Αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας θέτει το υπουργείο Οικονομικών σε υπουργεία και άλλους δημόσιους φορείς, με τα μνημόνια συνεργασίας που υπογράφονται και προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ακόμη και προσωπικό πρόστιμο στους διευθυντές οικονομικών υπηρεσιών σε φορείς που διαπιστώνονται αποκλίσεις πάνω από 10% στους τριμηνιαίους στόχους, χωρίς αυτές να διορθώνονται έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Ειδικότερα, στο τυποποιημένο κείμενο των μνημονίων συνεργασίας του υπουργείου Οικονομικών με τα εποπτευόμενα υπουργεία και φορείς αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους:
- Αξιολογεί τις τυχόν αποκλίσεις από τους τιθέμενους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους και εξετάζει αν έχουν ληφθεί οι απαραίτητες διορθωτικές παρεμβάσεις.
- Εφόσον διαπιστωθούν υπερβάσεις άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους και δεν έχουν υλοποιηθεί οι προβλεπόμενες διορθωτικές παρεμβάσεις, κατόπιν εισήγησης του προϊσταμένου της οικείας Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, ενεργοποιεί τις διαδικασίες επιβολής κυρώσεων του Μέρους Ζ΄ του ν. 4270/2014.
Στο νόμο 4270/2014 και ειδικότερα στο κεφάλαιο Ζ προβλέπονται δρακόντειες κυρώσεις για δημοσιονομικές αποκλίσεις, τόσο στους εποπτευόμενους φορείς (περικοπή δαπανών κ.α.), όσο και ατομικά στους προϊσταμένους οικονομικών υπηρεσιών των υπουργείων, οι οποίοι μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με βαριές οικονομικές κυρώσεις.
Ορίζεται, ειδικότερα, ότι «μετά την παρέλευση δεκαπέντε (15) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας (σ.σ.: για διόρθωση αποκλίσεων), ο προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών του οικείου φορέα, μέσα σε επιπλέον δεκαπέντε (15) ημέρες, καταθέτει έγγραφες εξηγήσεις για τη μη υποβολή των στοιχείων, στον Γενικό Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του εποπτεύοντος Υπουργείου.
Μετά την παρέλευση και της προθεσμίας αυτής μπορεί να επιβληθεί στον προϊστάμενο οικονομικών υπηρεσιών του φορέα περικοπή του μηνιαίου μισθού ή της συνολικής αποζημίωσής του, ίση με το 1/25 αυτών για κάθε επιπλέον ημέρα καθυστέρησης, με μέριμνα του αρμοδίου οργάνου διοίκησης, κατόπιν απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και μετά από εισήγηση του Γενικού Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών του εποπτεύοντος Υπουργείου. Κατά της απόφασης αυτής χωρεί προσφυγή ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να καθορίζεται η διαδικασία και οι λεπτομέρειες εφαρμογής της παρούσας περίπτωσης».
Τα μνημόνια με τα υπουργεία και τους οργανισμούς περιγράφουν αναλυτικά τις υποχρεώσεις τους για την πιστή υλοποίηση του προϋπολογισμού, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι δυνατότητες που δίνουν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να παρεμβαίνει στη διαχείριση των φορέων. Πέραν όσων ήδη αναφέρθηκαν για τις κυρώσεις, ορίζεται ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους:
- Δύναται να επαναδιαθέτει το ποσό των πιστώσεων που έχουν περικοπεί ή και το ποσό των επιχορηγήσεων ή αποδόσεων που έχει περικοπεί, σύμφωνα με τα άρθρα 172 και 173 του ν. 4270/2014, εφόσον βάσει των απολογιστικών στοιχείων του επόμενου τριμήνου, έχουν εξισορροπηθεί οι διαπιστούμενες αποκλίσεις, κατόπιν εισήγησης του προϊσταμένου της οικείας ΓΔΟΥ.
- Ορίζει Επόπτη Οικονομικών Υπηρεσιών στους εποπτευόμενους φορείς Γενικής Κυβέρνησης του οικείου Υπουργείου, εφόσον διαπιστωθεί απόκλιση άνω του 10% από τους δημοσιονομικούς στόχους για δύο συνεχόμενα τρίμηνα και δεν έχουν ληφθεί οι προβλεπόμενες διορθωτικές παρεμβάσεις, κατόπιν εισήγησης του προϊσταμένου της οικείας ΓΔΟΥ.
- Μεριμνά για την αποδέσμευση των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού του οικείου Υπουργείου, με τρόπο που να καθίσταται δυνατή η υλοποίηση του προγράμματος εκτέλεσης του προϋπολογισμού του.
- Μεριμνά για τη χορήγηση των απαραίτητων στοιχείων εκτέλεσης του προϋπολογισμού του οικείου Υπουργείου.
- Ανταποκρίνεται σε ερωτήματα και διευκρινήσεις, εντός εύλογων προθεσμιών.
- Σε περιπτώσεις δημοσιονομικών προσαρμογών, το ύψος του προϋπολογισμού του Υπουργείου και κατ’ επέκταση οι στόχοι αυτού μπορούν να επαναπροσδιορίζονται.