Λάθη, κενά η παραλείψεις στη δήλωση για τα στοιχεία των ακινήτων φέρνουν έξτρα επιβαρύνσεις στο ποσό του ΕΝΦΙΑ και για αυτό οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προχωρήσουν σε σχολαστικό έλεγχο του εκκαθαριστικού για να διαπιστώσουν αν ο υπολογισμός του φόρου έγινε με βάση την πραγματική αξία της ακίνητης περιουσίας τους.
Τα πιο συχνά λάθη αφορούν τον όροφο, την έκταση των κύριων και βοηθητικών χώρων, τα εμπράγματα δικαιώματα, ποσοστά συνιδιοκτησίας, τα χαρακτηριστικά του αγροτεμαχίου και των κτισμάτων που βρίσκονται σε αυτά καθώς και τους επαγγελματικούς χώρους. Στα σημειώματα του ΕΝΦΙΑ αποτυπώνονται αναλυτικά τα στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Ε9 και οι φορολογούμενοι, σε περίπτωση που διαπιστώσουν λάθη, παραλείψεις ή κενά μπορούν να τα διορθώσουν υποβάλλοντας τροποποιητική δήλωση Ε9 με βάση την οποία εκδίδεται αυτόματα νέο διορθωμένο εκκαθαριστικό.
Ειδικότερα τα 10 σημεία που πρέπει να «τσεκαριστούν» είναι:
1. Όροφος. Αν δεν συμπληρωθεί ο αριθμός του ορόφου που βρίσκεται το διαμέρισμα για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο, οπότε το ποσό αυξάνεται σημαντικά προσαύξηση. Στην περίπτωση μεζονέτας, ο νόμος ορίζει ότι ως όροφος θα πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφός της. Για παράδειγμα, αν μια μεζονέτα έχει τρεις ορόφους με είσοδο στο ισόγειο, τότε θα πρέπει να δηλωθεί ως όροφος ο δεύτερος, δηλαδή ο υψηλότερος όροφος της συγκεκριμένης ιδιοκτησίας.
2. Εμπράγματα δικαιώματα. Ανάλογα με το είδος των δικαιωμάτων (ψιλή κυριότητα ή επικαρπία) ο φόρος αλλάζει δραστικά και για αυτό θα πρέπει να έχουν συμπληρωθεί οι σωστοί κωδικοί στο Ε9.
3. Βοηθητικοί χώροι. Λάθος που κοστίζει ακριβά είναι η αναγραφή των βοηθητικών χώρων ως κύριων ή η δήλωση των υπογείων επιφανειών ακινήτων ως χώρων κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα μαζί με τους κύριους χώρους του ακινήτου. Στις περιπτώσεις αυτές χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης καθώς για τους βοηθητικούς χώρους εφαρμόζεται συντελεστής 0,1.
4. Συνιδιοκτησία. Για μη αναγραφή ποσοστού συνιδιοκτησίας ή αναγραφή λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, το μηχανογραφικό σύστημα της Α.Α.Δ.Ε. υπολογίζει τον ΕΝΦΙΑ θεωρώντας ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%, δηλαδή ότι όλο το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο, οπότε καταλογίζει στον ίδιο φορολογούμενο ολόκληρο το ποσό του φόρου που αναλογεί στο συγκεκριμένο ακίνητο.
5. Ηλικία. Θα πρέπει στο συγκεκριμένο κωδικό να αναγραφεί το έτος έκδοσης της οικοδομικής αδείας του ακινήτου και όχι το έτος αποπεράτωσής του. Η παλαιότητα του ακινήτου απομειώνει τη τιμή ζώνης και περιορίζει το ύψος του φόρου.
6. Επαγγελματικοί χώροι. Ένα από τα συνηθισμένα λάθη είναι η δήλωση χώρων ως επαγγελματικών που στην οριζόντια ιδιοκτησία εμφανίζονται ως αποθήκη. Αυτό συμβαίνει όταν το ακίνητο είναι μισθωμένο ως επαγγελματικός χώρος. Επισημαίνεται ότι οι αποθήκες, ακόμη και αν είναι ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, έχουν σημαντικά μειωμένο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τους κανονικούς επαγγελματικούς χώρους ή τις κατοικίες.
7. Ημιτελή κενά κτίσματα. Σε περίπτωση που δεν έχουν δηλωθεί σωστά στους αντίστοιχους κωδικούς δεν υπολογίζεται η έκπτωση φόρου κατά 60%.
8. Αγροτεμάχια εκτός σχεδίου. Αν έχει αναγραφεί η ακριβής τοποθεσία που βρίσκεται η έκταση και όχι μόνο ο Δήμος ή ο Νομός λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη Αρχική Οικοπεδική Αξία ανά τετραγωνικό μέτρο που ισχύει σε ολόκληρο το νομό.
9. Απόσταση από τη θάλασσα. Λανθασμένη αναγραφή απόστασης αγροτεμαχίου από τη θάλασσα για μικρότερη των 700 μέτρων προσαυξάνει το οφειλόμενο ποσό του φόρου.
10. Αγροτεμάχια με κτίσμα. Σε περίπτωση κατοικίας που βρίσκεται εντός του αγροτεμάχιου ο φόρος πενταπλασιάζεται εκτός αν το κτίσμα είναι γεωργικό, ή χρησιμοποιείται για αποθήκη η επαγγελματικό χώρο
Σημειώνεται ότι ο φετινός λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ είναι μειωμένος κατά 380 εκατ. ευρώ και ανέρχεται σε 2,3 δισ. ευρώ από 2,65 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι τα φυσικά πρόσωπα τα οποία καλούνται να πληρώσουν φόρο 1,78 δισ. ευρώ από 2,2 δισ. ευρώ το 2021.
Ειδικότερα, για οκτώ στους δέκα ιδιοκτήτες ακινήτων ο φόρος είναι χαμηλότερος, για το 13% αμετάβλητος ενώ για ένα ποσοστό της τάξης του 7-8% προκύπτουν σημαντικές επιβαρύνσεις που φθάνουν έως 100% κυρίως για ιδιοκτήτες με ακίνητα σε περιοχές που οι αντικειμενικές τιμές έκαναν άλμα ή εντάχθηκαν για πρώτη φορά στο σύστημα των αξιών.
Η πρώτη από τις δέκα δόσεις του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να πληρωθεί έως τις 31 Μαΐου και η τελευταία έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023, ενώ σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης δεν προβλέπεται έκπτωση.