Με την έγκριση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, ο τ. αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Γεώργιος Γεράκης, τίθεται επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικών Ερευνών του ΕΦΚΑ, η οποία συστάθηκε πρόσφατα για την άμεση διερεύνηση των καταγγελιών και αιτημάτων των πολιτών, καθώς και τη διενέργεια αυτεπάγγελτων ελέγχων σε περιπτώσεις που παρατηρούνται καθυστερήσεις ή παραλείψεις εκ μέρους των υπαλλήλων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Η νέα μονάδα, έρχεται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της συσσώρευσης 1.250 καταγγελιών και παραπόνων, που δεν έχουν πρακτικά διερευνηθεί μέχρι και σήμερα. Εντάσσεται δε στη γενικότερη φιλοσοφία του νόμου, ο οποίος προβλέπει κίνητρα με πριμ παραγωγικότητας από την μια για εκείνους τους υπαλλήλους που βελτιώνουν την αποδοτικότητά τους (π.χ. στην έκδοση συντάξεων, στην εξυπηρέτηση μέσω του 1555 κ.λπ.) και ελέγχους από την άλλη πλευρά για εκείνους που ολιγωρούν και ενδεχομένως δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους.
Κατά την διαδικασία ακρόασης του κ. Γεράκη από την αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή, ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, ανέφερε ότι ο ΕΦΚΑ από μόνος του συγκεντρώνει το 48% των συνολικών παραπόνων και καταγγελιών που πηγαίνουν στον Συνήγορο του Πολίτη. Προσέθεσε ότι το γεγονός ότι έχουμε 1.250 εκκρεμείς καταγγελίες επί 7.500 υπαλλήλων καθιστά ακόμα περισσότερο επιτακτική την ανάγκη να κάνουμε κάτι γι' αυτό. «Δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε ως ένα συνηθισμένο φαινόμενο. Στην πραγματικότητα στον ΕΦΚΑ εδώ και χρόνια υπάρχει ένα σύστημα το οποίο παριστάνει ότι ελέγχει τις καταγγελίες και τα παράπονα των πολιτών, ενώ στην πραγματικότητα ταλαιπωρεί τους πολίτες κι έτσι ούτε μέσω καταγγελιών μπορούν να βγάλουν άκρη» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Χατζηδάκης, ξεκαθάρισε ότι δεν ισχυρίζεται πως όλοι οι καταγγελλόμενοι είναι πράγματι υπεύθυνοι, ωστόσο τόνισε πως εκείνο το οποίο οφείλει να κάνει το κράτος είναι να πάρει από την «αποθήκη» τις 1.250 καταγγελίες και να τις ερευνήσει συστηματικά, «δίκαια, χωρίς καμία μανία εκδίκησης απέναντι στους υπαλλήλους, αλλά και χωρίς κανένα αίσθημα υποτίμησης των πολιτών, οι οποίοι δικαιούνται ως Έλληνες πολίτες να έχουν μια απάντηση στο παράπονό τους». «Αυτό είναι που επιδιώκουμε με τη νέα Μονάδα Εσωτερικών Ερευνών», είπε χαρακτηριστικά.
Τουλάχιστον 1.250 καταγγελίες
Ο υπουργός Εργασίας παρέθεσε στην Επιτροπή τα στοιχεία που καταδεικνύουν μια ζοφερή κατάσταση στον ΕΦΚΑ, αφού αυτό το οποίο ισχύει σήμερα είναι ότι απαιτούνται τουλάχιστον έξι μήνες για να εξεταστεί μία καταγγελία, αν πρόκειται δε για πειθαρχική διερεύνηση ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης αγγίζει τα δύο χρόνια. Οι 1.250 καταγγελίες που έχουν συσσωρευτεί, πλέον στον Οργανισμό, αφορούν:
- Το 74% καταγγελίες και παράπονα για την απονομή των συντάξεων (καθυστερήσεις, χαμένοι φάκελοι, αδυναμία επικοινωνίας με τους εισηγητές κ.λπ.).
- Το 12% θέματα ασφάλισης, εσόδων και παροχών (καταγγελίες προς το ΚΕΑΟ για καθυστερημένη ανάρτηση καταβολών, απώλεια ασφαλιστικής ενημερότητας, αδυναμία ένταξης σε ρυθμίσεις κ.λπ.)
- Το 4% κακή συμπεριφορά υπαλλήλων στα τοπικά υποκαταστήματα, στο παλαιό τηλεφωνικό κέντρο του ΕΦΚΑ, μη ανταπόκριση σε ηλεκτρονικά μηνύματα κ.λπ.
- Το υπόλοιπο 4% αφορά σε άλλους λόγους.
Με βάση την διαδικασία που ακολουθείται, η Διεύθυνση Διευθέτησης Αναφορών συγκεντρώνει όλες αυτές τις καταγγελίες, αλλά δεν μπορεί να ελέγξει αν διευθετήθηκαν. Όσες καταγγελίες αφορούν κακή συμπεριφορά στέλνονται στο Πειθαρχικό. Οι υπόλοιπες αποστέλλονται στις αρμόδιες διευθύνσεις και τα υποκαταστήματα και οι αρμόδιοι διευθυντές καλούνται να τις εξετάσουν χωρίς να υπάρχει κάποια καταληκτική προθεσμία. Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει συνολικά μια δομημένη διαδικασία διερεύνησης και άμεσης απάντησης στον πολίτη εντός συγκεκριμένων προθεσμιών.
Η τοποθέτηση των κομμάτων
Κατά τη διαδικασία έγκρισης του κ. Γεράκη από την Επιτροπή, ο ΣΥΡΙΖΑ τοποθετήθηκε με το «παρών» κι όπως αιτιολόγησε η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου η τοποθέτηση αυτή δεν αντικατοπτρίζει επιφύλαξη στο πρόσωπο του προτεινόμενου, αλλά αφορά σε πολιτική κριτική για τον πρόσφατο νόμο, για τον οποίο η αξιωματική αντιπολίτευση είχε καταθέσει ένσταση αντισυνταγματικότητας (η οποία απορρίφθηκε) και στην πολιτική που ασκείται από το υπουργείο Εργασίας. Η κ. Ξενογιαννακοπούλου εξάλλου, ζήτησε από τον κ. Γεράκη, αφού ολοκληρώσει το έργο της διερεύνησης των καταγγελιών να ενημερώσει εκ νέου την Επιτροπή αν προέκυψαν προσωπικές ευθύνες για τον κάθε καταγγελλόμενο ή προκύπτει γενικότερη ευθύνη, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στον ΕΦΚΑ (π.χ. υποστελέχωση).
Εκ μέρους του ΚΙΝΑΛ, ο Χάρης Καστανίδης, καταψήφισε επισημαίνοντας πως πρόκειται για μια αντιθεσμική διαδικασία η οποία έρχεται να επικυρώσει προειλημμένες αποφάσεις, αφού ο κ. Γεράκης τοποθετήθηκε από τον υπουργό χωρίς προηγουμένως να ρωτηθούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Από το ΚΚΕ, η Μαρία Κομνηνάκα τοποθετήθηκε επίσης αρνητικά λέγοντας πως αυτό το οποίο κάνει η κυβέρνηση είναι μια προσπάθεια να μεταφέρει την ευθύνη της στους εργαζόμενους. «Παρών» δήλωσε ο Γ. Μυλωνάκης εκ μέρους της Ελληνικής Λύσης, ο οποίος πάντως δήλωσε τη συμφωνία του με την ίδρυση της Μονάδας, ενώ η Σοφία Σακοράφα εκ μέρους του ΜεΡΑ25 καταψήφισε το πρόσωπο του κ. Γεράκη, για αποφάσεις του κατά την θητεία του ως εισαγγελικού λειτουργού, όσο και την κυβερνητική πολιτική στον ΕΦΚΑ.
Ο Γ. Γεράκης
Ο κ. Γεράκης ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στον εισαγγελικό κλάδο το 1983, οπότε και διορίστηκε εισαγγελικός πάρεδρος στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών. Προήχθη στον βαθμό του αντεισαγγελέα Εφετών, με θητείες στην Εισαγγελία Εφετών Λάρισας και στην Εισαγγελία Εφετών Αθηνών. Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος στο υπουργείο Δικαιοσύνης (2005-2008) επί εξειδικευμένων νομικών ζητημάτων και θεμάτων εκπαίδευσης δικαστικών λειτουργών, ενώ το 2019 προήχθη στον βαθμό του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, από όπου και αποχώρησε το 2021 λόγω ορίου ηλικίας.
Παρουσιάζοντας τον κ. Γεράκη, ο Κωστής Χατζηδάκης ανέφερε ότι έχει μια μακρά και ανεπίληπτη πορεία. «Ξεκίνησε από εισαγγελέας Πρωτοδικών, εισαγγελέας Εφετών, στο τέλος έγινε αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου απ' όπου αφυπηρέτησε πριν από μερικούς μήνες και δέχτηκε να μας βοηθήσει σε αυτήν την προσπάθεια και νομίζω ότι θα το κάνει πρωτίστως με ένα πνεύμα δικαιοσύνης» είπε και επανέλαβε πως «δεν πάμε να τιμωρήσουμε κάποιον αθώο, αλλά πάμε να βάλουμε μία τάξη, πάμε να δώσουμε απαντήσεις στους πολίτες, που δικαιούνται από τη Δημόσια Διοίκηση να έχουν».
Τέλος, απαντώντας στην κ. Ξενογιαννακοπούλου, η οποία κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι κατήργησε τη συμμετοχή των αιρετών εκπροσώπων των εργαζόμενων στο Πειθαρχικό Συμβούλιο, ο υπουργός Εργασίας είπε ότι το Πειθαρχικό Συμβούλιο θα συγκροτείται με τρία μέλη (πρόεδρος δικαστικός, πάρεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και μόνιμος υπάλληλος εκτός υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων). Επισήμανε δε πως «η κυβέρνηση δεν θεωρεί ότι είναι δουλειά των συνδικαλιστών να κρίνουν ως οιονεί δικαστές τους συναδέλφους τους. Η δουλειά των συνδικαλιστών είναι να υπερασπίζονται τους συναδέλφους τους, να κάνουν τις κινήσεις που νομίζουν προς την Πολιτεία για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους, αλλά πάντως η δουλειά του Πειθαρχικού είναι κάτι διαφορετικό».
Προσέθεσε ότι παράλληλα με την αναμόρφωση του συστήματος εσωτερικών ερευνών, καθίσταται ταχύτερη και αποτελεσματικότερη και η πειθαρχική διαδικασία, αφού προβλέπονται συντομότερες προθεσμίες για τη διενέργεια των πειθαρχικών διαδικασιών και ειδικότερα η άσκηση της πειθαρχικής δίωξης θα γίνεται σε ένα μήνα (αντί τριών μηνών) και θα ολοκληρώνεται σε ένα μήνα από την κλήση σε απολογία (αντί δύο μηνών).