Σφοδρές και βαθιές επιπτώσεις θα έχει στην εγχώρια οικονομία η νέα κρίση που πυροδοτεί ο κορονοϊός, με πολλούς αναλυτές να προβλέπουν ύφεση που θα πλησιάσει το -10% κάτι που δεν είδαμε ούτε στις χειρότερες χρονιές της μεγάλης κρίσης που εξάρθρωσε την οικονομία της χώρας, την περίοδο 2010 – 2015.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν η χώρα μας θα εμφανίσει την μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη με συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά -9,7% ξεπερνώντας τόσο την Ιταλία (-9,5%) όσο και την Ισπανία (-9,4%), με δραματικές επιπτώσεις στην απασχόληση καθώς υπολογίζει ότι η ανεργία θα φθάσει στο 19,9%, δηλαδή θα υπάρξουν 160.000 χαμένες θέσεις εργασίας εντός του τρέχοντος έτους!
Με λίγα λόγια εκεί που η Ελλάδα έκανε τα πρώτα βήματα προς τα εμπρός, αφήνοντας πίσω τη μεγάλη κρίση, με τους πολίτες να ατενίζουν με αισιοδοξία το αύριο, η διεθνής κρίση που πυροδοτεί ο καρονοϊός μας γυρίζει στις μαύρες ημέρες του 2012 και του 2015.
Ωστόσο, παρά το βίαιο αυτό πισωγύρισμα, η τρέχουσα κρίση είναι ριζικά διαφορετική από τη δημοσιονομική κρίση που δοκίμασε τις αντοχές της Ελλάδας την προηγούμενη 10ετία και υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να αποτελέσει μια μεγάλη ευκαιρία για την εγχώρια οικονομία, τις επιχειρήσεις και την χώρα.
Μια ριζικά διαφορετική κρίση
Η κρίση της περιόδου 2010 – 2015 ήταν κατά βάση ελληνική, αποτέλεσμα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, της ανεπάρκειας του πολιτικού προσωπικού να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, της άνευ προηγουμένου αβεβαιότητας (η δυνατότητα παραμονής της χώρας στην ευρωζώνη αμφισβητήθηκε πολλές φορές), της πολιτικής αστάθειας (στο διάστημα 2009 – 2015 έγιναν 5 φορές πρόωρες εκλογές και τη διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβαν 5 πρωθυπουργοί), της κρίσης ρευστότητας (με ραγδαία μείωση καταθέσεων και περιστολής δανειοδοτήσεων) και τα οποία όλα μαζί είχαν δραματικές επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα, τις επιχειρήσεις, τους πολίτες, την οικονομία και την χώρα.
Αυτή τη φορά η κρίση είναι παγκόσμια έχοντας προκαλέσει μια οριζόντια διαταραχή στην παγκόσμια οικονομία σε έκταση και ένταση που δεν έχει παρατηρηθεί ούτε κατά τη διάρκεια πολέμων.
Τα συν της κρίσης για την Ελλάδα
Τα γιγαντιαία κρατικά προγράμματα ενίσχυσης των τραπεζών, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, επίσης δεν έχουν προηγούμενο σε μέγεθος και χρόνο αντίδρασης (ακόμα και για τα μέτρα της Ευρώπης που, έχοντας γαλουχηθεί με μακρόσυρτες διαδικασίες διαπραγματεύσεων – εθνικών συμβιβασμών, έχει άλλη σχέση με το χρόνο) αλλάζοντας δραστικά οικονομικές ορθοδοξίες για τα όρια και τις δυνατότητες της νομισματικής πολιτικής και το ύψος του δημόσιου χρέους.
Μπορεί το ελληνικό δημόσιο χρέος να αναρριχηθεί στο τρομακτικά υψηλό επίπεδα του 180% του ΑΕΠ ωστόσο το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης ακούει στο όνομα Ιταλία, το δημόσιο χρέος της οποίας θα ανέλθει στο 160%, επίπεδο που με τα ορθόδοξα οικονομικά δεν είναι βιώσιμο.
Η «καυτή πατάτα» που θα πρέπει απαραιτήτως να αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη, αυτή τη φορά είναι η Ιταλία. Αντίθετα η Ελλάδα θα ανησυχεί λιγότερο για την βιωσιμότητα του χρέους και παράλληλα μπορεί να ελπίζει ότι θα μπορέσει επίσης να κάνει χρήση των εργαλείων στήριξης που δημιουργεί και θα δημιουργήσει η Ευρωζώνη. Έτσι, ενώ το 2010 η μια μετά την άλλη πόρτα έκλεινε για την Ελλάδα, τώρα η κρίση του κορονοϊου έχει κάνει και πάλι επιλέξιμα τα ελληνικά ομόλογα από την ΕΚΤ και οι ελληνικές τράπεζες έχουν πλήρη πρόσβαση σε όλο το φάσμα των δραστικών μέτρων που έχει ενεργοποιήσει.
Επιπλέον η Ελλάδα αυτή τη φορά κατάφερε από χώρα – παρίας της ΕΕ να αναδειχθεί σε χώρα πρότυπο στην διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, απασχολώντας μόνο θετικά τον διεθνή τύπο.
Τέλος η τρέχουσα κρίση δεν πυροδοτεί καμία αβεβαιότητα για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και καμία πολιτική αστάθεια, με την κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη να απολαμβάνει μεγάλα ποσοστά αποδοχής και αναγνώρισης της διαχείρισης της κρίσης.
Επιπλέον, η κυβέρνηση έχει εκμεταλλευτεί την συγκυρία, επιχειρώντας την ψηφιακή αναβάθμιση του δημοσίου επιτυγχάνοντας εντυπωσιακά αποτελέσματα σε χρόνο ρεκόρ.
Το υπερόπλο της ρευστότητας
Ίσως η μεγαλύτερη διαφορά της τρέχουσας κρίσης με αυτή που βιώσαμε το 2010 – 2015 είναι η ρευστότητα. Η πανδημία έχει ανοίξει της κάνουλες της ρευστότητας ακόμα και στην συντηρητική Ευρώπη, με δεκάδες μικρά και μεγάλα προγράμματα ενίσχυσης της ρευστότητας χωρών, τραπεζών και επιχειρήσεων να έχουν ήδη ενεργοποιηθεί, ενώ σύμφωνα με πολλές εκτιμήσεις θα ακολουθήσουν και άλλα.
Οι έκτακτες αυτές χρηματοδοτήσεις αποτελούν μια χρυσή ευκαιρία για την Ελλάδα να διεκδικήσει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να προχωρήσει σε επενδύσεις σε υποδομές οι οποίες υστερούν λόγω της 10ετούς κρίσης. Αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια, απορρίμματα, ενέργεια, συγκοινωνίες κλπ θα μπορούσαν να προχωρήσουν με ταχύτητα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Το προσωρινό «λουκέτο» των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, δημιουργεί μια ευκαιρία για την αναβάθμιση των τουριστικών εγκαταστάσεων και των σχετικών υποδομών και την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Η προσφορά ρευστότητας με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους αποτελεί ευκαιρία και για επιχειρήσεις από όλο το φάσμα, από τη βαριά βιομηχανία μέχρι τις μεταφορές, για την τεχνολογική αναβάθμιση και την ανανέωση του εξοπλισμού και των υποδομών τους.
Με την οικονομία να βυθίζεται με -10% η κυβέρνηση θα πρέπει να απορροφήσει κάθε ευρώ που προσφέρεται ώστε να δημιουργήσει αποθέματα για τους μήνες που έρχονται και να μην φοβηθεί ανόητες αιτιάσεις περί επιστροφής σε νέα μνημόνια.
Επιπλέον η κυβέρνηση θα πρέπει να παρέμβει δυναμικά στη συζήτηση που έχει ανοίξει σε Ευρώπη και ΗΠΑ για την ανάγκη επιστροφής βιομηχανικών μονάδων από την Κίνα. Η πανδημία ανέδειξε το πόσο επικίνδυνη μπορεί να καταστεί σε περιόδους σοβαρών κρίσεων η υπερβολική εξάρτηση της Ευρώπης από την βιομηχανική παραγωγή της Κίνας και την αναγκαιότητα λειτουργίας βιομηχανικών μονάδων στην Ευρώπη.
Ήδη έχει ξεκινήσει σχετική συζήτηση στην Ευρώπη και η Ελλάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη να προσφέρει ανταγωνιστικές προτάσεις για την προσέλκυση τέτοιων στρατηγικών επενδύσεων.
Εκλογές για φυγή προς τα εμπρός
Όλα τα παραπάνω ωστόσο απαιτούν ένα Εθνικό Σχέδιο και ένα πολιτικό και στελεχιακό δυναμικό που να μπορέσει να το φέρει σε πέρας, κάτι εξαιρετικά αμφίβολο. Με υπουργός που ξημεροβραδιάζονται στα τηλεοπτικά κανάλια και αφιερώνουν το χρόνο τους σε επικοινωνιακά show, με μεζούρες και μετρήσεις τραπεζοκαθισμάτων, που αντιλαμβάνονται την διαχείριση της κρίσης ως διανομή επιδομάτων και ικανοποίησης τοπικών αιτημάτων και μια δημόσια διοίκηση απολύτως εχθρική σε κάθε βήμα προς τα εμπρός είναι μάλλον αδύνατο να υλοποιηθεί με επιτυχία οποιοδήποτε Εθνικό Σχέδιο.
Πώς να επιταχύνεις τα έργα με διαδικασίες που απαιτούν πολλά χρόνια ακόμα και αν δεν υπάρξουν δικαστικές περιπλοκές; Ακόμα και αν μια κυβέρνηση πείσει μια μεγάλη ευρωπαϊκή βιομηχανία να δημιουργήσει μονάδα στη χώρα μας δύσκολα θα υλοποιηθεί, δεδομένων των χρόνιων καθυστερήσεων της δημόσιας διοίκησης και των ατελείωτων δικαστικών εμπλοκών.
Οι έκτακτες συνθήκες και οι νέες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει η οικονομία και η χώρα απαιτούν δραστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, σε έκταση που ένταση που δεν έχουμε ξαναδεί, προκειμένου η κρίση να μην παρασύρει τη χώρα σε έναν νέο φαύλο κύκλο.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα πρέπει να παρουσιάσει με ειλικρίνεια την δυσάρεστη κατάσταση, τους κινδύνους που απειλούν τη χώρα, το μεγάλο κόστος της αδράνειας και τις σαρωτικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κατάστασης αλλά και την γεφύρωση του χάσματος της χώρας με την ευρωζώνη που τα τελευταία χρόνια έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό οι πρόωρες εκλογές, με σαφή μεταρρυθμιστική ατζέντα και σχέδιο, ίσως είναι επιβεβλημένες. Μόνο με νέα καθαρή λαϊκή εντολή μπορεί ο πρωθυπουργός να προχωρήσει στις απολύτως απαραίτητες σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, επιλέγοντας με απόλυτη ελευθερία τα στελέχη που θα υλοποιήσουν το δύσκολο αυτό έργο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
