Ποιες αλλαγές φέρνει στα εργασιακά το νέο νομοσχέδιο του υπ. Εργασίας

Προς δημόσια διαβούλευση οδεύει ακόμα και σήμερα, 22 Αυγούστου 2023, εκτός απροόπτου, το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, βασικός άξονας του οποίου είναι η ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας 2019/1152 «για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας» στην εθνική νομοθεσία.

Σύμφωνα με το υπουργείο, με τη νομοθετική πρωτοβουλία επιδιώκεται να ενισχυθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η αδήλωτη και η υποδηλωμένη εργασία και να μειωθεί η γραφειοκρατία για τις επιχειρήσεις.

Με βάση πληροφορίες, μεταξύ των κύριων διατάξεων του επικείμενου νομοσχεδίου είναι οι εξής:

• Οι εργοδότες υποχρεούνται να ενημερώνουν εγκαίρως με γραπτό τρόπο ή ηλεκτρονικά τους εργαζομένους τους για τα ουσιώδη στοιχεία της σχέσης εργασίας τους, καθώς και για κάθε μεταβολή των εργασιακών όρων.
• Παράλληλα, με το νομοσχέδιο, ρυθμίζεται το ζήτημα των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και ορίζεται προστατευτικό πλαίσιο για την αποφυγή της κατάχρησης αυτών των ειδικών μορφών απασχόλησης.

Σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία, σε περίπτωση που το πρόγραμμα του χρόνου εργασίας είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον μη προβλέψιμο, ο εργοδότης οφείλει να ενημερώσει τον εργαζόμενο σχετικά με:

1. την αρχή ότι το ωράριο εργασίας είναι μεταβλητό, τον αριθμό των εγγυημένων αμειβόμενων ωρών και την αμοιβή για την εργασία που εκτελείται επιπροσθέτως των εγγυημένων αυτών ωρών,
2. τις ώρες και τις ημέρες αναφοράς, εντός των οποίων ο εργαζόμενος μπορεί να κληθεί να εργαστεί και
3. την ελάχιστη περίοδο προειδοποίησης που πρέπει να λάβει ο εργαζόμενος, πριν από την έναρξη μίας ανάθεσης εργασίας.

Επίσης, προωθείται διάταξη, με την οποία θα δίνεται στον εργαζόμενο η δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης, εκτός του ωραρίου εργασίας του, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Ωστόσο, όπως έχει ήδη διευκρινίσει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, σε καμία περίπτωση δεν σταματά να εφαρμόζεται το ΠΔ 88/1999 περί των ελαχίστων περιόδων ανάπαυσης, που αποτελεί υπερεθνικό δίκαιο και όπου εκεί ορίζεται ρητώς ότι, για κάθε περίοδο 24 ωρών, η ελάχιστη ανάπαυση δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 11 συνεχών ωρών, που συνεχίζει να ισχύει για κάθε εργοδότη, στον οποίο εργάζεται ο εργαζόμενος.

Ταυτόχρονα, το νομοσχέδιο θα προβλέπει μέγιστη διάρκεια για τη δοκιμαστική περίοδο εργασίας, η οποία από 12 μήνες, που είναι σήμερα, θα μειωθεί στους έξι μήνες.

Ακόμα και αν η σχέση εργασίας είναι ορισμένου χρόνου, η διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου θα είναι ανάλογη προς την αναμενόμενη διάρκεια της σύμβασης και τη φύση της εργασίας, ενώ, αν ανανεωθεί μία σύμβαση για την ίδια θέση και τα ίδια καθήκοντα, δεν απαιτείται νέα δοκιμαστική περίοδος για τη σχέση εργασίας.

Επιπλέον, με βάση την κοινοτική οδηγία, θα υπάρχει η δυνατότητα, κατ' εξαίρεση, για δοκιμαστικές περιόδους μεγαλύτερης διάρκειας, στις περιπτώσεις που αυτό δικαιολογείται από τη φύση της εργασίας ή είναι προς το συμφέρον του εργαζομένου, ενώ, στις περιπτώσεις στις οποίες ο εργαζόμενος απουσίασε από την εργασία του κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, μπορεί να θεσπιστεί ανάλογη παράταση της αντίστοιχης περιόδου, σε συνάρτηση με τη διάρκεια της απουσίας.

• Με την κύρωση της ευρωπαϊκής οδηγίας, ορίζεται επίσης ότι, όταν ο εργοδότης υποχρεούται από την ενωσιακή ή την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της εργασίας για την οποία εργάζεται, η κατάρτιση αυτή θα του παρέχεται δωρεάν, θα υπολογίζεται ως χρόνος εργασίας και, αν είναι δυνατόν, θα πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας.
• Επιπρόσθετα, το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες θα προβλέπεται η μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να εφαρμόσουν την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας.
• Ακόμη, χωρίς να παρεμποδίζεται το δικαίωμα στην απεργία, θα θεσμοθετηθεί ως ποινικό αδίκημα η κατάληψη εισόδων σε χώρους εργασίας κατά τη διάρκεια απεργίας ή η παρεμπόδιση εργαζομένων που επιθυμούν να εργαστούν.
• Τέλος, με προωθούμενη νομοθετική διάταξη, αυστηροποιείται το πρόστιμο για την υποδηλωμένη εργασία. Συγκεκριμένα, θεσπίζεται πρόστιμο, ύψους 10.500 ευρώ, στους εργοδότες που, μετά από έλεγχο της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, διαπιστωθεί ότι υποδηλώνουν εργαζόμενο. Δηλαδή, δηλώνουν έναν εργαζόμενο ότι απασχολείται τέσσερις ώρες, ενώ, στην πραγματικότητα, εργάζεται οκτάωρο.