρκ Μόμπιους, προειδοποιεί ότι είναι μάταιο να προσπαθεί να προβλέψει κανείς την πορεία του, τονίζοντας ότι μοιάζει περισσότερο με τυχερό παιχνίδι, παρά με επένδυση.
Ύστερα από μια μεγάλη «βουτιά» στα πρώτα στάδια της κρίσης του κορονοϊού, που έφερε την τιμή του χαμηλότερα από τα 5.000 δολ. τον Μάρτιο, το Bitcoin άρχισε ένα ξέφρενο ράλι τους επόμενους μήνες και πλησίασε στα τέλη αυτού του μήνα σε απόσταση μόλις 7 δολ. από το ρεκόρ των 19.511 δολ, που είχε καταγραφεί τον Δεκέμβριο του 2017. Την εβδομάδα που πέρασε, όμως, άρχισε μια βίαιη διόρθωση, που το έφερε έως και 15% χαμηλότερα, κάτω από τα 16.400 δολ., για να ισορροπήσει πέριξ των 17.000 δολ., με απώλειες περίπου 13% από το προηγούμενο υψηλό των 19,.504 δολ.
Φήμες για παρέμβαση της Ουάσιγκτον
Πέρα από τις προφανείς κερδοσκοπικές κινήσεις και την κατοχύρωση κερδών, οι διακυμάνσεις του Bitcoin ήταν αποτέλεσμα των ανεπιβεβαίωτων, μέχρι στιγμής, πληροφοριών περί μιας επικείμενης παρέμβασης από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, που θα καταλύσει το προνόμιο των κατόχων κρυπτονομισμάτων να διατηρούν την ανωνυμία τους στις συναλλαγές.
Ο Μπράιαν Άρμστρονγκ, διευθύνων σύμβουλος της Coinbase, που διαχειρίζεται μια από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες συναλλαγών σε κρυπτονομίσματα, εξέφρασε την ανησυχία του για το ενδεχόμενο να προχωρήσει η διοίκηση Τραμπ, λίγο πριν την αποχώρησή της από την εξουσία, σε μια δυσμενή παρέμβαση για τους κατόχους κρυπτονομισμάτων, καθιερώνοντας την υποχρέωση όσων συναλλάσσονται να αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους. Χρηματοπιστωτικές εταιρείες, όπως η Coinbase, θα έχουν την υποχρέωση να γνωρίζουν τα στοιχεία του κατόχου ενός λογαριασμού/πορτοφολιού για να επιτρέπουν τη διεκπεραίωση συναλλαγών. Σημειώνεται ότι, με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση, τέτοιοι κανόνες έχουν τεθεί σε ισχύ ήδη στην Ελλάδα.
Προς το παρόν, επίσημες ανακοινώσεις από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, που να επιβεβαιώνουν ή να διαψεύδουν αυτές τις φήμες, δεν έχουν γίνει. Όμως, το ενδεχόμενο κατάλυσης του... ασύλου ανωνυμίας αποτελεί μια σοβαρή απειλή για τους επενδυτές στο Bitcoin, αν και κατ’ επανάληψη έχει συζητηθεί διεθνώς η ανάγκη να καθιερωθούν νέοι, αυστηρότεροι κανόνες, ώστε να περιορισθεί η διακίνηση μαύρου χρήματος μέσω των κρυπτονομισμάτων, καθώς έχει κατ’ επανάληψη διαπιστωθεί ότι τα επιλέγουν για την απόκρυψη των συναλλαγών τους από τις αρχές τα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και μυστικές υπηρεσίες για «μαύρες» επιχειρήσεις (σε Bitcoin, για παράδειγμα, γίνονταν οι πληρωμές για τη διοργάνωση από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες της επέμβασης στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016).
Τι λένε οι πιστοί του Bitcoin
Οι επενδυτές που παραμένουν πιστοί στο Bitcoin και έχουν συνηθίσει τις απότομες διακυμάνσεις του δεν φαίνεται να έχουν θορυβηθεί ιδιαίτερα από την τελευταία διόρθωση. Άλλωστε, σε βάθος 12μήνου, τα κέρδη ξεπερνούν το 130%. Τα βασικά τους επιχειρήματα για να δικαιολογήσουν τις προσδοκίες ανόδου είναι δύο:
- Το Bitcoin, λόγω της εγγενώς περιορισμένης κυκλοφορίας του, αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο για όσους θέλουν να προστατευθούν από μια παρατεταμένη χαλαρή νομισματική πολιτική της Fed, στο βαθμό που πιστεύουν ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα θα συνεχίσει να «βομβαρδίζει» τις αγορές με ρευστότητα και να διατηρεί κοντά στο μηδέν τα επιτόκια, προκειμένου να υποστηρίζει την οικονομία. Πολλοί πιστεύουν, μάλιστα, ότι το Bitcoin θα λειτουργεί σαν μια ηλεκτρονική εκδοχή του χρυσού, δηλαδή του σταθερού ασφαλούς καταφυγίου για τις περιόδους υπερβολικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής.
- Η επενδυτική βάση του Bitcoin διευρύνεται συνεχώς, καθώς όλο και περισσότεροι ιδιώτες και θεσμικοί επενδυτές τοποθετούν κεφάλαια, από την JP Morgan ως την Fidelity, κάτι που δεν είχε παρατηρηθεί στο προηγούμενο, μεγάλο ράλι του 2017. Την περασμένη εβδομάδα, όπως σημειώνει το Bloomberg, η Van Eck Associates εισήγαγε σε διαπραγμάτευση στην παράλληλη αγορά του Χρηματιστηρίου της Φρανκφούρτης, Deutsche Boerse Xetra, ένα τίτλο που δίνει σε επενδυτές τη δυνατότητα έμμεσης τοποθέτησης κεφαλαίων σε Bitcoin. Η PayPal Holdings ανακοίνωσε τον Οκτώβριο ότι θα επιτρέψει πρόσβαση των πελατών της σε κρυπτονομίσματα. Αυτή η διεύρυνση της επενδυτικής βάσης θεωρείται σημαντική όχι μόνο επειδή τα νέα κεφάλαια θα δημιουργήσουν ανοδική πίεση στην τιμή, αλλά και επειδή θα περιορισθούν οι κίνδυνοι που δημιουργεί το γεγονός ότι οι λεγόμενες «φάλαινες» (μεγάλοι επενδυτές του Bitcoin) κατέχουν το 43% των Bitcoin σε κυκλοφορία.
Η κατανομή των Bitcoin: «Φάλαινες» και «ψαράκια»
Ο αντίλογος όσων αμφιβάλλουν
Το story του Bitcoin, που γοητεύει όλο και περισσότερους μικροεπενδυτές και θεσμικούς, αμφισβητείται έντονα και από πολλούς αναλυτές και διαχειριστές κεφαλαίων. Ένα βασικό επιχείρημα που προβάλλεται είναι ότι το Bitcoin, όπως και όλα τα κρυπτονομίσματα, σε αντίθεση με το χρυσό, που έχει μια υποκείμενη αξία λόγω των διαφόρων χρήσεών του (κοσμήματα, βιομηχανικές χρήσεις), δεν έχει καταφέρει ως τώρα να βρει εφαρμογές που θα του προσδίδουν αξία, αφού παραμένει τεχνικά αδύνατο, τουλάχιστον με τις σημερινές δυνατότητες των δικτύων τηλεπικοινωνιών, να αξιοποιηθεί ως ένα μέσο πληρωμών σε καθημερινές συναλλαγές.
Επιπλέον, ως μέσο αποθήκευσης πλούτου, το Bitcoin δεν είναι ιδεώδες, αφού η αξία του έχει τεράστιες, συνεχείς και απρόβλεπτες διακυμάνσεις. «Αν θέλεις να έχεις κάποιο κεφάλαιο στην άκρη, σίγουρα είναι προτιμότερο να γνωρίζεις ότι δεν πρόκειται μέσα σε λίγες εβδομάδες να το αυξήσεις θεαματικά ή να χάσεις μεγάλο μέρος του», αναφέρει αναλυτής.
Ακόμη και αυτό που λειτουργεί ως τώρα ως ένα σημαντικό πλεονέκτημα του Bitcoin, για καλοπροαίρετους επενδυτές, αλλά και για τους πιο «σκοτεινούς» χρήστες του, δηλαδή η διασφάλιση της ανωνυμίας στις συναλλαγές φαίνεται ότι θα αμφισβητηθεί σύντομα από όλο και περισσότερες κυβερνήσεις, ακόμη και αν δεν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για αυστηρά μέτρα από την απερχόμενη διοίκηση Τραμπ. Σε αυτή την περίπτωση, ένα μέρος της ζήτησης για Bitcoin, που προέρχεται από τους πιο «σκοτεινούς» χρήστες, ενδέχεται να χαθεί, πλήττοντας την αξία του.
Οι «αντίπαλοι» του Bitcoin επισημαίνουν, εξάλλου, ότι ακόμη και το story περί αντιστάθμισης των κινδύνων από την υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική ίσως να αποδειχθεί το 2021 ότι «μπάζει νερά». Αν ανακάμψει με ταχύτητα και δυναμισμό η αμερικανική οικονομία μετά την πανδημία, η Fed δεν θα έχει σοβαρούς λόγους να συνεχίσει να παρέχει άφθονη ρευστότητα και να διατηρεί χαμηλά τα επιτόκια. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες, ιδιαίτερα αν επιβεβαιωθεί ότι τα εμβόλια απελευθερώνουν την αναπτυξιακή δυναμική των οικονομιών.
Όσο για τη διεύρυνση της επενδυτικής βάσης του Bitcoin, αυτή έχει και μια δεύτερη, λιγότερο αισιόδοξη ανάγνωση. Οι μικροεπενδυτές που ανακαλύπτουν τώρα το Bitcoin και εισέρχονται σε τιμές που βρίσκονται αρκετά κοντά σε επίπεδο ρεκόρ καθόλου δεν αποκλείεται, όπως έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις «επενδυτικής μανίας», να διογκώνουν μια φούσκα που θα σκάσει με ακόμη μεγαλύτερο κρότο στο μέλλον.
Η προειδοποίηση του Μαρκ Μόμπιους
Το χειρότερο, ίσως, για κάθε επενδυτή που θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με τις τοποθετήσεις σε Bitcoin και, εν γένει, σε κρυπτονομίσματα είναι ότι δεν υπάρχουν, στην πραγματικότητα, ορθολογικές βάσεις και κριτήρια υπολογισμού για να προσεγγίσει κανείς τη δίκαιη αποτίμηση της αξίας ενός κρυπτονομίσματος και να διαμορφώσει τις επενδυτικές του επιλογές.
Αυτή ακριβώς ήταν η ηχηρή προειδοποίηση που απηύθυνε στη διεθνή επενδυτική κοινότητα ο «γκουρού» των επενδύσεων, Μαρκ Μόμπιους, αμφισβητώντας ότι έχει οποιοδήποτε νόημα να κάνει κάποιος τεχνικές ή θεμελιώδεις αναλύσεις για το Bitcoin. Ο ιδρυτής της Mobius Capital Partners, που θεωρείται αυθεντία στις επενδύσεις υψηλού κινδύνου σε αναδυόμενες αγορές, τόνισε χαρακτηριστικά: «Το να προσπαθείς να προβλέψεις την τιμή του Bitcoin είναι ένα παιχνίδι για χαμένους. Η επένδυση σε Bitcoin μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι σε καζίνο, το οποίο στηρίζεται σε κάθε είδους φήμες και κερδοσκοπία».
Όπως σημειώνει ο Μόμπιους, η κερδοσκοπία με το Bitcoin μοιάζει πολύ με το να παίζεις λαχείο, ή, για όσους προτιμούν σύγκριση με ένα τυχερό παιχνίδι με περισσότερη συμμετοχή ανθρώπινων δεξιοτήτων, μοιάζει με το να δοκιμάζεις την τύχη σου στο πόκερ. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μόμπιους καταφέρεται εναντίον του Bitcoin, αλλά όσο το κυρίαρχο κρυπτονόμισμα μετατρέπεται από ένα περιθωριακό μέσο κερδοσκοπίας σε μια τοποθέτηση κεφαλαίων από πολλούς τέτοιες προειδοποιήσεις έχουν μεγαλύτερη αξία…